Review: Leica M9

maandag 22 november 2010, 23:51 door Elja Trum | 29.519x gelezen | 12 reacties

De Leica M9 is een high-end rangefinder (of in goed Nederlands; meetzoeker) camera. Op het eerste gezicht een camera die 50 jaar geleden gemaakt kon zijn, totdat je de achterkant van de camera bekijkt. Daarop is een display te vinden en wat modern aandoende knopjes. De Leica M9 is een digitale versie van een klassieke camera.

De magie van Leica

De Leica M9 lijkt iets magisch te bezitten. Zodra je erover begint worden fotografen erg enthousiast. Het noemen van de Leica M9 op Twitter leverde me een stroom aan positieve reacties op. De Leica maakt iets los. Bij fotografen ten minste, mijn collega's op het werk waren vooral onder de indruk van de aanschafprijs voor "zo'n rare camera".

En je kunt je inderdaad afvragen waarom de Leica M9 een straatprijs heeft van zo'n 5.500 euro en het objectief dat ik erbij kreeg voor zo'n 3.500 euro over de toonbank gaat. De prijs en de naam zorgen er echter wel voor dat je al direct het gevoel hebt iets bijzonders in handen te hebben.

Of je zoveel geld voor een camera over hebt is natuurlijk iets dat persoonlijk is. Je kunt voor hetzelfde geld in elk geval ook een heleboel andere dingen kopen.

Meetzoekercamera

De Leica M9 is een meetzoekercamera (rangefinder). Een meetzoekercamera maakt gebruik van verwisselbare objectieven, net als een spiegelreflex. In tegenstelling tot een spiegelreflex heeft een meetzoekercamera echter geen spiegel. Bij een spiegelreflex wordt de spiegel gebruikt om het beeld dat door de lens komt in de zoeker te projecteren. Zo zie je bij een spiegelreflexcamera dus precies wat je vast gaat leggen.

Bij een meetzoekercamera kijk je ook door een zoeker, maar deze zit naast het objectief. Je ziet dus niet hetzelfde als wat je vast gaat leggen op je foto. Wanneer je meters van je onderwerp verwijderd bent is het verschil tussen het beeld door de zoeker en het beeld door het objectief (parallax genoemd) minimaal. Sta je dichter op je onderwerp dan kan het uiteindelijke beeld flink afwijken (sommige meetzoekers corrigeren het parallax).


Doordat er geen spiegel op hoeft te klappen heb je nog twee extra voordelen; bij het maken van een foto beweegt alleen de sluiter. De camera is hierdoor iets stiller dan een spiegelreflex. Het tweede voordeel is dat je bij een meetzoekercamera ook tijdens het maken van een foto blijft zien wat je fotografeert. Bij een spiegelreflex zie je op het cruciale moment alleen nog maar zwart.

In de zoeker van een meetzoekercamera staan hulplijntjes. Afhankelijk van het objectief dat op de camera zit moet je andere hulplijntjes gebruiken om de juiste uitsnede te kiezen. De Leica M9 leest uit welk objectief er op de camera zit en laat de bijbehorende lijntjes in de zoeker oplichten. Zoomobjectieven zijn er (bijna) niet voor meetzoekercamera's, wel zijn er objectieven met meer dan één brandpuntafstand. Je schakelt dan bijvoorbeeld van 16 naar 18 of 21mm.

Doordat de techniek van een meetzoeker een stuk simpeler is dan die van een spiegelreflex is de kans dat er iets kapot gaat kleiner. Meetzoekers zijn daarom vaak erg betrouwbaar. Op dit gebied heeft Leica ook een stevige naam opgebouwd. Ga je als fotojournalist op pad om in een woestijnachtig gebied een oorlog vast te leggen, dan is een Leica zo ongeveer de betrouwbaarste camera die je mee kunt nemen.

Vergeleken met een spiegelreflex camera

Er is een goede reden waarom spiegelreflexcamera's een stuk populairder zijn dan meetzoekercamera's. Een spiegelreflex is gemakkelijker en veelzijdiger. Zo zijn er voor de Leica M-serie maar een beperkt aantal objectieven beschikbaar. Bij een spiegelreflex van één van de bekende merken is het aanbod duidelijk veelzijdiger (en stukken goedkoper).

Op de Leica M9 missen daarbij veel handige snufjes die het werken met een spiegelreflex zo eenvoudig maken. Denk aan automatisch diafragmakeuze en scherpstelling. De Leica M9 heeft door zijn handmatige werking een hoge instapdrempel.

