10 tips voor het gebruik van een statief

maandag 20 mei 2013, 23:28 door Elja Trum | 28.186x gelezen | 9 reacties

Een statief helpt je om scherpere foto's te maken. Een minimale beweging kan al voldoende zijn om een onscherpe foto als resultaat op te leveren. Door het gebruik van een stevig statief voorkom je deze minimale trilling die je bijna niet kunt voorkomen wanneer je een foto uit de hand neemt.

Een statief is dus een belangrijke aanvulling op je fotoapparatuur voor betere foto's. In dit artikel vind je 10 tips voor het gebruik van je statief. Zo kun je meer uit je statief te halen. Mocht je nog geen statief hebben, maar er een overwegen; lees dan ook dit artikel met 10 aandachtspunten bij de aanschaf van een statief.

1. Gebruik je statief zo vaak mogelijk

Je statief kun je het beste zo vaak mogelijk gebruiken, dus niet alleen wanneer je een macrofoto maakt of een foto 's nachts met een lange sluitertijd. Zelfs in de studio bij gebruik van studioflitsers is het slim een statief te gebruiken.

Veel fotografen halen het statief alleen te voorschijn bij specifieke omstandigheden. Een logische gedachten, een statief is immers ook niet het meest handzame onderdeel van je apparatuur. Probeer het ook eens bij het type shoot waarbij je normaal geen statief gebruikt. Wellicht ontdek je wel dat het je flink kan helpen met scherper foto's en mooiere composities..

Door een lichtgewicht statief te kopen ben je wel wat duurder uit, maar zul je in de praktijk je statief wél meenemen. Met een zwaarder statief is de verleiding al snel groot om het statief thuis of in de auto te laten. Ook een monopod (een eenbeenstatief) helpt je om wat extra stabiliteit te geven zonder dat je veel moet meenemen.

Statief

2. Denk na over je compositie

Vaak wordt het als nadeel gezien dat je met een statief niet zo snel en gemakkelijk je compositie kunt bepalen. Gebruik dit nadeel juist als een voordeel! Doordat het wat meer werk is om de gewenste compositie te krijgen ga je immers ook beter nadenken over de compositie die je gebruikt in je foto's. Minder fotograferen, maar doordacht foto's nemen.

3. Stevige plaatsing

Om te voorkomen dat je dure fotoapparatuur met statief en al op de grond valt is het belangrijk om je statief goed neer te zetten. Zet altijd één van de poten van je statief richting het onderwerp dat je wilt vastleggen. Dit is immers ook de richting die je objectief heen zal wijzen.

Een extra voordeel is dat de twee andere poten niet in de weg zullen staan en je hier gemakkelijk tussen kunt gaan staan om de camera te bedienen. Bij zwaardere objectieven kun je betere het objectief aan het statief vastmaken in plaats van je camera.

Laat je camera bij voorkeur niet onbeheerd op statief achter en let ook op eventuele andere personen die bij je zijn. Een statief is eenvoudig omver te lopen, ook door andere fotografen die even niet goed opletten.

4. Loodrechte plaatsing

Een andere tip om te voorkomen dat je statief om valt is er altijd zorg voor te dragen dat de middelkolom verticaal en loodrecht boven de grond hangt. Het gewicht wordt op deze manier gelijkmatig over alle poten verdeeld. Veel statieven hebben een waterpas ingebouwd in de middenkolom die je helpt deze kolom netjes recht te krijgen.

Heb je zo'n waterpas niet, dan kun je die ook altijd nog kopen. Voor een paar euro kun je een kleine waterpas (Hama levert ze bijvoorbeeld) aanschaffen die je op de flitsschoen van je camera kunt zetten.

5. Maximale stabiliteit

Probeer, wanneer mogelijk, de hoogte van je statief te beperken. Hoe verder je deze uit schuift, hoe minder stabiel het statief zal staan. Denk ook aan de volgorde van uitschuiven van verschillende delen.

Probeer de dikste delen van de poten te gebruiken en pas als je meer hoogte nodig hebt ook de smallere delen uit te schuiven. Schuif pas als laatste de middelkolom uit; deze veroorzaakt de meeste trillingen in het geheel.

Stabiliteit ziet overigens niet alleen in je statief. Ook de manier waarop je de camera afdrukt helpt mee. Gebruik hiervoor bij voorkeur een draadontspanner (eventueel zelfs draadloos, bijvoorbeeld met een Cactus V5 triggersetje). Zo voorkom je ook de laatste trillingen.

