Compositie; 10 tips voor het maken van betere foto's

maandag 28 februari 2011, 19:34 door Liesbeth van Asselt | 53.150x gelezen | 10 reacties

Naar een foto van hun eigen kind of huisdier zullen de meeste mensen weinig kritisch kijken door de emotionele waarde er van. Terwijl anderen bij het zien van diezelfde foto meewarig hun hoofd zullen schudden, meestal vanwege de slechte compositie. Maar wat is nu eigenlijk een 'slechte compositie'? En belangrijker: hoe kan de maker de volgende keer een betere foto maken?

Voor compositie kennen we allerlei regels, tips en trucs. Nu ben ik de eerste om toe te geven dat ik me meestal niet aan deze regels houd, maar het is toch handig om de regels te kennen. Zodat je er bewust van af kunt wijken als de situatie daar om vraagt. Daarom hieronder een aantal van die compositie regels.

Tip 1: Regel van derden

Misschien wel de bekendste regel. Het beeld wordt hierbij zowel horizontaal als verticaal in drieën gedeeld. Op de lijnen en snijpunten worden belangrijke beeldelementen geplaatst. Zoals hieronder de neus van de pelsrob.

Pelsrob

Tip 2: Horizontaal versus verticaal

Ons blikveld is horizontaal georiënteerd. Horizontale composities worden daarom als natuurlijk ervaren. Maar soms leent een onderwerp zich veel meer voor een verticale compositie. In onderstaande foto om de hoogte van de bomen te benadrukken bijvoorbeeld.

Gebruik van verticaal

Tip 3: Perspectief

Door een steen, struik of iets anders op de voorgrond te plaatsen, wordt de achtergrond als het ware kleiner, waardoor diepte in de foto gecreëerd wordt.

Diepte creëeren

Tip 4: Diagonalen

Diagonalen in een foto geven de foto meer dynamiek, meer spanning. Onderstaande foto zou zonder diagonale lijnen veel saaier geweest zijn..

Diagonaal

Tip 5: Patroon en ritme

Maak gebruik van de herhaling van vormen, lijnen of kleuren!

Tip 6: Ruimte

Geef bewegende onderwerpen de ruimte, zodat ze niet (letterlijk) hun neus stoten tegen de rand van de foto. Als het onderwerp in je foto een bepaalde richting op kijkt is het slim om in die richting ook ruimte te laten in je foto.

Ruimte

Tip 7: De kunst van het weglaten

Een bekende valkuil is dat mensen teveel op de foto willen zetten. Waardoor de foto's te druk worden en de aandacht van het hoofdonderwerp afgeleid wordt. Soms ligt de oorzaak van een te rommelige foto niet in het teveel op de foto willen zetten, maar in een drukke achtergrond. Probeer dan met een groot diafragma de achtergrond te vervagen.

Vervaagde achtergrond

Tip 8: Tele of groothoek

Een telelens drukt het landschap als het ware in elkaar, een groothoeklens trekt het juist uit elkaar. Bij onderstaande foto's is dit effect duidelijk te zien. De foto's zijn gemaakt met het model op nagenoeg hetzelfde standpunt. De een met een telelens (fotograaf op 10 meter afstand van het model), de ander met de groothoeklens (fotograaf bijna op de tenen van het model staand om hem even groot in beeld te krijgen).

Tele

Tip 9: Aansnijden

Maak eens een close-up portret van een mens, dier, bloem of voorwerp en experimenteer met de kadering. Meestal is het mooier om het onderwerp niet in zijn geheel op de foto te zetten!

Aansnijden

Tip 10: Standpunt, invoerende lijnen

Zoek lange ononderbroken lijnen als wegen, muurtjes, beekjes, et cetera. Gebruik deze om het oog van de kijker naar de horizon of naar het onderwerp te leiden. Wissel van standpunt om te kijken wat het beste werkt, moeten de lijnen links, midden of rechts onderin de foto ontstaan?

Invoerende lijnen

Naast deze 10 tips zijn natuurlijk nog veel meer zaken van invloed op de impact die de foto heeft. Denk aan contrast, kleuraccenten, scherptediepte, enzovoorts. Genoeg om mee te experimenteren dus!