Aan de andere kant; als je eenmaal hebt leren werken met de bijzondere manier van scherpstellen en het instellen van de camera dan kan een geoefende gebruiker dit bij een Leica sneller dan welke spiegelreflex op de handmatige stand dan ook.

Handmatige bediening

Wat fotografie betreft moet je met de Leica M9 volkomen terug naar de basis. De camera kent geen autofocus en de enige automatische luxe is een ingebouwde belichtingsmeter die gebruikt kan worden om automatisch de benodigde sluitertijd te selecteren. Even stevig wennen dus wanneer je gewend bent op de autofocus van je camera te vertrouwen.

Bovenop de body zit een grote draaischijf waarop je de sluitertijd kunt instellen. Naast bulb kun je hier sluitertijd van 8 seconden tot 1/4000 seconde kiezen. Ook kun je hier kiezen voor de automatische stand waarbij de camera de juiste sluitertijd aan de hand van de ingestelde lichtgevoeligheid en de op het objectief ingestelde diafragma bepaald.


Scherpstellen doe je op de Leica M9 (en op andere meetzoekercamera's) met behulp van een klein vakje in het midden van de zoeker. Richt dit op het punt waarop je wilt scherpstellen en draai aan de scherpstelring op het objectief. In het vakje zie je twee keer hetzelfde beeld door elkaar. Wanneer je deze precies over elkaar hebt liggen is je beeld scherp.

Vooral de manier van scherpstellen vereist de nodige oefening. Wanneer je door de zoeker kijkt is alles altijd scherp. Je moet er dus goed op letten dat je niet vergeet scherp te stellen. Iets wat mij in het begin een paar keer overkomen is (bij een spiegelreflex zie je dit direct).

Wanneer je een bewegend onderwerp wilt vastleggen wordt het scherpstellen op deze manier extra lastig. Zeker wanneer je gebruik maakt van een groot diafragma als f/1.4 of f/2.0 om een portret van een kind te nemen. De kans op misfocus is dan wel erg groot.


Zoon Mika op 35mm, f/1.7, 1/60 seconde, 800 ISO
Wat wel heerlijk werkt is de eenvoud waarmee je instellingen als sluitertijd en diafragma kunt veranderen. Ik mis toch wel een beetje de handmatige instelling van diafragma op het objectief bij moderne spiegelreflexcamera's. Het is er gemakkelijk om het objectief te wijzigen door even aan de diafragmaring op het objectief te draaien.

Je gaat met de Leica M9 echt terug naar de essentie van fotografie. Voordat je het handmatig instellen van je camera helemaal in je vingers hebt zul je echter wel een paar weken verder zijn. Tot die tijd kost het maken van een foto het nodige extra werk en moet je onderwerp wat extra geduld hebben.

Bestanden

De Leica M9 kan foto's in Jpeg schieten, maar interessanter is natuurlijk de ondersteuning van Adobe's DNG formaat. Dit universele RAW formaat voorkomt mogelijke ondersteuningsproblemen in de toekomst. Om de Digital NeGative bestanden te kunnen bewerken levert Leica geen eigen software. In plaats hiervan wordt Adobe Photoshop Lightroom bijgeleverd. Een goede keuze!

De bestanden worden niet, of matig, gecomprimeerd. Eén foto is circa 35 megabyte groot. Dat vult je geheugenkaartje (SDHC) snel op. De 18 megapixel DNG bestanden zijn zelfs nog 10 megabyte groter dan de gemiddelde RAW foto uit mijn Canon 5D mark II (21 megapixel).


Mocht je trouwens op zoek zijn naar de plek waar je het geheugenkaartje laat; kijk eens onderaan de camera. De onderkant kun je verwijderen en dat bied je de mogelijkheid het geheugenkaartje en de batterij te vervangen. Stijlvol weggewerkt en niet eens zo onpraktisch als je zou verwachten.

Display

Een groot voordeel van digitaal is dat je op je display redelijk kunt bepalen of een foto scherp is of niet. Helaas kun je dit op de Leica wel vergeten. De weergave op het 2,5 inch formaat scherm is werkelijk bagger. Elke foto lijkt er onscherp op en ook nog eens te barsten van de ruis.

