Fotograaf en fotografe; wat zijn de verschillen?

vrijdag 22 augustus 2014, 22:01 door Liesbeth van Asselt | 14.643x gelezen | 25 reacties

Afgelopen week staken we als vrouwelijke natuurfotografen de koppen eens bij elkaar. Aanleiding: hoe komt het toch dat in zoveel jury's van fotowedstrijden alleen mannen zitten? En: zou er een andere winnaar boven komen drijven als de jury uit alleen vrouwen bestaat?

Ik ben niet zo van de vrouwengroepjes. Dus meestal ga ik niet op dit soort uitnodigingen in. Maar het onderwerp van deze avond intrigeerde me wel. Omdat ook ik wel zie dat vrouwen vaak andere foto's maken dan mannen. Dus op naar Vught!

Over het algemeen zijn mannen waarschijnlijk meer op de techniek gericht. Al kun je dat natuurlijk niet over één kam scheren. Ik ben vrouw, maar een foto moet voor mij technisch wel in orde zijn. Met een sfeervolle plaat waarbij de horizon net niet recht staat, de foto onnodig vol met ruis zit (zonder dat dat de sfeer verhoogt), het oog van een dier net niet scherp is, et cetera kan ik dus meestal niet zoveel. Wellicht speelt techniek voor mij een grotere rol dan bij andere vrouwen omdat ik opgegroeid ben in een familie met allemaal techneuten?

Maar ook voor mij geldt dat een ragscherpe foto zonder ruis en met een compositie volgens de regels me soms toch niet kan bekoren. Al die scherpe foto's van 'vogels op stokjes' waarmee vogelfotografen uit Lesbos terug komen, zullen bij mij bijvoorbeeld geen prijs winnen. Wel de technisch goede foto's van vogels die voor hen typerend gedrag laten zien, waar sfeer in zit, waar de fotograaf duidelijk iets aan toegevoegd heeft (anders dan pindakaas op de tak smeren ).

Na een gezellig avondje was dit een gedeelde conclusie: foto's gemaakt door vrouwen zijn vaak minder op techniek en meer op sfeer gericht. Dat betekent dat zij dus ook bij het jureren daar meer op zullen focussen. En dat er dus andere winnaars uit de bus komen.

Mooi voorbeeld is denk ik deze foto die ik onlangs op Facebook plaatste. De vrouwen noemden de foto 'prachtig', de mannen 'gedurfd' en 'apart'. En dat laatste had dan te maken met de door de harde wind en de lange sluitertijd veroorzaakte bewegingsonscherpte van de heide in de voorgrond.

In het groepje zaten vier vrouwen die ondanks alles toch ervaring hebben met het jureren van foto's. We zijn aan het nadenken over een experiment om te checken of onze conclusie klopt. Door bij een fotowedstrijd eens twee jury's te formeren bijvoorbeeld. Eén bestaande uit mannen en één bestaande uit vrouwen. Intussen zijn we natuurlijk heel benieuwd naar jullie ideeën over dit onderwerp!

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Liesbeth fotografeert met haar bedrijf stapfoto.nl voor websites en social media van bedrijven. Daarnaast verzorgt ze al sinds 2004 (vooral creatieve) workshops zoals lightpainting, flitsen, werken met ledlicht en lichtvormers, portretfotografie, high speed, long exposure en paintsplash. Daarnaast is er een Stapfoto vakgroep voor gevorderde fotografen.

25 reacties

Jack schreef op vrijdag 22 augustus 2014 om 22:46 | reageer
Interessante gedachte! Je zou er zelfs over kunnen denken om een derde jury foto's te laten beoordelen. Een jury die voor de helft uit mannen en voor de helft uit vrouwen bestaat. Doordat ze samen in één jury zitten kan dat tot verrassende uitslagen leiden.

Erik schreef op zaterdag 23 augustus 2014 om 10:13 | reageer
Over welke fotografes heb je het bijv.? Ik ken wel een paar goede Ned. natuurfotografes (ik volg Roeselien Raimond bijv.) maar ken talloze geweldige natuurfotografen. Volgens mij zit daar ook de crux: net zoals in veel andere disciplines zijn er in verhouding gewoon veel meer mannen actief (op hoog nivo).

Ik ken in ieder geval geen Ned. natuurfotografes op het nivo van iemand zoals Marsel van Oosten, maar als die er zijn zou ik hun foto's graag bewonderen!

Antonette de Groot schreef op zaterdag 23 augustus 2014 om 13:01 | reageer
Mannen en vrouwen zijn in aanleg allemaal even technisch of niet-technisch. Door onze cultuur en maatschappij worden alleen verschillende 'rollen' van ons verwacht en door de opvoeding/omgeving gestimuleerd. Kijk bijvoorbeeld naar meisjes-/jongensspeelgoed. Een experiment met het beoordelen van foto's door mannen en vrouwen vind ik meer een sociaal experiment dan dat het iets zegt over daadwerkelijke verschillen. Als je hier een leuk boek over zou willen lezen kan ik je "Het idee M/V" van Asha ten Broeke aanbevelen.

Liesbeth van Asselt schreef op zaterdag 23 augustus 2014 om 14:09 | reageer
Hoi Antonette, helemaal mee eens! Maar waar het ook door komt, dat maakt niet uit voor het uiteindelijke resultaat. Namelijk dat vrouwen andere dingen zijn gaan waarderen dan mannen. M.a.w. de vraag is of er andere winnaars zijn als bij de fotowedstrijd die bijvoorbeeld onlangs in het leven geroepen is niet 10 mannen in de 10-koppige jury zouden zitten?

Paul Oosterlaak schreef op zaterdag 23 augustus 2014 om 14:22 | reageer
"Met een sfeervolle plaat waarbij de horizon net niet recht staat" en prompt een foto met een horizon die van links naar rechts naar beneden loopt

Maar even ontopic: mannen en vrouwen kijken gemiddeld naar andere dingen en een mix van mannen en vrouwen zou beter zijn, maar hoeveel vrouwelijke fotografen zijn er eigenlijk en zijn dan ook nog bereid om in zo'n jury te gaan zitten?

Liesbeth van Asselt schreef op zaterdag 23 augustus 2014 om 14:39 | reageer
@Erik, Roeselien wordt er bij betrokken. Maar zij is gelukkig zeker niet de enige goede vrouwelijke natuurfotografe! Je hebt helemaal gelijk als je zegt dat er veel meer mannen actief zijn in deze discipline dan vrouwen. Daar zit natuurlijk ook een fysiek aspect aan, dus al maken de vrouwen sinds het digitale tijdperk een inhaalslag, fifty-fifty zal het waarschijnlijk nooit worden.

Zoals gezegd ben ik redelijk technisch. Aan de andere kant zijn er ook mannen die heel sfeervolle platen maken zonder al te veel op de techniek gericht te zijn. Het is dus nooit zwart-wit. Maar het zou ons inziens interessant zijn om te weten of een fotograaf (man of vrouw) die sfeervolle platen maakt hoger scoort in wedstrijden waarbij ook vrouwen jureren. Zoals een vrouw het verwoorde op de Stapfoto Facebookpagina: "ik kijk altijd wat een foto met mij doet, of ik er warm van wordt zeg maar. En of het technisch goed is zal me een zorg zijn". Een boute uitspraak, maar het zegt wel wat....

hypofocus schreef op zaterdag 23 augustus 2014 om 14:41 | reageer
Ik denk dat de persoonlijke smaak van een individu een nog grotere rol speelt dan het geslacht.
In een fotowedstrijd waar niet heel duidelijk 1 foto met kop en schouders boven de rest uit komt, maar meer aanbod van topfoto's hebt, zal het toch uiteindelijk om smaak en voorkeur gaan.

Zelf heb ik (als vrouw) een keer in de vakjury van een fotowedstrijd plaatsgenomen. Alle juryleden hebben toen individueel hun top 10 ingestuurd en daarna zijn we in overleg gegaan. Daar zaten dan wel wat overlappende foto's tussen, maar toch ook echt veel verschillende foto's qua stijl, techniek en sfeer.
Ik had zelf niet het gevoel dat man/vrouw daarin echt een grote rol speelde.

Liesbeth van Asselt schreef op zaterdag 23 augustus 2014 om 14:46 | reageer
@Jack: hebben we overwogen, maar voor het experiment is twee gescheiden jureringen even het duidelijkst.

@Paul: de horizon loopt hier niet scheef, het is een hellend en heuvelachtig terrein. Links ligt hoger dan rechts. Ga je dat toch rechtzetten, dan kiept het dubbele berkje naar links. Niet doen dus . En ja, er zijn genoeg (in het buitenland wel prijswinnende......) vrouwelijke natuurfotografen die willen jureren.

Antonette de Groot schreef op zaterdag 23 augustus 2014 om 14:50 | reageer
Goeie vraag inderdaad Liesbeth. Misschien zou het dan leuk zijn om foto's blind te laten beoordelen en later pas te bekijken wat de verschillen zijn tussen wat vrouwen en mannen over een foto zeggen. Als je bij elkaar zit zal het 'sociaal geaccepteerd gedrag' (geheel onbewust) toch een te grote factor zijn lijkt me.

Liesbeth van Asselt schreef op zaterdag 23 augustus 2014 om 14:54 | reageer
@Hypofocus Fotografie is en blijft een kwestie van smaak. Vraag is dus of de smaak van vrouwen anders is dan die van mannen. Dank voor het delen van jouw ervaring!

Liesbeth van Asselt schreef op zaterdag 23 augustus 2014 om 14:56 | reageer
Dat is ook precies de bedoeling Antonette! Groepsvorming is een sterk fenomeen en dat willen we dus uitsluiten.

Antonette de Groot schreef op zaterdag 23 augustus 2014 om 15:03 | reageer
Ben heel benieuwd, Liesbeth! Ik gok er stiekempjes op dat de verschillen tussen mannen en vrouwen uiteindelijk niet zo heel groot zullen blijken te zijn .

Henk van Nieuwenhuizen schreef op zondag 24 augustus 2014 om 21:29 | reageer
Ik ben het met de dames van Asselt en de Groot eens dat er dan bij een wedstrijd in bijv. natuurfotografie er een twee onafhankelijke groepen zouden kunnen zijn die onderling de inzendingen selecteren en later met de andere groep de geselecteerde foto's bij elkaar op de tafel neerleggen en kijken waar op de keuze gevallen is. De foto's die dan in beide groepen in de selectie gevallen zouden een indruk geven dat beide groepen dit goede foto's te vinden.
Daarna kan besproken worden waarom die foto geselecteerd was bijv. het totaal beeld of techniek of intuïtief door de uitstraling van de foto.
Ik ben nieuwsgierig wat daar uit zou kunnen komen als amateur fotograaf.

Annet Jonker schreef op dinsdag 26 augustus 2014 om 14:03 | reageer
Mijn ervaring is dat mannen over het algemeen veel meer op techniek gericht zijn dan vrouwen. Op de cursussen die ik geef zijn er ook vrouwen die graag meer willen weten over techniek, maar mannen hebben daar vaak veel meer interesse in.
Op de fotoclubs waar ik lid van ben (geweest) laten we af en toe foto's zien. Daar mag de maker dan iets bij vertellen. 95 % van de mannen begint met sluitertijd, diafragma en iso. Sommige vrouwen doen dit ook, maar meestal is het verhaal van de vrouwen anders: tijdstip, mooi licht enz.
Ik zou weleens mee willen draaien in een vrouwelijke jury. Ik vind dat de techniek moet kloppen maar weet vaak wel de foto's er uit te pikken die meer zijn dan een mooi plaatje.
Een gemengde jury zou ook foto's kunnen beoordelen aan de hand van een van te voren afgesproken schema waarbij je van de objectieve waarneming langzaam overstapt naar de subjectieve. Ben wel benieuwd wat daar uit zou komen.

Liesbeth van Asselt schreef op dinsdag 26 augustus 2014 om 14:33 | reageer
Henk en Annet dank voor jullie reactie. Ik zal tzt een terugkoppeling van de uitkomst geven!

Liesbeth Pieters schreef op dinsdag 26 augustus 2014 om 16:15 | reageer
Tja als een heel technische vrouw, wel op een ander gebied dan, maar ook fotografe.
Kan ik alleen maar zeggen dat over het algemeen de vrouwen mijn foto`s anders benaderen dan mijn collega heren, broers ed.
Vaak kiezen vrouwen nu net die foto`s ( door mij gemaakt) die ik niet zou kiezen..Niet dat ik met technische dingen smijt zoals iso, diafragm ed..al weet ik er wel wat van.
Toch kiezen vrouwen net die foto die hun aanspreekt, hoewel ik hun wijs op de minpunten in die foto. De heren kijken meer naar de technische kant van de foto en baseren daar hun oordeel op en zien soms fouten waarvan ik me niet bewust was. Maar ik ben ook maar een lerend beginnertje hoor.

R-Win! schreef op dinsdag 26 augustus 2014 om 19:48 | reageer
Ha, dit lijkt mij een open deur! Natuurlijk oordelen vrouwen anders dan mannen! Gemiddeld dan, want er zijn natuurlijk allerlei soorten mannen en vrouwen. En sommige mannen zijn vrouwelijker dan sommige vrouwen. In het geheel of op een enkel gebied. En omgekeerd net zo.
Feit blijft dat fotografie een creatieve uiting is en de waardering daarvan dus afhankelijk is van persoonlijke smaak. En persoonlijke smaakt verschilt... van persoon tot persoon, maar ook van subgroep tot subgroep. Zo zullen foto's anders beoordeeld worden door een jury van tandartsen dan door een jury van bouwvakkers. Door tieners of bejaarden. Afrikanen of Eskimo's. En dus ook door mannen of vrouwen. Maar ook anders door vrouwelijke automonteurs dan door (vrouwelijke) kapsters.
Natuurlijk zijn er ook wel aspecten in een foto waar iets objectiever over geoordeeld kan worden. (Maar zelfs daar is het subjectief hoe storend of juist bewonderenswaardig dat aspect gevonden wordt.) Daar zullen de meningen wel iets dichter bij elkaar liggen. Maar het creatievere, gevoelsmatige aspect blijft erg subjectief en dus sterk afhankelijk van persoon tot persoon en van groep tot groep.
En ja, ook mannen kijken naar 'wat een foto met je doet', alleen zijn het (misschien) andere dingen waar ze 'warm van worden' en ook zullen ze het anders verwoorden...
Duidelijk is in ieder geval dat een 'onafhankelijke jury' niet bestaat. Zeker niet als hij niet uit tenminste 100000 zorgvuldig geselecteerde Wereldburgers bestaat... en eigenlijk moeten daar dan ook nog wat aliens bij...

Interessant blijven de verschillen wel! Dus: Go ahead!

Liesbeth van Asselt schreef op woensdag 27 augustus 2014 om 11:25 | reageer
@Liesbeth en R-Win, naast de man-vrouw verschillen zullen er zeker ook bijvoorbeeld culturele verschillen zijn. We beginnen met het uitzoeken of de uitslag een groot verschil vertoont tussen mannen en de vrouwenjury's. Daarna zou je daar nog leeftijd, land van afkomst, etc. aan toe kunnen voegen om een zo gemêleerd mogelijk gezelschap te krijgen. Gevaar is dan misschien wel dat je in het grijze midden verzeild raakt? Geen idee, we gaan het beleven. Objectief bestaat inderdaad niet, maar objectieVER dan alleen blanke mannen in de jury wel denken we

Erik schreef op woensdag 27 augustus 2014 om 12:42 | reageer
Ik wordt liever door topfotografen beoordeeld, dan door een gemêleerd gezelschap waar mindere goden tussen zitten. Het doet me denken aan de discussie die Jeroen Pauw de wereld in heeft geholpen afgelopen week dat er nu eenmaal weinig vrouwen de echte top halen. De meeste vrouwen zetten er niet alles voor op zij. Potentieel is er natuurlijk genoeg.

Als je dus wilt dat je als fotograaf/fotografe voor jurering gevraagd wordt, zorg er dan voor dat ze niet om je heen kunnen!

GeerJanssen schreef op woensdag 27 augustus 2014 om 13:41 | reageer
@R-Win! Ik deel deze visie, de mens op zich is al complex, kijk maar eens naar de reacties op deze site en zie dan dat de ene mens zijn naam gebruikt, de ander plaatst zijn gezicht als foto en de ander gebruikt een fictieve naam en een foto zonder gezicht, een ieder heeft daar een reden voor en met respect geef ik dat aan, derhalve is het een leuk onderzoek.

Liesbeth van Asselt schreef op woensdag 27 augustus 2014 om 13:47 | reageer
Hallo Erik, ik heb echt nooit last gehad van dit zgn "glazen plafond". Heb aan de top van verschillende organisaties gestaan voordat ik voor mezelf begon. En ben ook voor diverse jury's gevraagd . Wat ik wel merkte (en nog steeds merk) is dat vrouwen meer moeite hebben met het zichzelf op de kaart zetten. Hoe goed ze ook zijn..... In dit kader: topfotografes die het commerciële talent missen en/of geen "haantjesgedrag" kunnen/willen/durven vertonen.

Erik schreef op woensdag 27 augustus 2014 om 14:02 | reageer
Dat is goed te om te horen/lezen. Het is jammer genoeg geen algemene trend.

Ik ben echter nog steeds benieuwd naar wat namen van geweldige Ned. natuurfotografes. Dus nivo Bas Meelker, Frans Lanting, Marsel van Oosten e.d. Ik zou graag hun werk zien.

Liesbeth van Asselt schreef op woensdag 27 augustus 2014 om 14:45 | reageer
Hallo Erik, ik wil niemand tekort doen (want ik sla geheid namen over als ik een lijstje maak....), dus noem ik één naam van iemand die bij ons aan tafel zat: Heike Odermatt.

Erik schreef op woensdag 27 augustus 2014 om 14:50 | reageer
Bedankt! Ga ik checken.

bhonhoff schreef op dinsdag 5 mei 2015 om 12:05 | reageer
Ik denk dat naast het technische geneuzel (volgens sommigen) dat vrouwen gewoon anders kijken dan mannen en daardoor de werkelijkheid anders interpreteren.
Ik ben als - technische - man eigenlijk meer geinteresseerd in hoe vrouwen een object fotograferen, dan andere mannen.
De keren dat mijn vrouw en ik samen ergens kwamen en volledig andere foto's meenamen, of het nu Elvia was of een begraafplaats of onze eigen katten, zijn te talrijk om dat te negeren.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Portretfoto's Bewerken in Lightroom Classic

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.346 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Fotograaf en fotografe; wat zijn de verschillen?