De lockdown en block survival guide

Tja, de titel laat misschien lijken alsof ik dit artikel veel te laat heb geschreven, en laten we inderdaad hopen dat we voorlopig niet meer te maken krijgen met nog meer nieuwe lockdowns, maar het geheel van de afgelopen twee jaar heeft me wel aan het denken gezet en geleidt tot uiteindelijk dit artikel.

Zie het dus meer als een retrospectief, met tips voor de toekomst, en de tips zijn natuurlijk van toepassing op alle soorten van 'beperkingen voor onze creativiteit'.

Ineens was het daar, een virus waardoor we niet meer ons werk konden doen. Al jaren ben ik werkzaam als fotograaf, maar bovenal met workshops/demo's etc. Voor het werk wat ik doe moet ik werken met andere mensen, alleen al een model is noodzakelijk en dat was lange tijd niet mogelijk.

Net als vele van jullie (waarschijnlijk) belande ik de eerste paar weken op de bank met Netflix/prime etc. en om eerlijk te zijn... als iemand mij vier jaar geleden had verteld dat we een periode met lockdowns zouden krijgen waarin je verplicht thuis zat, had ik waarschijnlijk geroepen: 'Oh heerlijk, werken aan mijn muziek, lekker fietsen en natuurlijk rust nemen'.

Want laten we er geen doekjes om winden, de meesten mensen van ons werken hard en snakken vaak best naar wat rust, maar als je dan 'verplicht' een sabbatical moet nemen storten ineens al die ideeën in elkaar en beland je op de bank, wat gaat er fout?

Gedurende workshops hoor ik veel excuses. Van 'Ik kan dat niet, want ik heb de verkeerde lens' tot 'Ik kan dat niet want...'. En vul letterlijk alles maar in.

Ik start altijd mijn workshops met een soort van moto.

'In life there are three choices: Give in, Give up or Give it everything you've got.'

In het Nederlands loopt dit wat minder lekker, maar het komt erop neer dat je OF bij de pakken neer kan gaan zitten, je ervoor kiest maar gewoon te doen wat mogelijk is, of je gaat 100 procent mee met de nieuwe situatie.

Dit is dus mijn motto, maar toch belandde ik (net als vele) de eerste weken op de bank.

Wij als creatieve mensen moeten bezig zijn, maar we vergeten soms dat buiten ons eigen vakgebied er zoveel meer is. En bovenal dat we van al die facetten van de fotografie kunnen bijleren.

Dus hoewel dit artikel de naam en thema lockdowns heeft, zou je het ook kunnen betrekken op letterlijk elke andere vorm van 'block'. Want dat is het in feite.

Dus hoe kom je eruit?

Nu kun je je afvragen: 'Frank, je gaat me toch niet vertellen dat je product fotograaf wordt?' Wel ik kan je gerust stellen, dat is inderdaad niet de bedoeling.

Maar... dat gezegd hebbende wil ik wel iedereen die dit leest adviseren om toch eens serieus ermee bezig te gaan. En wel om de volgende redenen:

1. Sfeer is universeel
Bij een model zie ik vaak al direct aan de kleding en het model zelf welke kant ik op wil. Een beetje rook, wat kleur, een vette achtergrond met wat lensflare. Of juist heel gericht maar zacht licht tegen een mooie neutrale achtergrond. Met modellen lukt dat wel.

Maar dan pak je een product, wat nu?

En ineens sta je daar als een bijna absolute beginner met een action figure of een gitaarpedaal in je hand en vraag je je af hoe je in vredesnaam daar iets interessants van kan maken.

2. Alle begin is moeilijk
De eerste keer een model voor de camera, het eerste gebouw wat je moet fotograferen of het eerste landschap. We kwamen allemaal thuis met foto's waarvan we nu waarschijnlijk denken: 'Hoe dan...'

Feit is echter (als het goed is) dat door te oefenen en hard te werken we steeds beter worden in het neerzetten van een beeld. Maar wat is een beeld eigenlijk?

