Landschappen in nevel en mist

maandag 2 mei 2022, 20:02 door Johan Elzenga | 3.885x gelezen | 5 reacties

Nevel en mist vormen een perfect weertype voor het fotograferen van landschappen. Zeker ook in Nederland, waar de horizon vaak vervuild wordt door hoogspanningsmasten of andere minder fraaie zaken. Een beetje nevel kan dat perfect verhullen.

Nevel en mist is een weertype dat ook in Nederland natuurlijk regelmatig voorkomt, maar er is geen enkele reden om dan binnen te blijven.

In tegendeel, juist dit weertype kan prima helpen om bij het fotograferen in het Nederlandse landschap wat ongerechtigheden te verhullen.

Een beetje nevel of mist doet horizonvervuiling ook verdwijnen
Wij zijn in ons landje nu eenmaal niet gezegend met uitgestrekte onaangetaste oerlandschappen, dus wat 'horizonvervuiling' in de vorm van een hoogspanningsmast of een hoog gebouw heb je al snel op de foto.

En dan is nevelig weer een prima oplossing voor dit probleem, omdat de horizon dan vanzelf uit zicht onttrokken wordt.

Daarnaast geeft nevel of mist natuurlijk ook gewoon een mooi effect, omdat er een soort 'natuurlijke diepte' ontstaat in je foto's. Alles dat wat verder weg is, vervaagt en daarmee wordt de diepte automatisch geaccentueerd.

Door de vagere achtergrond ontstaat diepte in de foto, maar alleen als er wel ook een scherpere voorgrond is.
Fotograferen bij nevelig weer is in principe niet veel anders dan fotograferen bij helder weer, maar als het echt een beetje mistig begint te worden moet je aan een paar dingen denken om teleurstellingen te voorkomen.

Allereerst wordt de belichting van de foto's soms een probleem. De mistdruppeltjes reflecteren allemaal een beetje licht, en daardoor wordt de belichtingsmeter in de camera soms voor de gek gehouden.

De camera denkt dat er meer licht is dan er in werkelijkheid is, en het gevolg is dat je foto's allemaal te donker worden. Bij een digitale camera zie je dat snel genoeg, maar het is beter om daar van te voren aan denken en een klein beetje belichtingscorrectie (bijvoorbeeld +0,5) instellen.

Het tweede effect waar je rekening mee moet houden, zeker als je in de mist fotografeert, is welke brandpuntsafstand je gebruikt. Eigenlijk gaat het niet om de brandpuntsafstand zelf, maar om de afstand waarmee je fotografeert.

Hoe langer de lens, hoe groter die afstand meestal is en dat betekent ook hoe meer mistdruppeltjes er tussen je camera en het onderwerp komen te zitten.

Je zou dus kunnen zeggen dat je de mist dikker kunt maken door een telelens te gebruiken, en minder dik door met een groothoek te fotograferen en dat is inderdaad precies het effect.

Is het erg mistig, pak dan dus eerder een groothoek, want anders worden je foto's wel èrg vaag. Is er hooguit sprake van een klein beetje nevel, ga dan juist eens met een telelens aan het werk om dit effect te versterken.

Doordat nevel en mist een effect van 'diepte' veroorzaken, is het belangrijk dat je bij de opbouw van je foto's ook zoekt naar onderwerpen waar je die diepte ook mee kunt bereiken.

Mist is vaak laaghangende bewolking. Als je daar met de camera boven kan komen, zoals bij deze berg op het eiland Bali, geeft dat prachtige effecten.
Fotografeer je bijvoorbeeld een aantal bomen die allemaal op dezelfde afstand staan, dan worden die allemaal in gelijke mate een beetje vager door de mist, en ontstaat er geen diepte in je foto. Het effect blijft dan beperkt tot een beetje vaagheid, en de vraag is of dat nou zo mooi wordt.

Zoek daarom naar invoerende lijnen, die van dichtbij naar veraf lopen. Die worden door het steeds vager worden versterkt en daardoor versterk je het effect dat een invoerende lijn altijd al heeft.

Juist ook bij foto's met mist of nevel kan je goed gebruik maken van invoerende lijnen.
Tenslotte heeft (dichte) mist nog het effect dat je pal tegen de zon in kan fotograferen, zonder dat je lelijke overstralingseffecten zoals die typische diafragmavlekken in het beeld krijgt. Maak daar gebruik van als die mogelijkheid zich voordoet!

Bij mist kan je pal tegen de zon in fotograferen, zonder dat er lelijke overstraling ontstaat.

101 Tips voor Luisterrijke Landschapsfoto's

Wil jij graag weten hoe je perfecte landschapsfoto's kunt maken? In het boek De Landschapsbijbel geeft landschapsfotograaf Nando Harmsen je 101 tips om jouw landschapsfotografie naar een hoger niveau te helpen. Je ontdekt hierin de 101 beste tips die hij de afgelopen jaren als landschapsfotograaf heeft opgedaan.

Over de auteur

Johan W. Elzenga is een award-winnende freelance fotograaf en schrijver van boeken over Photoshop en Lightroom Classic. Hij schrijft en fotografeert ook voor een aantal tijdschriften in binnen- en buitenland. Zijn artikel 'Why zebras are striped' is gepubliceerd in vijf talen en zes landen en het lijkt erop dat zelfs de beroemde auteur Desmond Morris werd geïnspireerd door dit verhaal.

5 reacties

ErikvanRosmalen schreef op maandag 2 mei 2022 om 20:51 | reageer
Mooi Johan, nevel geeft inderdaad - letterlijk en figuurlijk - een mooie extra laag aan je foto!

Donald Willemsen schreef op dinsdag 3 mei 2022 om 14:41 | reageer
Ik zou fotograferen in nevel en mist enkel gebruiken om daar sfeer mee te creëren. Niet om horizonvervuiling aan te pakken. Ik vind dat een negatief argument. Horizonvervuiling kan je ook aanpakken achteraf door de retouchtool of het kloongereedschap te gebruiken. Het mooie van nevel en mist vind ik juist de sfeer die het met zich meebrengt. Als je dan ook nog de zon erbij hebt die doorbreekt, maakt het nog sfeervoller. Horizonvervuiling is inderdaad een vrome, maar ik ga niet zitten wachten op nevel en mist om dat probleem op te lossen. Daar bestaan goede gereedschappen voor.

Donald Willemsen schreef op dinsdag 3 mei 2022 om 15:48 | reageer
Correctie: 'vrome' moet 'crime' zijn.

Johan Elzenga schreef op woensdag 4 mei 2022 om 11:42 | reageer
Natuurlijk kan je horizonvervuiling gemakkelijk weghalen met Photoshop, en is nevel vooral sfeerbepalend. Maar het kan ook een uitdaging zijn om foto’s te maken die niet gemanipuleerd zijn. Dat vind ik juist een positieve benadering, geen negatieve.

gast schreef op woensdag 4 mei 2022 om 22:28 | reageer
@Johan, je spreek over gemanipuleerde beelden als je in Ps iets aanpast. Als je dan een RAW-bestand afwerkt in Lr of Ps, dan is er ook sprake van manipulatie. Je ontkomt er niet aan om een RAW-bestand na te bewerken. Ook dat is het beeld manipuleren. Ook in het analoge tijdperk werd elke foto in de DOKA gemanipuleerd. Je geeft in jouw reactie het manipuleren een negatieve klank mee door de stellen: 'Maar het kan ook een uitdaging zijn om foto’s te maken die niet gemanipuleerd zijn.', einde citaat.
Een beeld manipuleren mag van mij, behalve in de journalistiek. Dan moet de foto de werkelijkheid weergeven en moet de uitleg bij zo'n foto correct zijn.
Maar in jouw geval, als jij fotografeert, gaat het meestal meer om een kunstvorm en dan hoeft het beeld niet altijd de exacte werkelijkheid weer te geven.
Mocht je het anders zien, dan is dat geen probleem. Ik respecteer jouw mening en jou als mens en fotograaf. Door naar jouw werk te kijken leer ik veel bij en dat kan ik dan weer gebruiken in mijn fotografie.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Masterclass Landschapsfotografie met Bas Meelker

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.431 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Landschappen in nevel en mist