Recensie: Over Foto's Gesproken

woensdag 29 oktober 2014, 23:31 door Albert ter Harmsel | 12.638x gelezen | 5 reacties

Om maar met de deur in huis te vallen: Dit is een mooi boek. Waarom je het aan zou moeten schaffen? Omdat je met dit boek in de hand leert om beter naar foto's te kijken. En, ondanks de insteek van dit boek, vooral naar je eigen foto's!

Volgens de introductie is het boek bedoeld voor mensen die foto's gaan bespreken op de clubavond van de fotovereniging. Maar dit boek gaat lang niet alleen over het bespreken van foto's op fotoclubs.

Vier pijlers

Het eerste en leeuwendeel van het boek behandelt de 'vier pijlers van fotobespreking': beschrijven, analyseren, interpreteren en waarderen.

1. Beschrijven

Beschrijf in eerste instantie gewoon eens wat je precies op de foto ziet. Concreet, gedetailleerd. Doe het eens bij alle foto's die je ziet en je kijk wordt meteen anders. Beantwoord vragen als 'Wat zie ik op de foto?' en 'Wat is er vermoedelijk aan de hand?'. Als je de beschrijving hebt afgerond is dat een goede basis voor de andere pijlers.

2. Analyseren

Belangrijk onderdeel van het analyseren van een foto zijn de beeldelementen. Deze beeldelementen zijn het echte gereedschap van de fotobespreker. Persoonlijk vind ik dit het mooiste deel van het boek.
De auteurs gaan in op deze onderwerpen: Compositie, lijnwerking, kadrering, herhaling en ritmiek, ruimte en perspectief en tijd.

Ook de toon van het licht en de verdeling van licht en donker komen aan de orde. Daarnaast gaan de auteurs, Brongers en Ophof, in op kleurgebruik, materiaal van de foto en ook de presentatie (beamer, prints).

Ze bespreken ook de technische aspecten van een foto en eventueel toegepaste fotomanipulatie.
Bij de hier behandelde onderdelen worden ook boeken genoemd die bruikbaar zijn om dieper in bepaalde onderwerpen te duiken.

3. Interpreteren

Bij de interpretatie kom je natuurlijk een beetje los van de foto. Hier blijkt ook hoe belangrijk de eerste twee pijlers zijn. Als de beschrijving en analyse te ver van de foto afdwalen dan slaat een interpretatie al helemaal nergens meer op.

Bij de interpretatie kun je kiezen voor verschillende invalshoeken. Als eerste kun je kijken naar onderwerp (wat staat er op de foto?), genre (landschap, natuur, portret enzovoort) of thema van de foto. Bij een thema kun je denken aan begrippen als demonstratie, milieuvervuiling, vluchtelingenstromen, onrecht, ebola-epidemie).

Een andere insteek is om te kijken naar de boodschap van de foto. Welke bedoeling heeft de fotograaf gehad bij het maken van de foto? Wil hij de kijker informeren? Of alleen zijn mening uiten? Heeft hij de bedoeling om een kwaliteitsfoto te maken? Of wil hij aandacht trekken voor zich zelf of een bepaald onderwerp? Wil hij met de foto iets bereiken?

Ook kun je de vraag stellen naar de betekenis van de foto? Betekent de gebroken ruit dat de mensen arm zijn? Is de eigenaar van een kunstgebit altijd oud? Gebruikt de fotograaf symboliek zoals die in de schilderkunst gebruikt wordt?

4. Waarderen

Dit onderdeel is het lastigste, zeker als je voor een volle zaal staat met een lieve oude man als fotograaf die 'echt zijn beste werk' laat zien en die je dus niet de grond in wilt boren. Wees naar jezelf heel kritisch maar spaar de anderen.

Belangrijk voor je waardeoordeel is wel wat de fotograaf eigenlijk wilde met de foto. Wilde hij domweg de werkelijkheid weergeven, bij voorbeeld hoe lang een haai is? Of wilde hij zijn afkeer van de Japanse haaienvangers uitdrukken? Misschien hoopte hij wel dat de Verenigde Naties op basis van zijn foto de regels voor haaienjacht ging veranderen.

Of dacht hij helemaal niet aan de inhoud maar wilde hij alleen laten zien hoe mooi de kleur rood van het haaienbloed afstak tegen het grauwe van de vissersboot? Vraag eerst eens naar de bedoeling en oordeel daarna pas. En altijd mild.

Praktisch: opdrachten en werkvormen

Een mooi aspect van dit boek is dat er opdrachten instaan waarmee de lezer zelf aan de slag moet (of in elk geval kan). In het veel kleinere tweede deel worden een aantal werkvormen besproken.

Hier wordt ingegaan op praktische vragen zoals: losse foto's of series bespreken? Spreker van binnen de club of van buiten? Beamer of afdrukken? Wat is de rol van de gespreksleider? Plenaire of groepsbespreking? Gerichte bespreking aan de hand van de vraag van de fotograaf 'Wat vinden jullie van (de compositie/kleuren/zeggingskracht van) deze foto?'

Dit boek is zeker geschikt voor de bespreking van foto's op fotoclubs.
Maar het is ook erg bruikbaar voor iedereen die een keer kritisch naar zijn eigen foto's wil kijken om op die manier de kwaliteit te verhogen. Leerzaam en leuk.

Aanschaffen

Het boek 'Over foto's gesproken. Een inleiding.' is geschreven door Hans Brongers en Simon Ophof. Het boek is niet in de winkel te koop, maar wel te bestellen bij de Fotobond.

Als je lid bent van de Fotobond betaal je 19 euro, als niet lid betaal je 25 euro (inclusief verzending). Het ISBN nummer is 9789075979572.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Albert is hobbyfotograaf.
Hij toont zijn foto's op Flickr.

5 reacties

martinphili schreef op donderdag 30 oktober 2014 om 19:34 | reageer
Staat er ook nog ergens geschreven wanneer je mag genieten van een foto?

duusker schreef op donderdag 30 oktober 2014 om 20:36 | reageer
Het mooie is dat je inderdaad meer gaat genieten van foto's als je er beter naar kijkt.

Henk Heijnen schreef op dinsdag 4 november 2014 om 11:50 | reageer
Albert, kun je iets vertellen over de dikte van het boek(je)?

duusker schreef op dinsdag 4 november 2014 om 13:22 | reageer
Het boek is 160 pagina's. groot formaat: 22x27,5 cm. 125 pagina's over de pijlers van de fotobespreking, de rest over werkvormen waarmee je de foto's echt bij een fotoclub kunt bespreken.

gast schreef op dinsdag 4 november 2014 om 18:38 | reageer
Passen deze methode al ruim een jaar voor mijzelf én binnen de fotoclub toe.
Je gaat na enige tijd , na vooral door er veel mee te oefenen, de foto's beter 'lezen' en detecteren. Op zich is het niet zo ingewikkeld.
Het gebruik heeft ook gevolgen voor je eigen stijl van fotograferen.
Als je foto's goed kan beoordelen en waarderen ga je ook je eigen opnames kritischer benaderen. Kortom; je wordt er beslist beter van.
Maar; ...het vraagt veel van het collectief en discipline binnen de groep om ook jezelf te verbeteren met deze methode. Je kijkvaardigheden en fotografische verbeteren ook bij het gebruik van deze methodiek. Er zijn overigens vele methoden die tot een gewenst resultaat leiden. Maar je moet een duidelijke keuze maken. En het kan deze methode zijn als er binnen een groep er voldoende draagvlak voor is...
Dat laatste is overigens doorslaggevend!
Fons Bitter

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Cursus Natuurfotografie in Nederland met Rob Dijkstra

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.346 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts