Een zonnekap gebruiken, of toch niet?

zaterdag 30 april 2022, 15:30 door Nando Harmsen | 8.805x gelezen | 16 reacties

De meeste duurdere objectieven worden geleverd met een zonnekap. De goedkopere objectieven meestal niet. Je zou er dan eentje los moeten kopen. Wat voor zin heeft een zonnekap eigenlijk, en hoe gebruik je een zonnekap. Daar kijk ik naar in dit artikel.

Zonnekappen zijn er in soorten en maten, elk geoptimaliseerd voor een bepaald brandpunt of brandpuntbereik.
Heb jij een zonnekap op je objectief? En zo ja, gebruik je die dan ook? Het kan zijn dat je er speciaal eentje moest aanschaffen omdat de fabrikant er niet een standaard meeleverde. Originele merk-zonnekappen zijn meestal niet goedkoop. Is het de aanschaf wel waard?

Waar is een zonnekap voor?

De naam vertelt het al voor een deel. Een zonnekap zorgt ervoor dat zonlicht niet ongewenst op of in je objectief komt. Maar het is breder dan dat. Het is niet alleen voor zonlicht, maar elk soort licht. Dat kan een reflectie zijn, kunstlicht, lantaarns, autolampen, iemands zaklamp, of wat dat ook.

Vooral bij nachtfotografie komt het wel eens voor dat een straatlantaarn vlak voor je buiten beeld staat. Een zonnekap voorkomt dan het schuin invallend licht dat voor flares zorgt.
Ongewenst invallend licht kan namelijk een interne reflectie in het objectief veroorzaken. Dit is de zogenaamde flare, die soms erg storend in het beeld kan zijn. Een zonnekap kan dit voorkomen.

Je moet wel beseffen dat een zonnekap geen reflecties kan voorkomen als de lichtbron zelf in beeld is. Het is alleen bestemd om invallend licht van een lichtbron buiten beeld te blokkeren.

Dit is een situatie waarin de zonnekap natuurlijk geen enkel nut heeft. Het beschermt alleen voor flares van een lichtbron buiten beeld.

Waar een zonnekap nog meer voor kan dienen

Er zijn meer voordelen aan een zonnekap. Twee om precies te zijn Het kan ervoor zorgen dat je enige bescherming hebt zodat er niet iets tegen het glas van een objectief komt. Het zorgt er ook voor dat je frontlens beschermd is tegen regen en sneeuw.

Dit betekent echter wel dat je de zonnekap goed moet gebruiken. Een zonnekap omgekeerd op je objectief gebruiken is niet goed. Doe je dit, haal die kap er dan liever vanaf.

Ik zie veel fotografen die de zonnekap op deze manier op hun objectief hebben. Dat heeft dus geen zin. Haal het ding er dan liever vanaf, want zo gaan fotograferen ziet er niet uit.
Die bescherming tegen stoten of regen en sneeuw is alleen bij diepere zonnekappen effectief. Een ondiepe zonnekap, zoals je die bij groothoek en groothoek zoomobjectieven hebt, zal weinig bescherming bieden. Dat geldt overigens ook voor het voorkomen van flares.

Dit is hoe een zonnekap moet zitten. Zo mag je als fotograaf gezien worden.

Wanneer een zonnekap in de weg zit

Er zijn situaties wanneer een zonnekap beter niet gebruikt kan worden. Soms zit het ding gewoon in de weg, bijvoorbeeld bij gebruik van filters. Zeker met systeemfilters moet een zonnekap verwijderd worden.

Gebruik je een filtersysteem? Dat kun je geen zonnekap gebruiken. Hoewel, sommige filtersystemen hebben ook een zonnekap voor op hun filterhouder.
Gebruik je een polarisatiefilter? Dan hebben sommige zonnekappen een schuifje dat toegang geeft tot het rotatiemechanisme van het filter. Zo kun je dan toch de mate van polarisatie veranderen zonder de zonnekap te verwijderen.

Een polarisatiefilter dat op je objectief geschroefd is, kan door dit deurtje in de zonnekap bediend worden.
Hoeveel bescherming een zonnekap ook kan bieden in regen en sneeuw, als het stormt kan het juist hinder geven. Wist je dat bij een flinke wind een diepe zonnekap als een vangnet kan werken? Als de wind in de zonnekap waait, wordt het heel moeilijk om de camera stil te houden, zelfs op statief.

Zorg voor de juiste zonnekap

Zorg ervoor dat een zonnekap goed zit. Bij ronde zonnekappen maakt het niet zoveel uit, maar bij de zonnekappen met een bloembladvorm is dit heel belangrijk. De vorm is namelijk zo uitgedacht dat er een langer blad aan de lange zijde van de foto is, en een korter blad aan de korte zijde. Dit optimaliseert de werking zonder dat vignettering ontstaat.

Je hebt een bloembladvorm, vaak voor de groothoek (zoom)objectieven. En een rechte zonnekap, vaak voor vaste brandpunten en zoomobjectieven met langere brandpuntafstanden.
Kies je voor een zonnekap van een ander merk, zorg er dan voor dat je de juiste koopt. Een verkeerde zonnekap kan in beeld komen, iets wat je niet wilt.

Zorg dat je de juiste hebt, zodat je geen vignettering krijgt.
Gebruik jij altijd een zonnekap, of liever niet? Laat het weten in een reactie onder dit bericht.

Meer weten over de basis van fotografie?

Bij Photofacts Academy, onze online leeromgeving voor fotografen, hebben we een complete nieuwe basiscursus fotografie. Je kunt deze cursus twee weken lang volgen met een gratis proeflidmaatschap.

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

16 reacties

Donald Willemsen schreef op maandag 2 mei 2022 om 20:02 | reageer
Goed artikel met goede adviezen. Een zonnekap omgekeerd op de lens plaatsen is inderdaad onzin. Het is niet alleen dat het er niet uitziet, vaak kan je dan ook niet bij de scherpstelring. Dan maak je je het zelfs moeilijk om handmatig scherp te stellen.

Wil van Elk schreef op dinsdag 3 mei 2022 om 11:17 | reageer
Ik gebruik een zonnekap op ieder objectief. Alleen op mijn EF28 en EF50 heb ik (nog) geen zonnekap, maar die gebruik ik niet meer sinds ik ben overgegaan op de R6 met RF objectieven.

stanny correwyn schreef op dinsdag 3 mei 2022 om 11:46 | reageer
Ik gebruik ze altijd, een extra bescherming tegen stoten, en in het bijzonder tegen de reflexen van verlichting in het interieur

Ton Brosse schreef op dinsdag 3 mei 2022 om 12:27 | reageer
Vaak krijg je van mensen die de kap omgekeerd op hun objectief hebben zitten te horen: er is geen zon te bekennen! Waarom zou ik dan een zonnekap moeten gebruiken? Ik vertel ze dan dat het toch beter is om de kap op de juiste manier er op te zetten omdat, zoals Nando ook in het artikel aangeeft, o.a. de kap de reflecties tegenhoudt Eens kwam ik iemand tegen die zei dat ze de kap er afgehaald had om meer licht in de lens te krijgen. Iemand die er dus totaal niets van begreep. Eigenlijk zou de naam van de kap veranderd moeten worden in 'antireflectiekap'.

Ernst schreef op dinsdag 3 mei 2022 om 12:51 | reageer
Een zonnekap omgekeerd is niet helemaal onzin want ook dan beschermd het de lens tegen stoten . Ik gebruik ook altijd een zonnekap; omgekeerd erop is voor het transport want met zonnekap in gebruik is er wat meer oppervlak / lengte en daarmee meer kans om ergens tegen aan te stoten. Soms heb ik nog steeds mijn hand nodig om schuin invallend licht te weren; e.e.a. is sterk afhankelijk van de lens(leeftijd). Vroeger had te rubberen zonnekappen met schroefdraad die je deels uit kon klappen. Die vingen de klappen beter op. Zijn nog wel te koop maar niet meer gangbaar en minder handig dan erop klikken maar minder gedoe met filters en je kon ze laten zitten

Nando schreef op dinsdag 3 mei 2022 om 13:44 | reageer
@Ernst:
Als je een zonnekap omgekeerd nodig hebt voor bescherming bij vervoer, lijkt me een goede fototas toch een betere keuze.

