Tien tips voor vuurwerk fotograferen

maandag 28 december 2015, 13:31 door Nando Harmsen | 17.973x gelezen | 8 reacties

Met het inluiden van het nieuwe jaar zal er weer veel vuurwerk afgeschoten worden. Van simpel knalvuurwerk tot prachtig siervuurwerk. Dat is natuurlijk een prachtige kans om er foto's van te maken. Met een beetje voorbereiding en planning kunnen daar bijzondere beelden uit voortvloeien.

Maar niet alleen met nieuwjaar kan vuurwerk gefotografeerd worden. Dat betekent dat als je nog nooit aan de slag gegaan bent met vuurwerkfoto's je met je jaarwisseling lekker kunt experimenteren en uitproberen.

De kennis en ervaring die je dan opdoet is mooi te gebruiken met de vuurwerkshows die in het nieuwe jaar ongetwijfeld zullen plaatsvinden. Om te beginnen is heb ik tien tips op een rij gezet die een goede basis zijn voor de eerste vuurwerkfoto's van 2016.

En wellicht kan het inspiratie opleveren voor de fotograaf die al vaker de traditionele vuurwerkfontein in een zwart canvas heeft gefotografeerd.

Figuur 1. Vuurwerk aan het strand
140mm brandpunt, ISO 50, f/2,8, 8 sec

1. Ga niet dichtbij staan

Siervuurwerk is het mooiste om te fotograferen. Het zijn vuurpijlen die hoog de lucht in schieten waar ze exploderen in prachtige fonteinen en vuurbloemen. Als je die op de foto zet kun je de camera recht naar boven richten met een groothoek of standaard brandpunt.

Dat lever mooie patronen op, bijna abstract. Maar ze hebben geen perspectief. Ga je verderaf staan dan kun je de vuurpijlen met een voorgrond fotograferen. Misschien zelfs met mensen erbij waardoor de foto plotseling wel in perspectief gebracht wordt.

Gebruik dan ook niet (alleen) groothoek, maar probeer een brandpunt te kiezen dat het vuurwerk beeldvullend maakt. De foto is ten slotte niet gebaad met enorm veel (donkere) voorgrond of lege lucht.

Ga echter ook niet tè veel inzoomen want het is zonde als de mooie vuurpijlen buiten beeld komen. De foto kan natuurlijk altijd bijgesneden worden, maar probeer een mooie tussenweg te vinden in beelduitsnede.

Figuur 2. Alleen vuurwerk is een beetje saai, hoewel de vormen en patronen op zich wel leuk kunnen zijn.
200mm brandpunt, ISO 400, f/2,8, 2 sec.
De korte sluitertijd levert weinig beweging op

2. Let op je veiligheid

Vuurwerk zijn explosieven. Zo simpel is het, maar zo wordt er meestal niet bij stilgestaan. Omdat het vuurwerk is wordt het gevaar onderschat. Dat je als fotograaf of bijstander geen vuurwerk afsteekt betekent niet dat je geen gevaar loopt.

Ander en steken vuurpijlen af en dat kan ook in jouw richting komen, vaak sneller dan je beseft. Maar ook het gooien van knalvuurwerk levert een gevaar op. Zorg dus dat je ergens staat waar je opvalt.

Indien mensen je zien staan kunnen ze daar rekening mee houden. Zien ze je niet staan kan dat betekenen dat er onbedoeld vuurwerk je richting in komt. Denk ook aan de vuurwerkbommen die altijd wel afgestoken worden.

Zorg er liever voor dat je met z'n tweeën bent, dan kan de een zich concentreren op het fotograferen, en de andere de omgeving in de gaten houden. Dat is wel zo veilig.

Figuur 3. Vuurwerkbom. Daar wil je niet naast staan dus let op je eigen veiligheid. Dit zijn vier foto's van 15 sec belichtingstijd die direct achter elkaar gemaakt zijn.

3. Apparatuur

Wat je nodig hebt is een camera die een langere sluitertijd kan gebruiken. Denk aan 30 seconden met de manual stand of langer met een bulb stand. Of het een spiegelreflex camera of compact camera is maakt niet zoveel uit.