In sommige gevallen is een beeld puur een registratie van een gebeurtenis, en moet die natuurlijk zo neutraal en waarheidsvol worden vast gelegd. In de meeste gevallen is een beeld een creatieve uitspatting waarin niet alleen het onderwerp belangrijk is, maar alle facetten van een foto.

Als workshop gever is dit denk ik een van de moeilijkste dingen om een groep of persoon uit te leggen. Fotografie is niet alleen maar licht. Sterker; hoewel fotografie officieel schilderen met licht betekend, is voor mij persoonlijk licht natuurlijk super belangrijk, maar uiteindelijk alleen maar een keuze voor... sfeer.

Denk je in.

Max Verstappen in race outfit met helm zittend aan een tafeltje met een hamburger, klopt dat?
Nee natuurlijk niet. Maar... het maakt wel een uniek beeld.

Nu zetten we Max Verstappen in een korte broek en een shirt aan een tafel met dezelfde hamburger, alles klopt. Maar het maakt geen uniek beeld.

Ok, dat is apart...
Niet helemaal.

Als we die eerste foto weer in gedachten nemen, dan creëren we dus een omgeving met tegengestelde verwachtingen. Je verwacht niet iemand die op een terras zit in volle race kleding met een helm aan een hamburger.

Maar wat als je in de achtergrond nu de racebaan zet en de pitchcrew, dan kan je ook een verhaal ervan maken dat hij zo ver voor ligt dat hij even een burgertje pakt.

Met andere woorden, zet het onderwerp in andere situaties en het geheel verteld een ander verhaal.

Maar ook, hoe extremer je het maakt, hoe minder mensen zullen denken: 'Wat een gekke foto'. Dit is bijvoorbeeld een van de redenen dat iemand als David Lachappel enorm beroemd is geworden.

Zijn foto's zijn een opeenstapeling van idiote situaties die never en nooit in het echt zouden kunnen gebeuren.

'Oké Frank, leuk en aardig, maar dat is met modellen?'

Correct, maar het bewijst ook dat er dus meer is als alleen het onderwerp.

Als we die realisatie hebben kunnen we dit eigenlijk universeel doortrekken naar bijna elke vorm van fotografie.

Een goed voorbeeld was een paar geleden toen ik een portfolio review maakte. Alle foto's in het portfolio waren dik in orde. Op één foto na.

Een foto van een brievenbus. Niet interessant als onderwerp en al totaal niet interessant als foto. Absoluut niet op zijn plek in een portfolio.

Tot mijn verbazing, was de fotograaf het daar niet mee eens. Ik zag dat verkeerd.

Die brievenbus was namelijk uniek, de laatste in zijn soort. Tja, leuk voor je maar ik zie dat niet en ik vind hem nog lelijk ook.

Wat gaat hier fout?

Neem bijvoorbeeld foto's van een kerk. Als we de kerk gewoon fotograferen vanuit het standpunt van 'Kijk een kerk', dan is het een leuke foto van een kerk, maar het zal de meeste mensen niets doen. Misschien als je er een heel vertaal bij vertelt, maar als foto zelf... Nope, niets.

Maar... wat gebeurt er als we nu die kerk eens heel anders gaan fotograferen? Loop eens rond in de omgeving en kijk eens naar aparte perspectieven. Hoe valt het licht? Is er een manier om het formaat van het onderwerp weer te geven?

Zoals je in de voorbeelden kan zien maakt dit een ENORM verschil en word het niet meer alleen een foto van een onderwerp, maar wordt het een verhaal.

Bij kerk 1 heb ik voornamelijk met het standpunt en de groothoek gewerkt.

Bij kerk 2 heb ik andere elementen toegevoegd in de foto. Die maken het in mijn optiek een stuk interessanter en sterker.

Het vreemde is dat we dit allemaal in onze expertise vaak goed doen, maar als we dan iets anders moeten doen is het vaak een stuk minder.