Ernst schreef op dinsdag 3 mei 2022 om 13:54 | reageer
@Nando . Was bedoeld als grap. Ik trek er vaak eropuit met alleen mijn camera. Op de fiets is het handiger om de zonnekap omgekeerd te plaatsen en wanneer je gaat fotograferen draai je de zonnekap uiteraard om. Fototas kan, als je eenmaal gaat fotograferen, in de weg zitten. Ik gebruik vaak mijn gewone rugzak voor transport. Ik heb daar altijd wel een camera zitten; de Nikon P7800 is wat dat betreft een compacte allrounder maar daar kan geen zonnekap op .

Ernst schreef op dinsdag 3 mei 2022 om 14:03 | reageer
@Ton; beschermkap (of all round kap ) is denk ik nog beter. Goede, moderne, lenzen hebben minder tot geen last meer van flare en/of interne reflecties. Wat dat betreft wil het verwijderen van het UV filter nog wel eens helpen om een storende reflectie kwijt te raken. Van UV filters is tegenwoordig alleen het beschermen van de lens nog de toegevoegde waarde. Maar zelfs dure UV filters willen nog wel eens - door het extra lensvlak - voor storende reflecties zorgen. De enigste rede waarom ik ze gebruik is het beschermen van de front lens.

Nando schreef op dinsdag 3 mei 2022 om 14:20 | reageer
@Ernst: Dat het een geintje was was niet helemaal duidelijk.

Evy Kenens schreef op dinsdag 3 mei 2022 om 14:30 | reageer
Ik gebruik ze meestal wel, behalve op mijn macrolens. Zo'n extra verlengstuk maakt het soms moeilijk om dichtbij de diertjes te komen zonder ze af te schrikken

Robert schreef op dinsdag 3 mei 2022 om 15:27 | reageer
Altijd doen een zonnenkap. Zowel analoog of digitaal. Omgekeerd!!!, man wat doet men toch.
Fotoschietgroet Robert

Nando schreef op dinsdag 3 mei 2022 om 15:49 | reageer
@Robert:
Waarom altijd doen? Dat leg je niet uit. Ik fotografeer tegenwoordig zelden met een zonnekap. Wat doe ik dan fout?

Robert schreef op dinsdag 3 mei 2022 om 15:56 | reageer
Niets Nando. T geeft mij vertrouwen met weinig verassingen. Thats it meer niet

Nando schreef op dinsdag 3 mei 2022 om 16:21 | reageer
@Robert:
Soms hoeft ook niet meer te zijn dan dat

Ernst schreef op dinsdag 3 mei 2022 om 16:39 | reageer
@Nado en @Robert, er is geen goed of fout; zijn tips. Wel merkwaardig @Nando dat je een artikel schrijft over het belang van de zonnekap (die ik deel) en vervolgens aangeeft zelf "zelden met een zonnekap" te fotograferen . Nog een voordeel van een zonnekap is dat het, zeker bij de langere brandpuntsafstanden, met zonnekap een stuk lastiger is om vingerafdrukken op de lens / UV filter te krijgen .

Robert schreef op dinsdag 3 mei 2022 om 16:44 | reageer
Fotografeerde veel set en stills in studio bij filmmakers.
Veel van mijn foto's waren op vloer niveau. Tja dan richt je camera soms te hoog naar boven en ships die ku...lampen! Dat dus nooit meer. Je kon toen niet ff terug kijken ...
Zelfde bij mijn Braziliaanse worstel serie hier nog te zien bij jullie

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Cursus Natuurfotografie in Nederland met Rob Dijkstra

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.339 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Een zonnekap gebruiken, of toch niet?

Waar is een zonnekap voor?

Waar een zonnekap nog meer voor kan dienen

Wanneer een zonnekap in de weg zit

Zorg voor de juiste zonnekap