Photofacts Academy

Photofacts Academy; 100+ Fotografie Cursussen
Fotograferen wordt makkelijker en leuker

Boek

De Fotobijbels; Boeken over Fotografie
101 Praktische fotografietips voor betere foto's

Erik van Rosmalen

Recensie: eBook Great Light, Easy Light

woensdag 26 september 2012, 22:12 door | 10.159x gelezen | 15 reacties

'Ik fotografeer het liefste bij natuurlijk licht, dat is en blijft het mooiste'. Ik hoor de kreet regelmatig en krijg er bijna altijd wel jeuk van. In negen van de tien gevallen bedoelt de fotograaf die het zegt namelijk eigenlijk iets anders: 'Ik fotografeer het liefste bij natuurlijk licht, want ik weet niet goed hoe ik flitslicht moet toepassen'.

Natuurlijke verlichting


Kevin Clark, een Canadees portretfotograaf die inmiddels al tientallen jaren ervaring heeft als professioneel fotograaf, worstelde er ooit ook mee, schrijft hij in het voorwoord van 'Great Light, Easy Light'. Hoe creëer ik in de winter (of op anderszins sombere dagen) met behulp van flitslicht foto's die er ook goed uitzien? En vooral: die er natuurlijk uitzien?

Great light1

Twee varianten van de coverfoto van het eBook. Een kleine verplaatsing van de softbox geeft een groot verschil in verlichting.

Geen 'geflitste' foto's


De subtitel van dit eBook zegt in dat optiek meer over het boek dan de titel zelf. 'Strobe techniques that don't look lit', oftewel: verlichtingstechnieken waarbij de foto er niet 'geflitst' uitziet. Want dat is precies waar die eerdergenoemde 'natuurlijk-lichtfotografen' tegenaan lopen: hun flitsfoto's zien er inderdaad nogal geflitst uit.

Het is een groot misverstand onder (vooral beginnende) fotografen dat 'flits' altijd te zien is in de foto. Dat hoeft natuurlijk helemaal niet zo te zijn, mits je weet hoe je flitslicht op een natuurlijke manier toepast. Kevin Clark geeft in dit prima eBook een aantal handreikingen en voorbeelden.

Handreikingen


Die handreikingen en voorbeelden zijn overzichtelijk gerangschikt: naast een tiental case studies, paginagrote foto's met een korte beschrijving van de setup, bouwt Clark het eBook op door lichtbronnen toe te voegen: van één, naar twee en drie lichtbronnen – en tot slot een hoofdstuk over het bouncen en reflecteren van licht.

Great light2

Naast de reguliere hoofdstukken, ook tien paginagrote foto's met een korte beschrijving over het hoe en waarom van de verlichting.

Waardevol kijkje in de keuken


Eerst legt Clark op een duidelijke manier de basis uit. Met een reeks foto's laat hij zien hoe je flits- en omgevingslicht op elkaar afstemt, waarbij diafragma het flitslicht controleert en de sluitertijd het omgevingslicht.

Wat volgt is een waardevol kijkje in Clark's keuken: elke setup en foto die hij laat zien gaat gepaard met schema's van de opstelling en een uitleg over het waarom van de gebruikte setup.

Zijlings verlicht


Wat opvalt in het werk van Clark is dat hij veel gebruik maakt van reflectoren of zwarte oppervlakken om het licht indirecter te regelen. Ook zie je dat Clark zijn lichtbronnen meestal niet recht op de geportretteerde richt, maar zijlings. Zo krijg je, bijvoorbeeld bij gebruik van een softbox, een mooiere lichtafval aan de zijkant van het gezicht als je hem niet 'vol' op je model richt, maar net ernaast. Deze techniek zie je weinig terug in tutorials of boeken over verlichten maar is wèl heel waardevol.

Great light3

Duidelijke schema's laten de lichtopstelling zien, waarbij Clark meestal naast de dure/grote variant, ook het 'goedkopere/kleinere' alternatief laat zien - inclusief de verschillen in het eindresultaat van beide opstellingen.


Duur en goedkoop


Wie denkt dat ie voor het toepassen van de verlichtingen in dit eBook enorme en vooral dure flitssets en een goed ingerichte studio nodig heeft, heeft het mis. Clark gebruikt in veel gevallen inderdaad grote octa's en softboxen, maar hij geeft gelijktijdig ook goedkopere alternatieven, die je eventueel ook kunt combineren met reportageflitsers, zodat je overal flitslicht in kunt zetten.

Mooi voorbeeld: Clark gebruikt regelmatig de witte open keuken in zijn studio als grote 'softbox/reflector': door twee of drie flitsers in de keuken te laten flitsen, ontstaat er een grote lichtbron van zacht indirect licht.

Conclusie


Al met al is 'Great Light, Easy Light' van Kevin Clark dus een prima eBook, dat een kijkje geeft in de keuken van Clark. Een soort fotorecepten in eBook-vorm dus. Tussen de waardevolle verlichtingstips (die je vooral als startpunt moet gebruiken, niet als richtlijn) biedt Clark daarbij nog eens flink wat extra tips en truuks aan. Weer eens een eBook dat menig fotograaf zal aanspreken. Misschien zelfs de meest verstokte 'natuurlijk-lichtfotograaf'...

Het eBook 'Great Light, Easy Light' van Kevin Clark is (als PDF) te koop voor 5 dollar in de webshop van Craft & Vision.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Erik van Rosmalen

Over de auteur

Erik werkt als content specialist. Daarnaast is hij freelance tekstschrijver en fotograaf. Mensen vormen daarbij het hoofdonderwerp: portret- en reportage-fotografie. Volg Erik ook op Instagram!

15 reacties

  1. Marc Wijngaarde
    Profiel Marc Wijngaarde schreef op woensdag 26 september 2012 om 22:16  | reageer

    "Ik hoor de kreet regelmatig en krijg er bijna altijd wel jeuk van."

    Gelukkig, ik dacht altijd dat ik de enige was die daar last van had! vrolijk

  2. Bram Berkien
    Profiel  Bram Berkien schreef op donderdag 27 september 2012 om 09:22  | reageer

    Erik, interessant punt waar je mee begint over natuurlijk licht vrolijk Ik reken me zelf tot die groep mensen. Opzich heb je natuurlijk een punt, als je flitslicht goed toepast maakt het uiteindelijk totaal geen verschil of je nu wel of geen natuurlijk licht gebruikt. Licht is licht, als je je flits maar goed modelleert ziet het er hetzelfde uit als de zon of whatever.

    Wat voor mij denk ik meer de reden is dat ik geen flits gebruik, is dat ik me af wil zetten tegen al de mensen die juist veel te overdreven gebruikmaken van flits. Ik vind het streven van veel fotografen naar perfecte belichting en haarscherpe beelden ronduit nep en vooral heel erg saai en 13 in een dozijn. Door te werken met het licht dat je aantreft kun je puurdere beelden maken, en werk je creatiever omdat je jezelf beperkingen oplegt. Door te flitsen bestaat het risico dat je de sfeer die je aantreft op de locatie verstoort.

    Dat gezegd hebbende zal ik dit boek zeker lezen, al is het maar omdat kennis van flits ook weer vertaald kan worden naar natuurlijk licht. Want zo is het ook wel weer: het is kortzichtig om flits af te wijzen, maar het is net zo goed niet nodig om altijd maar weer te flitsen en enkel werken met natuurlijk licht als iets doms of verstoktst af te schilderen.

  3. LJB Fotografie
    Profiel LJB Fotografie schreef op donderdag 27 september 2012 om 09:53  | reageer

    Ik sluit me volledig aan bij je eerste alinea, en bij @Marc. Recent nog een 'discussie' tijdens een bruiloft. De videograaf vond het vreemd dat ik maar bleef flitsen. Zowel binnen als buiten. En echte fotograaf heeft geen flitser nodig, zei hij. Dan gaan mijn nekharen al overeind staan.
    Ik heb hem beheerst uitgelegd, dat ik alles op manueel flits. Dus niets TTL. Ik heb dus volledige controle over wat ik doe, en ik zie wel degelijk verschil.

    Ik kan de reactie van hem en van @Bram wel heel goed begrijpen. Er zijn er genoeg die TTL flitsen en lekker door knallen en niet naar de sfeer kijken. Klopt.
    Toch ga ik op een bruiloft natuurlijk verlichten. Met flits. Dat geeft (vaak) net wat meer licht in de ogen, en oogt prettig in het album, om naar te kijken.
    Daarnaast is het bijna verplicht om het contrast tussen een (meestal) donker pak en de trouwjurk te overbruggen. Maar nu word ik misschien wel heel specifiek.