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Liesbeth fotografeert met haar bedrijf stapfoto.nl voor websites en social media van bedrijven. Daarnaast verzorgt ze al sinds 2004 (vooral creatieve) workshops zoals lightpainting, flitsen, werken met ledlicht en lichtvormers, portretfotografie, high speed, long exposure en paintsplash. Daarnaast is er een Stapfoto vakgroep voor gevorderde fotografen.

10 reacties

Erik schreef op maandag 28 februari 2011 om 20:39 | reageer
Bij de eerste foto bij de uitleg van de regel van derden had naar mijn idee beter een andere foto gebruikt kunnen worden.
Deze foto is naar mijn idee beter te bekijken vanuit de diagonaal methode waar het rechteroog goed op de diagonaal ligt

Verder weer duidelijk, blijft altijd goed om zulke zaken te herhalen en er zo in te stampen

leo schreef op maandag 28 februari 2011 om 21:00 | reageer
Het is altijd goed de regeltjes te kennen, bewust overtreden ervan kan dan heel verfrissend werken. Foto bij Tip 2 is wel heel mooi zeg!

Jan schreef op dinsdag 1 maart 2011 om 00:09 | reageer
Leuke blog, Liesbeth. Deed me meteen denken aan docent Henny Drijfhout van de Fotovakschool, die zo nog honderd van deze tips kon presenteren. Erg handig als je 'in het veld' even puzzelt of een echt onderwerp ontbeert.
De foto bij tip 2 is inderdaad super, al zou ik zelf het contrast van de buitenste stammen nog iets zou versterken en de blaadjes nog iets meer verzadigen...

tonv schreef op dinsdag 1 maart 2011 om 03:34 | reageer
Bekende stelregels maar altijd goed om ze weer eens voorgeschoteld te krijgen. En er zitten ook weer enkele prachtige foto's tussen; vooral foto 2!

Thoe schreef op dinsdag 1 maart 2011 om 09:18 | reageer
@Liesbeth, welke groothoek lens heb je gebruikt. foto 4 is opvallend, de rest ook hoor. Net even iets anders draaien en komt gelijk een leuke verrassing uit.

Liesbeth van Asselt schreef op dinsdag 1 maart 2011 om 18:18 | reageer
@Erik, je hebt helemaal gelijk. De diagonaalmethode in 2-3 regels uitleggen is helaas wat lastiger

@Thoe, ik werk met de Sigma 10-20 groothoeklens. Normaal gesproken werk ik altijd met Nikon objectieven, maar de Nikon groothoeklens 14-24 heeft een zo bolle frontlens dat je er geen beschermend filter voor kunt plaatsen. Als natuurfotograaf loop ik vaak in het bos, waarbij nogel eens takken tegen de lens zwiepen, ondanks het gebruik van een zonnekap om dit te voorkomen. Bij de Sigma kan wel een beschermend filter geplaatst worden, vandaar de keuze voor dit (overigens kwalitatief erg goede) objectief.

Erik schreef op dinsdag 1 maart 2011 om 21:50 | reageer
@Liesbeth: Dan heb je meteen een onderwerp voor een volgende stuk Wat meer dan 2-3 regels over de diagonaalmethode..

Bibbyz schreef op woensdag 2 maart 2011 om 01:57 | reageer
Voor mij als beginnend fotograaf een handige lijst.
Iets waar je soms onbewust al rekening mee houdt.
Verschillende foto's van zelfde onderwerp onder elkaar plaatsen zoals bij gebruik Tele/Groohoek geeft heel goed het verschil aan. Duidelijk geschreven en gevonden door retweet van MarijeWeterings.

Liesbeth van Asselt schreef op woensdag 2 maart 2011 om 10:38 | reageer
@Erik: zal ik doen!

PSPHOTO schreef op dinsdag 7 augustus 2012 om 12:37 | reageer
Ik kwam dit artikel toevallig tegen. Een goede opsomming van de basisregels bij compositie. Ik ben van mening dat het een goede gewoonte is om de regels te leren, blindelings te kunnen toepassen en pas dan gaan experimenteren met het breken van de regels.

@Erik Wat betreft foto 1 van de zeehond, dit is zeer zeker geen goed voorbeeld voor de diagonaal methode. Sterker nog de foto voldoet op geen enkele wijze aan de diagonaal methode.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.431 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts