Het voordeel van een cropsensor bij landschapsfotografie

zaterdag 27 maart 2021, 16:08 door Nando Harmsen | 4.390x gelezen | 10 reacties

We willen bijna allemaal een fullframe camera hebben, want dat is beter voor je foto's. Liever nog een middenformaat als het kan.

We zijn zo gefixeerd op die grote sensoren dat het grote voordeel van een cropsensor bij landschapsfotografie vergeten wordt. Misschien ben jij ook beter af met een cropsensor.

Wanneer je geen fullframe camera hebt, kan het zijn dat je niet eens serieus genomen wordt door een groot deel van de fotografie minnende wereld. Alleen met een fullframe ben je serieus bezig want dat is in alle opzichten beter. Althans, dat doen ze geloven.

Een MFT sensor zoals in deze Panasonic heeft een 2x crop. Misschien is dat wel perfect voor jouw landschapsfotografie.
Maar waarom eigenlijk? Is het om de resolutie? Gaat het over de zogenaamde lichtgevoeligheid? Of is het iets anders? Sterker nog, er zijn situaties waarin een cropsensor zelfs een voordeel kan hebben. Of dat voor jou ook geldt hangt af van wat voor soort landschapsfotograaf je bent.

Het voordeel van de cropsensor

Zoals bekend kan de cropfactor van nut zijn als je brandpunt lang moet zijn. Voor wildlife en vogelfotografie heeft dit natuurlijk voordeel hebben.

Voor dit artikel wil ik het echter over landschapsfotografie hebben, waarbij je in veel gevallen juist een groothoek wilt gebruiken. Dan kan die cropfactor nadelig zijn.

Wil je meer weten over het nut van een cropsensor als je langere brandpunten wilt gebruiken, lees dan ook het artikel Wat is beter, een fullframe beeld croppen of een cropsensor gebruiken?.

De cropcamera's van Canon en Nikon. Hoewel fullframe voor velen de voorkeur heeft, kan die cropsensor wel eens een voordeel opleveren bij landschapsfotografie.

Landschappen fotograferen met een cropcamera

Fotografeer jij graag landschappen met een lang teleobjectief, dan kan de cropfactor natuurlijk zin hebben. Het werkt dan hetzelfde als bij het fotograferen van dieren. De cropfactor zorgt ervoor dat je objectief zich gedraagt als een langer brandpunt.

Fotografeer je liever met een (extreme) groothoek, dan werkt een cropfactor meestal in het nadeel. Je kunt minder makkelijk de beeldhoek krijgen die je met een camera met een grotere sensor hebt.

Dat is een reden om een camera met een fullframe sensor te kiezen. Of misschien zelfs een sensor die middenformaat afmetingen benadert.

Gelukkig zijn er voor de cropsensor ook objectieven die heel extreme groothoek hebben. Denk aan een 10mm brandpunt voor een APS-C sensor (ongeveer 1,5x crop) of een 8mm brandpunt voor een MFT sensor (een 2x crop). Het resultaat is vrijwel dezelfde beeldhoek als een 16mm op een fullframe sensor.

Het viel niet mee om alles scherp in beeld te krijgen met 16mm op een fullframe. Ik had deze foto ook kunnen maken met 10mm op een APS-C camera, of met 8mm op een MTF camera.
Juist die hele korte brandpunten voor cropcamera's hebben een groot voordeel voor de landschapsfotograaf. Dat heeft alles te maken met de scherptediepte.

Alles scherp in de foto krijgen

Veel landschapsfotografen willen alles scherp in de foto. Zeker met groothoekfoto's van een landschap kan dat heel erg gewenst zijn. Daarvoor wordt vaak hyperfocale afstand gebruikt om zo de scherptediepte maximaal te krijgen. Als dat dan toch niet voldoende is, kan focusstacking een oplossing zijn.

We weten als fotograaf allemaal dat scherptediepte mede bepaald wordt door je diafragma. Maar ook de sensorgrootte heeft invloed. Indirect welteverstaan, want de scherptediepte zal door de sensorgrootte niet veranderen.

Een cropcamera zal slechts een deel vastleggen van wat een fullframe vastlegt. Daarom verandert de scherptediepte niet. Wil je echter evenveel vastleggen als de fullframe, dan zal je een korter brandpunt nodig hebben op je cropcamera. Juist dan verandert de scherptediepte wel.
Wil je meer weten over scherptediepte en sensorgrootte, lees dan mijn artikel Even puzzelen met scherptediepte en cropsensoren nog maar eens.

Scherptediepte bij een cropsensor verandert dus niet ten opzichte van een fullframe sensor. Ten minste, als de brandpuntafstand en de afstand tot je onderwerp gelijk blijft. Je krijgt echter wel veel minder in beeld omdat de beeldhoek kleiner wordt.

Waarom je meer scherptediepte hebt bij een cropsensor

Om dat tekort in beeldhoek te compenseren moet je met een cropsensor een korter brandpunt nemen. Zoals ik al uitgelegd heb zal 10mm op een APS-C ongeveer dezelfde beeldhoek opleveren als 16mm op een fullframe. Een 8mm brandpunt op een MFT geeft ook dezelfde beeldhoek als 16mm op een fullframe.

Omdat de scherptediepte bij een korter brandpunt toeneemt, wordt het dus eenvoudiger om zoveel mogelijk scherp in beeld te krijgen. Hou je van zoveel mogelijk scherp in je landschapsfoto? Dan kan een cropcamera juist voordelig voor je werken.

Deze foto is met een MTF camera gemaakt. Juist doordat er een korter brandpunt nodig is om deze beeldhoek te krijgen, vergeleken met een fullframe sensor, lukt het veel makkelijker om alles scherp te krijgen, zelfs met de grootste lensopening.

Een kanttekening

Ik heb gezegd dat brandpuntafstand invloed heeft op de scherptediepte. Maar dat is natuurlijk niet zo. Scherptediepte heeft alleen te maken met diafragma en de afstand tot het onderwerp. Het is iets fysieks, dat niet door brandpunt (of sensorgrootte) beïnvloed wordt.

De reden waarom het toch lijkt dat de scherptediepte met een korter brandpunt toe lijkt te nemen, is het kleiner worden van je onderwerp, en de onscherpte die daarbij hoort.

Doordat de onscherpte kleiner in beeld komt valt het minder op. Sterker nog, die kan zo klein worden dat het niet meer zichtbaar wordt. Dan lijkt het voor ons, de kijker, dus perfect scherp.

Ontdek meer over landschapsfotografie!

Momenteel is het Landschapsweek bij Photofacts Academy; de hele week schrijven we over landschapfotografie én we hebben een leuke actie.

Word nu lid bij Photofacts Academy en je ontvangt gratis het boek De Landschapsbijbel gratis (ter waarde van 25 euro). Bovendien betaal je nu tijdelijk niet 159 euro, maar slechts 119 euro voor je lidmaatschap.

In totaal dus maar liefst 65 euro voordeel!

Met een Photofacts Academy lidmaatschap krijg je toegang tot meer dan 85 verschillende fotografiecursussen, waaronder meerdere cursussen over landschapsfotografie.

» Direct lid worden (korting + gratis landschapsfotografieboek)

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

10 reacties

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ook interessant

• 

  Let op lijnen. Laat ze de juiste richting in gaan.

  door Nando Harmsen

• 

  5 veelgemaakte fouten met fotografie en hoe je ze voorkomt

  door Elja Trum

• 

  Waarom valt een landschapsfoto tegen?

  door Nando Harmsen

• 

  10 Tips voor het fotograferen van een waterval

  door Nando Harmsen

• 

  Sony heeft een 247 megapixel middenformaat sensor aangekondigd

  door Elja Trum

• 

  Zou jij een camera met een M43-sensor overwegen?

  door Nando Harmsen

Toon alle artikelen binnen Landschapsfotografie