    Toch ben ik blij met dit artikel. Ik ga nog een stap verder, en fotografeer met heel veel licht, om zo 13 in een dozijn te voorkomen.
    Kijk voor een voorbeeld hier.

    Ik wil het boek aanschaffen, maar ik ben helaas verplicht om een credit-card te hebben. Die heb ik niet, maar hoe kom ik nu aan dit boek??

  4. ErikvanRosmalen
    Profiel  ErikvanRosmalen schreef op donderdag 27 september 2012 om 12:08  | reageer

    @Bram: ben het toch niet helemaal met je eens. Waar ik het zeker WEL mee eens ben, is dat veel strobisters, de volgelingen van David Hobby, nogal over de top kunnen gaan. De strobist-theorie is leuk, maar ik zie steeds meer gekunstelde, in elkaar geplakt ogende (niet-natuurlijke) beelden, waar ik niet van hou. Maar juist daardoor vergeten veel (amateur)fotografen dat je flits ook gewoon nuttig en natuurlijk in kunt zetten.

    Inderdaad, 'het risico bestaat' dat je de bestaande sfeer verstoort, maar alleen als je dus niet goed flitst. Daarbij, soms IS de sfeer op een locatie juist niet goed vast te leggen met alleen het bestaande licht. En wat dan? Neem nou het voorbeeld dat LJB noemt, een bruidspaar in zwart en wit. Dan is de contrastomvang te groot om vast te leggen. Daar sta je dan met alleen bestaand licht... Juist dan kun je flits heel goed en natuurlijk inzetten!

    @LJB: even reclame voor je pfportfolio maken? knipoog Overigens kun je met ttl ook nog wel voor een flink deel je controle behouden hoor, door op de juiste manier te compenseren. Zelf gebruik ik als ik kort de tijd heb voor een redactioneel portret toch de ttl-functie, soms met een tweede flits als effectlicht die ik uiteraard wel manueel inregel.

    En tja, geen creditcard, waarom eigenlijk niet? Voor de kosten hoef je het niet meer te laten tegenwoordig en je kunt online bijna niet meer zonder. Maar da's een andere discussie. Misschien moet je die vraag bij Craft&Vision eens stellen, hebben ze alternatieven...

  5. Elja Trum
    Profiel  Elja Trum schreef op donderdag 27 september 2012 om 14:45  | reageer

    @LJB Fotografie; je kunt bij Craft en Vision betalen met Paypal. Dat kan via je creditcard, maar ook via iDeal of overboeking. Je hebt dus niet per se een creditcard nodig om te betalen.

  6. Benny
    Profiel Benny schreef op donderdag 27 september 2012 om 20:12  | reageer

    Ik vind persoonlijk, als je geld met je fotografie verdient, dat je móet kunnen flitsen.

    Het zogenaamde "over the top" flitsen, houd ik persoonlijk ook niet van. Als ik flits doe ik dat subtiel en bijna altijd strobist.

    LJB,

    Wat jij zegt over ETTL, vind ik eerlijk gezegd een beetje onzin.

    ETTL is geen perfect flits systeem, je moet bijna altijd ingrijpen met de flitscompensatie, maar ETTL is ook niet bedoelt, om hem maar even "simpelweg" op ETTL te zetten; je moet zelf nog wel nadenken.

    Ik flits dus zowel ETTL als in M. Dit is afhankelijk van de situatie.

    Wat ik ook vind, als je strobist werkt en je radiografische zender ondersteunt ETTL, dat het dan stom is óm geen gebruik te maken van ETTL. De fabrikant heeft deze optie niet voor niets geboden. Alleen is het aan jou als fotograaf, om juist om te gaan met ETTL.

    Ik ken ook fotografen die roepen: "Ik flits nooit!" Ik vind dit de grootste flauwekul die er is.

    Flits ik dan altijd? Nee, hoor. Het is gewoon situatie afhankelijk. Soms, kan inderdaad het heel mooi zijn om puur en alleen met omgevingslicht te werken, wat ik dan ook zal doen.

    Benny

  7. ErikvanRosmalen
    Profiel  ErikvanRosmalen schreef op donderdag 27 september 2012 om 20:25  | reageer

    @ Benny: Mee eens. Al gebruik ik ttl via mijn PW's dus ook vaak bewust niet. De fabrikant biedt de optie, maar voor 'n haarlichtje, contourlichtje, wat dan ook, is TTL natuurlijk niet handig, ik wil dat licht gewoon op 'n vaste waarde houden, die ik zelf bepaal. Het hoofdlicht wil ik dan dus wel nog vaak via TTL (met compensatie idd) aansturen!

  8. LJB Fotografie
    Profiel LJB Fotografie schreef op donderdag 27 september 2012 om 20:55  | reageer

    @Benny. Je mag mijn reactie over TTL onzin vinden. Ik ben niet verplicht om het te gebruiken. Als mijn camera een filmfuncties heeft, ben ik niet verplicht die te gebruiken. Dat even ter vergelijking.
    Ik stuur mijn Pocket Wizard aan met de AC3 zone-controller. Ik heb dan geen TTL nodig, want ik kan 3 stops plussen en minnen op afstand. Wat wil ik nog meer?
    Als je TTL gebruikt en je moet alsnog nadenken en ingrijpen, waarom zou je het dan gebruiken. Leg dat dan eens uit!

    Met je eerste zin ben ik het grondig eens. Elke fotograaf moet kunnen flitsen!

  9. Bram Berkien
    Profiel  Bram Berkien schreef op donderdag 27 september 2012 om 21:58  | reageer

    Mijn probleem met flitsen, vooral op de manier zoals meneer Hobby en consorten dat doen, is dat flits dan vrijwel het enige wordt dat de foto interessant maakt. Het wordt een truucje: voeg vet licht toe en de foto is interessant.

    Dat iedere fotograaf moet kunnen flitsen is natuurlijk de grootste onzin. Er zijn bijvoorbeeld legio documentair fotografen die niet flitsen. Ik kom zelf zelden in situaties dat er echt te weinig licht is, de enige reden dat ik zou flitsen is omdat het licht niet goed is: te hard, of te weinig op het onderwerp en te veel op de omgeving. In beide gevallen vind ik wel een oplossing: verplaats het model naar de schaduw, werk met tegenlicht etc.

    Kort gezegd komt het er op neer dat het afhangt van je stijl en wat je fotografeert. Dat het nuttig is om te kunnen flitsen zal ik niet ontkennen, maar dat elke fotograaf moet kunnen flitsen is onzin. Ik flits nooit en heb het ook nooit nodig.

  10. LJB Fotografie
    Profiel LJB Fotografie schreef op donderdag 27 september 2012 om 22:20  | reageer

    @Bram, moet KUNNEN flitsen. Dat wil niet zeggen dat je MOET flitsen. Elke fotograaf is afhankelijk van licht. Ik ben van mening dat iemand die goed kan flitsen, de techniek goed op orde heeft. Goed flitsen is namelijk nog niet zo heel makkelijk.
    En dat jij nooit flitst, dat kan. Maar waarom flits je niet? Werk je altijd in een omgeving die genoeg daglicht heeft?
    Ik denk dat je gelijk hebt, door te zeggen, dat het er aan ligt in welke stijl je fotografeert, maar zoals hierboven al in het artikel staat, misschien kunnen die fotografen die het niet doen, ook niet flitsen...

  11. Benny
    Profiel Benny schreef op donderdag 27 september 2012 om 22:53  | reageer

    LJB,

    Ik zeg ook niet, dat jij TTL móet gebruiken. Maar om TTL af te doen als zogenaamde onbruikbaar, vind ik te ver gaan.

    Zoals ik al eerder zei, moet je per situatie bekijken of je op de ETTL of M modus flits. Ik zeg dus ook nergens dat je ETTL moet gebruiken, maar dat het een optie is die soms goed te gebruiken is.

    ETTL is niet feilloos, dat weet iedereen. Waarom dan toch soms ETTL gebruiken? Als je soms snel moet handelen op locatie omdat bijvoorbeeld de geportretteerde niet veel tijd heeft of tijd wil maken, dan heb je met ETTL al gauw een goede basis. Op voorbeeld van (histogram) de eerste proeffoto, kun je dan gauw je flitsbelichtingscompensatie aanpassen. Dus o.a. sneller werken.

    Wat ETTL versus M wat stops betreft: In zowel ETTL als M zijn die stops gelijk, of je nu een bereik van in totaal (het gehele bereik zowel plus als min) 6 stops haalt uit ETTL of M, maakt mijn inziens niet zoveel uit.

    Ik ben wel met je eens hoor, dat ETTL ook niet altijd even perfect werkt, maar waar het mij omgaat in feite: pin je niet alleen vast op M. Ook ETTL is niet voor niets uitgevonden.

    Bram,

    Ik kan zeker meegaan, over wat je zegt over meneer Hobby en consorten. Ik vind dat voor mijn smaak en stijl te uitbundig.

    Ieder zijn mening, maar ik blijf vinden, dat als je geld verdient met je fotografie, dat je dan in ieder geval kunt flitsen; ook al past het normaal niet binnen je stijl.

    Flitsen heeft in de meeste gevallen helemaal niet zoveel te maken met het feit dat er te weinig licht is, maar meer dat flitslicht o.a. als invullicht wordt gebruikt. Je geeft zelf al voorbeelden: te hard contrast, een te grote heldere bron achter het te fotograferen onderwerp enz. enz.

    Je kunt best een model naar de schaduw plaatsen, als de zon midden op de dag hoog aan de hemel staat, maar je beperkt je eigen mijn inziens wel in je fotografie. Je kunt niet altijd iemand naar de schaduw plaatsen of het licht blokkeren of difuus maken met een groot difuusscherm.

    Bram, ik denk, als jij meer je flits gaat gebruiken, dat dat een echte toegevoegde waarde voor jou heeft. Je verbreedt namelijk je mogelijkheden.

    Maar zoals ik al eerder zei: Ook ik flits niet altijd hoor, als de situatie het toelaat, want ook alleen het gebruik van omgevingslicht kan heel mooi zijn. Ik bekijk dat per situatie... Dus iemand die zegt: "Ik flits altijd", ook dat vind ik onzin. Er bestaat niet zoiets als "altijd"...

    Benny

  12. Bram Berkien
    Profiel  Bram Berkien schreef op donderdag 27 september 2012 om 23:25  | reageer

    Het punt is denk ik dat ik het juist gaaf vind om beperkt te zijn door alleen maar te werken met het licht dat beschikbaar is. Het is een feit dat je door beperkingen creatiever wordt, nieuwe oplossingen ziet die je anders niet zou hebben gevonden. Waar iemand met een flitser in zo'n situatie gewoon even wat invullicht zou plaatsen, moet ik een andere oplossing bedenken en kom ik misschien iets veel boeienders op het spoor. Ik vind die beperking en uitdaging juist leuk. En ik zie daardoor wel degelijk uitstekend het licht. Dat is dan ook waar het uiteindelijk om gaat: het licht zien. Of dat nu licht van de zon is, of dat van je flitser. Zodoende boeit het volgens mij niet of je nu wel of niet (kunt) flitsen.

  13. LJB Fotografie
    Profiel LJB Fotografie schreef op donderdag 27 september 2012 om 23:38  | reageer

    Ik stop mijn 'discussie'. Want ik denk inderdaad dat het een verschil van werken is. En je moet doen waar je je prettig bij voelt. AL vind ik wel, dat het goed is om je blik te verbreden.
    Wat dat betreft moet ik @Bram wel gelijk geven. Door niet te flitsen moet je wel heel creatief op zoek naar iets anders. Al blijf ik wel bij mijn mening dat je er niet onderuit komt om in bepaalde situaties te flitsen.
    Laten we maar gewoon allemaal 'ons' ding doen, dan houden we de meeste variatie, en dus de meeste klanten (uiteindelijk kiezen die voor jouw stijl)

  14. ErikvanRosmalen
    Profiel  ErikvanRosmalen schreef op vrijdag 28 september 2012 om 09:45  | reageer

    Ja Bram, maar als je aan een briefing moet voldoen, een portret moet aansluiten bij andere beelden en je hebt geen uur om een andere locatie te zoeken, dan zul je iets moeten. En ook met flits kun je dan creatief zijn. Meer dan een invulflits dus! Ik denk dat je gewoon gereedschap kast liggen zonder flits. Maar inderdaad je móet niet flitsen natuurlijk!

  15. Metin
    Profiel  Metin schreef op vrijdag 28 september 2012 om 23:01  | reageer

    Geinige discussie. vrolijk
    Ik heb het in iedere geval kunnen kopen dank zij PayPal.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Portretfoto's Bewerken in Lightroom Classic
Cursus Natuurfotografie in Nederland met Rob Dijkstra
Toon alle artikelen binnen Boeken

Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door


Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.432 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts
Om Photofacts.nl goed te laten functioneren maken we gebruik van cookies. Bekijk ons cookiebeleid. akkoord