Analoge fotografie en het milieu
woensdag 2 mei 2012, 20:12 door Erik van Rosmalen | 10.057x gelezen | 14 reactiesBij eerdere blogs over analoge fotografie kwam het al aan de orde: wat voor invloed hebben die chemicalien op het milieu? Een logische eerste reactie van enkele lezers van eerdere blogs is, dat analoge fotografie een fikse belasting op het milieu legt. Maar hoe erg is het gesteld? Relatief gezien lijkt het wel mee te vallen, zeker vergeleken met de zware digitale industrie!
Afval naar het KCA
Ik ga hier uiteraard niet het tegendeel beweren: je wilt natuurlijk niet dat schadelijke chemicalien in het milieu belanden. Maar in mijn optiek valt de schade die een kleine groep analoge fotografen het milieu toebrengt alleszins mee.
Uit een kleine (overigens absoluut niet representatieve) steekproef onder medebloggers, collegafotografen en Twitteraars blijkt, dat vrijwel iedereen zijn afgewerkte fotochemie netjes aanbiedt als Klein Chemisch Afval (KCA). In veel gemeentes kan dat ook nog gewoon. Ook fotozaken adviseren hun klanten om in ieder geval afgewerkte fixeervloeistoffen als klein chemisch afval in te leveren.
Foto door Simon Cataudo (SXC)
Actieve componenten
Volgens die fotozaken en -specialisten in analoge fotografie zijn ontwikkelaars niet enorm schadelijk. Ontwikkelaars als Ilfosol, Xtol en Fomadon Excel W27 zijn nauwelijks schadelijk voor het milieu, legt een van hen desgevraagd via e-mail uit. Het actieve ontwikkelcomponent is ascorbinezuurderivaat, een vitamine C-variant.
Het actieve component van het veelgebruikte Rodinal is para-aminofenol (wat overigens qua structuur gelijkenissen vertoont met de werkzame stof in paracetamol). Maar Rodinal gebruik je in een dusdanig hoge verdunning (1 op 25 tot wel 1 op 100), dat de belasting eigenlijk minimaal is. En een stopbad is bijna altijd op basis van citroenzuur, dus ook dat is niet schadelijk.
Papierontwikkelaars bevatten vroeger hydrochinon, een benzeenhoudende stof. Tegenwoordig zijn bijna alle papierontwikkelaars hydrochinonvrij (of bevatten ze hooguit 0,5%).
Stoffen als para-aminofenol en hydrochinon zullen dus maar in beperkte mate of zeer grote verdunningen in het milieu belanden. Bij het ontwikkelen van negatieven komen natuurlijk ook zilverdeeltjes vrij, die in het milieu komen. Het behoeft geen betoog: zelf ontwikkelen is milieubelastend! Maar: alles is relatief. Want het staat in het perspectief van de belasting die digitale fotografie met zich meedraagt.
Digitaal milieuvriendelijk?
Geen milieubelasting, is het argument van de 'tegenstanders' van analoge fotografie. Daar plaats ik mijn vraagtekens bij. Natuurlijk, er wordt geen chemie gebruikt, zoals bij het ontwikkelen van negatieven. Maar kijk eens naar de productie van digitale spiegelreflexen. Voor de productie van chips en sensoren zijn grote hoeveelheden water en energie nodig, naast diverse verontreinigende chemicalien zoals etsmaterialen, fluorverbindingen en stoffen als dichloorsilaan.
Het gebruik van computers, printers, software en internet (alleen al een gemiddelde zoekopdracht op Google levert een uitstoot van zeven gram CO2 op, berekende Harvard al eens) in de fotografie laat ik dan nog achterwege (ook omdat analoge fotografen die digitale middelen net zo goed gebruiken).
Foto door Latente (Creative Commons)
Kortere levensduur
De oudere analoge camera's zijn wat dat betreft veel minder schadelijk voor het milieu. Niet in de laatste plaats gezien hun levensduur: twintig jaar met eenzelfde camera werken was eerder regel dan uitzondering. Tegenwoordig is twee jaar al 'lang' voor veel fotografen, ze zijn toe aan een nieuw model met nieuwe features. Al met al ligt de productie van digitale camera's dan ook op een veel hoger plan. Met de bijbehorende milieubelasting van die productie.
Samengevat
Geen enkele fotograaf zal ontkennen dat analoge fotografie een zekere milieubelasting met zich meedraagt, ik ook niet. Maar alles in perspectief! En inderdaad, als de hele wereld weer analoog zou gaan fotograferen (en dat vooral in dezelfde hoeveelheden beeld doet!), is het milieu daar zeker niet bij gebaat. Maar ook digitale fotografie is daarbij zeker niet 'heilig'.
Wil jij ook gave foto's maken?
Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.14 dagen gratis fotografiecursussen kijken
Over de auteur
Erik werkt als content specialist. Daarnaast is hij freelance tekstschrijver en fotograaf. Mensen vormen daarbij het hoofdonderwerp: portret- en reportage-fotografie. Volg Erik ook op Instagram!
14 reacties
-
-
deskundige schreef op woensdag 2 mei 2012 om 23:32 | reageerOp mijn werk op een milieustraat wordt op dit moment bij ons bijna geen fotochemicalien aangeboden. Af en toe komen er echt oude chemicalien binnen (poeders)om zelf de vloeistoffen te maken
-
ErikvanRosmalen schreef op donderdag 3 mei 2012 om 06:39 | reageer
@ Benny: Ik weet het. De blog is eigenlijk geschreven naar aanleiding van reacties op eerdere blogs, waar commentaar werd geleverd op de milieubelasting. Dat valt dus enorm mee, zeker als je het vergelijkt met de digitale massaindustrie!
@ deskundige: het aantal gebruikers dat zelf ontwikkelt is natuurlijk ook beperkt. En de milieubelasting van digitale fotografie zit natuurlijk vooral aan de productiekant, daar zie jij natuurlijk ook vrij weinig van terug. -
Ikke schreef op donderdag 3 mei 2012 om 12:24 | reageer
Vergeet niet dat alles wat we door het riool spoelen milieubelastend is. Het moet allemaal door de waterzuivering tenslotte. Verder moet een digitale camera over het algemeen regelmatig aan een stroomvoorziening...over milieubelastend gesproken...
Als laatste wil ik nog meegeven dat in het Activiteitenbesluit normen zijn opgenomen voor afvalwater in combinatie met het zelf ontwikkelen. De hoeveelheden afvalwater met chemicalien mag dermate groot zijn dat een particulier daar over het algmeeen niet in de buurt komt en dus ook niet in de buurt komt van een overschrijding van lozingsnormen. Gesteld dat particulieren onder een dergelijk besluit zouden vallen wat niet zo is. -
ErikvanRosmalen schreef op donderdag 3 mei 2012 om 13:28 | reageer
Mee eens. Ik zou graag eens zien wat nu eigenlijk de totale milieubelasting is (in kg CO2 bijvoorbeeld) van een digitale camera. Inclusief chipproductie, kortere afschrijvingstijd per toestel, stroomgebruik en afvoer. Daar zul je nog van schrikken denk ik!
-
Cas van der Voorn schreef op donderdag 3 mei 2012 om 18:17 | reageer
@Erik: maar wat weet je dan en wat heb je aan zo'n vergelijking? Een argument minder voor de tegenstanders? Doe toch lekker waar je zin in hebt. Als jij het leuk vindt om op een ingewikkelde en tijdrovende manier (op zijn best) hetzelfde resultaat te behalen als een digitale fotograaf, mijn zegen heb je. Trek je van al die milieu-activisten niks aan, die redeneren alleen naar zichzelf toe.
Het hele onderwerp komt op me over als een essay uit de jaren '50 van de vorige eeuw waarin men de milieu-effecten van het gebruik van de paardentram tegenover de automobiel zet: Een gelopen koers, zinloos, maar toch vermakelijk. -
ErikvanRosmalen schreef op donderdag 3 mei 2012 om 18:41 | reageer
Ik heb echt niet de illusie dat de wereld weer in de paardentram stapt en digitale camera's aan de wilgen hangt, natuurlijk niet. Maar als een vergelijking met een paardentram mensen laat realiseren, hoe hun dagelijkse autorit het milieu belast, zullen ze misschien net wat vaker de fiets pakken...
Kortom: ik hoop alleen dat al die fotografen die na 2 jaar roepen dat ze een nieuwe DSLR 'moeten' omdat ze niet meer mee kunnen, zich realiseren dat ze -waarschijnlijk- veel meer het milieu belasten dan ik met mijn 'gevaarlijke' chemie. Ik ga niemand overtuigen om analoog te gaan fotograferen!
(Overigens, 'ingewikkeld' en 'op zijn best hetzelfde resultaat', da's een hele andere discussie. Die voeren we wel een keer in een andere blog!
) -
Paul Oosterlaak schreef op donderdag 3 mei 2012 om 19:50 | reageer
Een analoge camera gaat dan wel 20 jaar mee, maar de film die gemaakt moet worden, gebeurt vele malen frequenter.
Daarnaast vind ik je opmerking over hydrochinon wel heel kort door de bocht, want "slechts" 0,5% van een benzeenhoudende stof welke zeer kankerverwekkend is, vind ik best veel.
Ik ben het wel eens dat veel in perspectief gezien moet worden, maar zonder hard cijfermateriaal is er gewoon niets concreets te zeggen over wat nu mileu-onvriendelijker is. -
ErikvanRosmalen schreef op donderdag 3 mei 2012 om 21:33 | reageer
Dat klopt helemaal Paul, cijfers zijn inderdaad nodig om echt dit concreet te maken. Maar toch.
Wat hydrochinon betreft is ook dat 'slechts 0,5%' een relatief begrip. Ik weet dat de stof als 2% creme wordt voorgeschreven bij overmatige pigmentatie van de huid. Dat is vier keer zoveel - en het geneesmiddel mag vervolgens zonder beperking gebruikt worden. Volgens mij is het zelfs ook als cosmeticum verkrijgbaar. Niet dat het daar minder benzeenhoudend van wordt, maar ook langs die weg komt het in grote mate in het milieu terecht. Ook daar weer perspectief. -
-
gerard schreef op zondag 6 mei 2012 om 19:28 | reageerpraat mij niet over het milieu, ik probeer zo milieuvriendelijk te zijn als maar kan, heb heel erg het gevoel dat het milieu misbruikt wordt om ons in haar naam steeds meer geld af te pakken. begin het een beetje zat te worden dat gesteel met valse motieven.
-
cor schreef op zondag 6 mei 2012 om 19:32 | reageerwordt een beetje veel moe van dit gezeur over het milieu, het milieu wordt misbruikt, niet door de fotograaf maar door de politiek.
-
ErikvanRosmalen schreef op maandag 7 mei 2012 om 07:59 | reageer
@Benny: ik ben allesbehalve een milieu-expert, maar in mijn dagelijks werk schrijf ik nog wel eens over milieu, CO2-besparing en duurzame energie. Uit de research daar wordt me wel duidelijk dat het aantal grammen CO2-uitstoot tegenwoordig een behoorlijk breed geaccepteerde maat is voor de belasting van het milieu. In hoeverre een andere leefstijl voor meer of minder 'schade aan de ozonlaag' zorgt is een tweede, maar het is wel een praktische maat om dingen onderling mee te vergelijken natuurlijk.
@gerard cq cor: tja, ieder z'n mening natuurlijk... maar dat valt wat mij betreft buiten deze discussie. -
gekke gerard schreef op maandag 7 mei 2012 om 22:43 | reageer
God, dan ben ik toch goed bezig, ik werk al 6 jaar met mijn Alpha 100; ben al 1,5 keer de klok rond geweest en geeft nog steeds geen problemen...
Ik ben ook nog steeds met mijn eersdte pc bezig, goed voor het milieu...
Deel jouw mening
Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Ook interessant
-
Fujifilm X-M5, XF16-55mm en XF 500mm aangekondigddoor Elja Trum
-
Review: Fujifilm X-T50door Nando Harmsen
-
Review: Fujifilm GFX 100S II middenformaat cameradoor Elja Trum
-
Ledlampje in de vorm van een filmrolletjedoor Elja Trum
-
Het plezier van fotograferen met een filmrolletjedoor Elja Trum
Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door
Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox
44.431 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via 
Facebook.
Elja Trum
Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!
Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over PhotofactsGratis eBook: Fotograferen van Kinderen
Mis dit niet: Tips voor adembenemende familiekiekjes!
Ontdek 25 praktische tips waardoor je prachtige foto's van je (klein)kinderen kunt maken. Je krijgt van mij ook wekelijks nieuwe fotografietips per mail.