Ook lijkt Leica nog niet ontdekt te hebben wat een anti-aliasing algoritme kan doen voor de beeldweergave; vooral schuine lijnen worden nu kartelig op het display weergeven. Ook gaf het display (in elk geval bij mijn exemplaar) een donkere rand aan de zijkant van het display; als een soort vignetering. In de daadwerkelijke foto blijkt dit dan gelukkig niet zo te zijn.

Om te kijken of een foto daadwerkelijk gelukt is zul je hem toch eerst in moeten laden op een computer. Het is eigenlijk idioot dat er op een camera met deze prijs zo'n slecht display (en/of vertoningstechniek) zit. Elke instap spiegelreflex van Canon of Nikon rent rondjes om de Leica M9 als het om het display gaat.

Je kunt overigens wel inzoomen op je foto door aan het wieltje achterop de camera te draaien. Helaas wordt de ruis dan erg aanwezig en uiteindelijk kun je zelfs volledig ingezoomd nog niet optimaal beoordelen of een onderwerp wel of niet echt scherp is. Dankzij het histogram kun je het display nog wel gebruiken om te kijken of je belichting klopt.

Hoge ISO prestaties

De Leica M8 had een slechte naam op het gebied van hoge lichtgevoeligheid van de sensor. De camera had erg veel last van ruis. Gelukkig is dit bij de Kodak sensor van de Leica M9 stukken verbeterd.

Voor veel toepassingen is zelfs de 2500 ISO stand (het maximum) nog prima te gebruiken. Bijvoorbeeld voor op internet of een foto voor in de krant. Wil je echt kwaliteit dan kun je beter in het lagere ISO gebied blijven.


100% crop, 2500 ISO, 125 seconde, f/2.4

Leica Summilux-M f/1.4 35mm objectief

De Leica M9 werd geleverd met een Leica 35mm f/1.4 objectief. Een uitermate lichtsterke groothoek. Een prachtig objectief, al schijnt zijn f/2.0 broertje optisch net zo sterk te zijn. Met weinig licht is het f/1.4 diafragma wel mooi meegenomen.

Het objectief blokkeert overigens wel de zoeker deels. Vandaar dat er ook een opening in de zonnekap zit; hier kun je dan nog net wat meer door zien. De blokkering kan het lastig maken om in de rechteronderhoek de compositie te bepalen. In de praktijk had ik hier minder last van dan je wellicht zou verwachten.

Conclusie

De Leica M9 is zonder twijfel een erg bijzondere camera. Een camera waar je als fotograaf snel verliefd op kunt worden. Op de kwaliteit, zowel bouw als beeldkwaliteit, is eigenlijk weinig aan te merken. Met de full-frame Leica M9 kun je gewoon prachtige foto's maken. Wel is er best een stevige leercurve voordat je helemaal thuis bent in deze meetzoekercamera.

Blijft er de prijs. Als de Leica M9 voor zo'n duizend euro over de toonbank ging dan had ik er vandaag nog eentje besteld. Of twee. Helaas kost dit mooie apparaat maar liefst 5.500 euro. En dan heb je er nog geen objectief bij. Hoewel de Leica M9 een prachtige camera is, blijft de prijs een groot struikelblok. In mijn ogen is deze te hoog voor wat je er voor krijgt. Vandaar; alleen voor loterijwinnaars.

Met dank aan importeur Transcontinenta voor het beschikbaar stellen van de Leica M9 en het 35mm objectief.

Meer informatie

- Leica M9 informatie op Photogear
- Leica M9 review door Serge van Cauwenbergh
- Leica M9 handleiding

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Elja Trum is oprichter van Photofacts, online fotografiecursussite Photofacts Academy en het blog Teslafacts. Hij schrijft sinds 2006 over fotografie. Elja is ook auteur van boeken over zwart-witfotografie, flitsfotografie en portretfotografie.

12 reacties

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ook interessant

• 

  Leica SL3 aangekondigd; full-frame 60 megapixel systeemcamera

  door Elja Trum

• 

  Leica M11 Monochrom aangekondigd; 60 megapixel zwart-wit

  door Elja Trum

• 

  Panasonic kondigt de Leica 9mm f/1.7 aan

  door Nando Harmsen

• 

  Leica L1 en L2 horloges nu te bestellen

  door Elja Trum

• 

  Leica M11 meetzoekercamera aangekondigd

  door Elja Trum

• 

  Welke camera moet je kiezen als geld geen rol speelt

  door Nando Harmsen

Toon alle artikelen binnen Reviews