Verder heb je een statief nodig dat stevig staat, en voor de spiegelreflex gebruikers een afstandsbediening of draadontspanner. Wat objectief betreft een groothoek tot medium tele zoom objectief geeft veel mogelijkheden zonder dat je objectieven moet wisselen. Je hoeft geen bijzonder lichtsterk objectief te hebben.

Figuur 4. Lang belichten om veel licht te vangen is niet nodig bij vuurwerk. ISO 400, f/5,6, 30 sec belichtingstijd is te veel in dit geval

4. Instellingen

Zet je camera op manual. Het is donker en dat verandert niet. Zet de scherpstelling (AF) ook uit want de camera kan in het donker maar moeilijk scherp stellen. Handmatig, eventueel via liveview, scherpstellen op een lantaarn werkt het beste.

Zet de beeldstabilisatie van je objectief of camera uit.
Die heb je op statief niet nodig.

Zet je witbalans bij voorkeur op 4000K of op daglicht. Dit levert in veel gevallen weliswaar een wat rode kleur van lantaarns en kunstlicht op, maar daarmee worden de kleuren van het vuurwerk het mooist weergegeven.

Fotografeer bij voorkeur in RAW om zoveel mogelijk gebruik te maken van het dynamisch bereik van je camera. Zet de ruisreductie voor lange sluitertijden uit, anders moet je na elke foto wachten tot de ruis eruit is gefilterd, wat even lang duurt als je belichtingstijd

Kies een ISO waarde rond de 200 of 400. Een diafragma kiezen tussen de f/5,6 en f/11. De sluitertijd mag tussen de 5 seconden en 30 seconden zijn.

Maak wat opnamen met verschillende sluitertijden en kies de beste belichting. Wees niet bang om regelmatig de sluitertijd of het diafragma bij te sturen indien nodig. Controleer daarom om de paar opnamen het resultaat.

Een exacte belichtingsinstelling is niet te geven want het hangt af van de hoeveelheid licht die er al aanwezig is en van hoe fel het vuurwerk oplicht. Belicht liever iets onder (ongeveer een halve tot een stop) dan over. Uitgebrande plekken in het vuurwerk zijn niet te corrigeren.

Figuur 5. Corrigeer de verkeerde belichting en probeer het nog eens
ISO 100, f/9, 10 sec
Belichtingstijd is een betere instellen (in vergelijk met figuur 4). Toch is zijn er nog overbelichte stukken die niet meer te corrigeren zijn.

5. Voorgrond

Een beetje voorgrond doet wonderen voor een vuurwerk foto. Maar omdat je grotendeels belicht op het vuurwerk zal die voorgrond erg donker zijn – tenzij er natuurlijk veel kunstlicht is. Maak daarom van een compositie ook een foto van de voorgrond, eventueel met een hele hoge ISO waarde of met een langere belichtingstijd.

Die voorgrondfoto kun je dan vervolgens in de nabewerking gebruiken om die donkere delen op te lichten. Beweeg de camera echter niet tussen de vuurwerkfoto's en de foto voor de voorgrond. Voor elke nieuwe compositie zal een nieuwe voorgrondfoto nodig zijn.

Let op, je hoeft die voorgrondfoto natuurlijk niet te gebruiken want een silhouet kan ook mooi zijn. Maar je kunt de foto voor de zekerheid maar hebben. Terug gaan zal namelijk niet meer lukken.

Figuur 6. Een voorgrond goed belicht fotograferen en daarna foto's maken van vuurwerk kan na het samenvoegen mooie beelden opleveren die perfect zijn wat belichting betreft

6. Bevriezen of bewegen

Je kunt vuurwerk op twee manieren op de foto zetten; met een lange of met een korte belichtingstijd. Met de eerste krijg je beweging en zullen de lichtsporen van het vuur op de foto verschijnen, met een korte belichtingstijd zal de beweging van het vuur bevroren op de foto komen.

Maak van elke soort een paar foto's. Wat je niet mooi vindt kun je altijd nog weg gooien. Zorg er wel voor dat je de verandering in belichtingstijd corrigeert met je ISO waarde. Ga dit bij voorkeur niet doen met je diafragma want een grotere lensopening zal een kleinere scherptediepte veroorzaken waardoor er veel buiten focus kan vallen.

Figuur 7. Zelfs met korte sluitertijd wordt beweging van het vuurwerk vastgelegd: 200mm brandpunt, ISO 800, f/2,8, 1 sec
Ga verschillende sluitertijden uitproberen voor het mooiste beeld

7. Maak veel foto's

Wees niet bang om veel foto's te maken van hetzelfde punt en van dezelfde compositie. Met dezelfde compositie meerdere foto's maken heeft sowieso de voorkeur (zie punt 8).

Maak ook foto's met verschillende brandpunten, composities en sluitertijden. Eventueel ook foto's zonder voorgrond, dus alleen van het vuurwerk in de lucht.

Zo krijg je een heel divers pallet aan foto's want natuurlijk de voorkeur heeft boven meerdere foto's vanuit hetzelfde perspectief en met dezelfde uitsnede. Ga echter niet teveel foto's in je uiteindelijke selectie stoppen. Pak de mooiste en laat de middelmaat weg.

8. Samenvoegen van foto's

Als je een programma als Photoshop gebruikt is het heel eenvoudig om vuurwerkfoto's te combineren tot één beeld. Dat vult de lucht met vuurwerk en het geeft soms een veel interessanter beeld dan een enkele pijl in een grote zwarte lucht.

Open daarvoor een aantal foto's, met dezelfde compositie, waarop het mooiste of beste vuurwerk als lagen in Photoshop. Zet daarbij alle lagen (behalve de achtergrond) op de blending optie 'Lighten'. Hierdoor zal van dit hele lagenpakket alleen de lichtste pixels zichtbaar gemaakt worden waardoor het vuurwerk zonder enig probleem in één foto verschijnen.

Gebruik eventueel maskers om ongewenste delen van de lagen te maskeren (onzichtbaar maken).
De exacte manier hoe dit gedaan moet worden vereist enige kennis van Photoshop en werken met lagen. Je kunt hier een uitgebreidere tutorial vinden.

Figuur 8. Samenvoegen van meerdere opnames levert een mooi tijdbeeld op van vuurwerk boven een woonwijk.
40mm brandpunt, ISO 200, f/20, 10 opnames van 10 seconden

9. Weersomstandigheden

Een kraak heldere lucht is natuurlijk mooi om te hebben, maar dat is het tijdens nieuwjaar niet altijd. De laatste jaren is er zelfs mist geweest, of regen. Maar ook wind is iets om rekening mee te houden.

Laat je niet door de weersomstandigheden uit het veld slaan en probeer toch wat foto's te maken. Wie weet levert het bijzondere beelden op. Wees creatief en laat de fantasie de vrije loop.

Figuur 9. Harde wind doet mooie dingen met vuurwerk. Maar ook mist kan een bijzonder effect opleveren.
23mm brandpunt, ISO 400, f/8, 4 seconde

10. Genieten

Als laatste tip moet ik toch wel melden dat je vooral moet genieten van het vuurwerk en het moment. Ook dat is belangrijk want alles missen omdat je te gefocust bent op het fotograferen is zonde. En zijn je foto's niet helemaal wat je ervan gehoopt hebt; er komt altijd wel een nieuwe kans. In ieder geval over één jaar weer.

Figuur 10. Vuurwerk boven een woonwijk
17mm brandpunt, ISO 200, f/9, 5 opnames van 15 sec elk.

Photofacts Academy 11 jaar - Winactie!

Wil jij ontdekken hoe je de mooiste foto's kunt maken? Bekijk dan onze online fotografie cursussen. Meer dan 100 cursussen over fotografie, nabewerking en creativiteit.


We bestaan deze week 11 jaar. Dat vieren we met een gave winactie. Word nu lid van Photofacts Academy en ontvang 70 euro korting, ons gloednieuwe boek de Compositiebijbel én maak kans op meer dan 16.000 euro aan prijzen!

Direct aanmelden met korting + gratis boek + winactie

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

8 reacties

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ook interessant

• 

  10 prachtige vuurwerkfoto's

  door Iris van Liempt

• 

  Vuurwerk fotograferen

  door Elja Trum

• 

  10 tips voor het fotograferen van vuurwerk

  door Elja Trum

• 

  Photofacts in 2008; goede voornemens

  door Elja Trum

• 

  Vuurwerk fotografie; de eerste foto's van het nieuwe jaar

  door Elja Trum

Toon alle artikelen binnen Tips en Truuks