Begrijp me goed, ik bedoel natuurlijk niet dat je als fotograaf in elk facet dezelfde kwaliteit moet kunnen neerzetten, maar...

Jay Maisel

Drumcomputer

Een zeer simpele lichtopstelling zoals je hier ziet, allemaal led-verlichting.

Wat ik van Jay meegenomen heb is 'find Gesture' en hoe ik dat vertaal naar 'vind de essentie'.

Toen de lockdowns van kracht gingen en ik weer een beetje op de been was na de eerste schrik en teleurstelling, ben ik daarom bezig gegaan met mijn andere hobby's. En ik heb de tijd gebruikt om te gaan zoeken naar de essentie van wat ik fotografeer.

De eerste foto's waren... Wel... niet echt goed.

Maar langzaamaan merkte ik dat ik met onderwerpen die me interesseerde toch al snel van registratie naar creatie ging.

Daarnaast heb ik altijd problemen gehad met compositing (samenvoegen van foto's) binnen Photoshop, dus was het ook het juiste moment om daar eens aan te gaan werken.

Met als resultaat een paar foto's die zeker niet super zijn, maar wel enorm veel vooruitgang laten zien ten opzichte van wat ik een paar jaar geleden had gedaan (registratie vs creatie). Daarnaast kan ik je vertellen dat het ook steeds leuker werd.

Hier een paar voorbeelden van de collectables in een wat meer sfeervolle setting. Zoals gezegd ik ben geen ster in het samenvoegen van foto's, maar het is wel erg leuk om er mee bezig te zijn (iets waar ik normaliter eigenlijk amper tijd voor heb).

In de zomer van dit jaar kwam ik aanraking met iemand die gitaarpedalen bouwt. Mijn buizen versterker had klachten en ik kwam daar terecht voor de reparatie. Toen ik de pedalen zag kwam ik met het idee om er een paar te lenen en aan te bieden (gratis) foto's te maken voor hem.

Aangezien ik het gratis aanbood kon ik me ook veroorloven het te verknallen natuurlijk. De eerste serie die ik maakte, was eigenlijk zoals we het meestal wel kennen.

Witte achtergrond met goede details van de pedalen, alles goed te zien en de stand van de knoppen zoals de maker het wil. Helemaal goed voor hem, maar enorm saai.

Toch was de reactie al zeer positief. Hoewel het nog niet mijn beurt was begon hij toch alvast aan mijn versterker. Wat hij niet wist, is dat ik veel meer van plan was.

Op naar de studio met Annewiek

Maar we waren er nog niet.

Aan het begin van de Corona lockdowns kon ik best een model met een prop/accessoire fotograferen, maar eerlijk is eerlijk. De aandacht was toch altijd het model.

En nu wilde ik het toch anders, dus toen we de kans kregen om op de FotoFair van dit jaar (2021) te werken met een model greep ik de kans. De pedalen en een gitaar gingen mee.

Voor mensen die mijn werk kennen, lijken de foto's misschien standaard voor wat ik normaal doe. Maar geloof me, de denkwijze erachter was radicaal anders van hoe ik in het verleden dacht.

De focus ligt letterlijk nu op het product en het model is als sfeermaker, voor mij als model fotograaf die eigenlijk altijd vanuit de kant van het model denkt, was dit een enorm omslag maar wel een waar ik enorm veel aan ga hebben.

Het is een lang artikel geworden maar ik hoop wel dat je het tot hier vol gehouden hebt want ik het is tijd voor de conclusie.

Conclusie

Cursus Fotoshoot onder Controle

Over de auteur

Frank Doorhof blogt dagelijks in het Engels op zijn website en geeft wekelijks workshops model fotografie in zijn studio in Emmeloord, maar ook op locatie in binnen en buitenland. Van beginners tot gevorderde, iedereen kan bij Frank terecht. Ook voor specifieke 1 op 1 workshops, of maatwerk voor groepen.

5 reacties

Deel jouw mening

Ook interessant