6. Verzwaar je statief

Bij veel statieven zit er een stevige haak aan de middenkolom. Deze kun je gebruiken om gewicht aan te hangen wanneer je het statief wilt verzwaren. Je kunt hier bijvoorbeeld je fototas aan hangen. Je statief wordt stabieler en die zware tas is gelijk even van je rug. Vooral als het waait kan het slim zijn je statief te verzwaren voor extra stabiliteit.

7. Horizontaal of verticaal met een L-bracket

Een L-bracket, of L-plaat, helpt je om eenvoudig tussen de horizontale en verticale stand van je camera te wisselen terwijl je jouw camera op een statief hebt staan. Deze brackets worden op maat gemaakt voor verschillende soorten camera's zoals voor Canon, Nikon en Pentax. Ze kosten circa 100 tot 200 euro.

Met een L-bracket kun je de camera razendsnel van horizontaal naar verticaal schakelen. Door een L-bracket goed in te stellen blijft het middelpunt van je objectief bij het overschakelen van horizontaal naar verticaal op hetzelfde punt. Zo hoef je ook je statief niet (helemaal) opnieuw in te stellen.

In de onderstaande video wordt het gebruik van een L-bracket nader toegelicht.

8. Wisselen van statiefkop

Je statief bestaat niet voor niks uit meerdere delen. Je statiefkop kun je loshalen van je statief. Dat is handig, want je kunt zo op hetzelfde statief meerdere verschillende koppen plaatsen en zo meerdere vormen van fotografie beoefenen. Zo helpt een panoramakop je de perfecte panoramafoto te maken en kun je met een videokop gemakkelijk je camera inzetten voor vloeiende video opnamen.

9. Experimenteer met HDR en focus stacking

Een statief is uitstekend in te zetten voor HDR en foto's waarbij je focus stacking toepast. Beide technieken vragen om meerdere foto's die later gecombineerd worden tot één eindresultaat. Door het gebruik van een statief voorkom je dat uitlijning en perspectiefvertekeningen een probleem kunnen vormen.

Natuurlijk kun je ook nog veel andere experimenten uitvoeren waarbij je statief je goed van dienst zal zijn. Denk bijvoorbeeld aan timelapse opnamen en foto's met beweging door gebruik van een lange sluitertijd.

10. Onderhoud je statief

Net als bij alle andere apparatuur is ook bij een statief het onderhoud belangrijk. Zeker de (onderkant van de) poten kunnen snel vuil worden. Maak je statief daarom regelmatig schoon. In de meeste gevallen is simpelweg afvegen van het vuil een goede start. Ga je regelmatig het water in met je statief dan zal het zo nu en dan nodig zijn om je statief uit elkaar te halen en goed schoon te maken.

Heb jij nog meer tips voor het gebruik van een statief?
Deel ze in de reacties!

Photofacts Academy 11 jaar - Winactie!

Wil jij ontdekken hoe je de mooiste foto's kunt maken? Bekijk dan onze online fotografie cursussen. Meer dan 100 cursussen over fotografie, nabewerking en creativiteit.

Photofacts Academy + de Compositiebijbel

We bestaan deze week 11 jaar. Dat vieren we met een gave winactie. Word nu lid van Photofacts Academy en ontvang 70 euro korting, ons gloednieuwe boek de Compositiebijbel én maak kans op meer dan 16.000 euro aan prijzen!

Direct aanmelden met korting + gratis boek + winactie

Over de auteur

Elja Trum is oprichter van Photofacts, online fotografiecursussite Photofacts Academy en het blog Teslafacts. Hij schrijft sinds 2006 over fotografie. Elja is ook auteur van boeken over zwart-witfotografie, flitsfotografie en portretfotografie.

9 reacties

Arthur Wittendorp schreef op dinsdag 21 mei 2013 om 08:04 | reageer
Elja: Tip 11 (en niet onbelangrijk) is de Image Stabilizer uit te zetten. Hiermee voorkom je bewegingsonscherpte omdat de IS het gebruik van statief niet herkent. Helaas gebeurt het mij wel eens dat ik deze vergeet uit te zetten. Het resultaat is gelijk onscherpe foto's (zelf met mijn dure L objectieven).

Alain schreef op dinsdag 21 mei 2013 om 09:43 | reageer
@Arthur, een goede tip inderdaad, echter zijn er steeds meer objectieven (vooral L natuurlijk..) die zelf 'aanvoelen' of er wel of niet op statief gewerkt wordt.
Dus wellicht handig om het voor jezelf gewoon even in de handleiding na te lezen.

Johannes Klapwijk schreef op dinsdag 21 mei 2013 om 12:25 | reageer
En nog een tip: combineer het met echt lange sluitertijden met het opklappen van de spiegel en een remote voor volmaakt gebrek aan trilling

Klaas Horrel schreef op dinsdag 21 mei 2013 om 21:29 | reageer
In de meeste gevallen vind ik een statief lastig en vervelend. Een spontaan fotomoment is voorbij als je je statief uitgeklapt hebt. Relatief moderne camera's als een Canon 7d of Nikon D7000 zijn zo snel dat je uit de hand HDR foto's kunt maken. Is het licht moeilijker dan kun je de ISO waarde iets omhoog doen of je camera op een paaltje zetten of tegen een muur aan drukken. Met de laatste camera's bv een Nikon D800 of Canon 5d MK3 kun of op ISO 1600/3200 nog ruisvrij fotograferen. Een statief werkt volgens mij alleen maar als een lage sluitertijd noodzakelijk is, bv produktfotografie of macrofotografie.

Ellen schreef op dinsdag 21 mei 2013 om 23:50 | reageer
Beste Elja,
Dank je wel voor de goede tips.
Ik fotografeer nog niet zolang en hebt dus een vraag aan jou.
Ik ben gevraagd om trouwfoto's te maken van de bruilofd van mijn nichtje.
Wat zijn de beste lenzen om mee te fotograveren en welke instelling moet ik gaan gebruiken.
ik heb dit nog nooit gedaan en vind dit heel spannend.
Ik hoop dat jij met tips wil geven.

Elja Trum schreef op woensdag 22 mei 2013 om 08:28 | reageer
@Ellen; we hebben eerder een aantal artikelen over huwelijksfotografie geschreven waar je wellicht wat aan hebt. Over de voorbereiding, de apparatuur, algemene tips of dit artikel met 20 tips voor huwelijksfotografie. Succes!

d_weemering schreef op woensdag 22 mei 2013 om 15:12 | reageer
Mijn statief blijft meestal ook netjes in de kast liggen. Enkel als ik in de situatie kom dat een langere sluitertijd wordt gebruik neem ik het statief mee.
Reden om deze niet vaak te gebruiken is dat ik het ook wat lastig vind en merk dat ik minder flexibel ben.

Marqo schreef op woensdag 22 mei 2013 om 15:31 | reageer
@Ellen, ik zou je willen adviseren om niet te hard van stapel te lopen met bruidsfotografie. Als jou als enige gevraagd is foto's te maken van de plechtigheden (en als ik het zo lees heb je er weinig tot geen ervaring mee), bedenk je dan dat dit een dag is die je niet even kunt overdoen als de foto's niet goed zijn. Zeg eerlijk 'nee' als je er zelf niet klaar voor bent. Er komt (echt) heel wat bij kijken.

Lees alles wat je maar kunt lezen over bruidsfotografie, kijk naar on-line video's en maak aantekeningen. Zorg dat je goed voorbereid op pad gaat.
Veel succes!

Donald Willemsen schreef op vrijdag 24 mei 2013 om 09:13 | reageer
Ik ben het met Margo volledig eens. Zelf heb ik spijt als haren op mijn hoofd om het fotograferen van mijn huwelijksdag aan een onervaren goedwillende amateur over te laten. Ik heb mooie herinneringen aan mijn trouwdag, maar dat is niet aan de foto's te zien.

Dan het artikel over het statief. Ik ben het er helemaal mee eens dat een goed statief belangrijk is voor het maken van goede foto's. Maar in het verhaal ontbreekt een beetje een advies over de kop van het statief. Welke zou je beslist moeten aanschaffen en welke juist niet. Een goed statief dat ook nog eens een keer licht in gewicht is, is vaak enorm duur. Onder ons zijn ook amateurfotografen met een smalle beurs. Een aantal goede tips voor die groep mensen zou ik waardevol vinden om een keuze te kunnen maken in het goedkopere segment en de middenklasse.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Cursus Natuurfotografie in Nederland met Rob Dijkstra

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.432 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts