Waarom ik ruis meestal geen probleem vind

zondag 6 november 2022, 15:51 door Yljas Roeper | 2.849x gelezen | 13 reacties

In de fotogroepen waar ik met name op Facebook lid van ben, kom ik nog wel eens vragen over overmatige ruis tegen.

Eén van de tips die dan vaak gegeven wordt, is om een volgend keer vooral op lagere ISO-waarden te fotograferen. Op die manier kan men ruis zoveel mogelijk te voorkomen. Maar is ruis echt zo'n groot probleem?

Als ik doorvraag, blijkt vaak dat men een foto op 100% bewerkt. Dat is alsof je met je neus op een billboard zit; je kijkt immers op detailniveau naar de foto.

Maar is dat ook de manier, waarop men uiteindelijk naar de foto kijkt? Over het algemeen niet. En met dat in het achterhoofd, is ruis tot op zeker hoogte wat mij betreft niet zo'n probleem.

Deze eerste afbeelding is een uitsnede van de foto die hieronder staat. Het is een foto, die ik gemaakt heb in het postkantoor van Museum Het Schip in Amsterdam. De foto is gemaakt met een Fuji X-T3 op ISO 3200. Op deze uitsnede is duidelijk waarneembare en zelfs voor mij storende ruis aanwezig.

Voor dit artikel heb ik de foto van het postkantoor verkleind tot 800 pixels aan de langste zijde. Het rode kader geeft aan welk deel je in de uitsnede ziet.

Die 800 pixels aan de langste zijde is een standaard, die op Photofacts gebruikt wordt voor staande foto's. Dat is groter dan het formaat waarmee de foto op mijn 24”beeldscherm wordt weergegeven in mijn tijdlijn op Facebook.

Ruis is in deze weergave eigenlijk al niet meer waarneembaar, laat staan storend. Denk je eens in wat het effect zou zijn, als je de foto op postzegelformaat op een smartphone ziet.

Hetzelfde geldt voor afdrukken. Hoe vaak wordt jouw foto op posterformaat afgedrukt? En zelfs als dat gebeurt, sta je er dan als kijker met je neus bovenop, of neem je wat afstand? Inderdaad!

Als fotografen kijken we vaak wat beter en anders naar foto's dan de gemiddelde kijker. Waar wij letten op het gebruik van compositie, licht, witbalans en dingen als ruis ons extra opvallen, zal een gemiddelde kijker dat soort dingen veel minder zien. Men vindt een foto is mooi. Of niet.

Natuurlijk probeer ook ik zo mooi en scherp mogelijke foto's te maken, waarbij alle elementen zoveel mogelijk kloppen. Tegelijkertijd is in mijn bescheiden mening ruis helemaal niet zo'n issue, als sommige mede-fotografen ons willen doen laten geloven.

Sta ik daarin alleen, of kun je je er wel in vinden? Ik ben benieuwd.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Houdt zich onder de naam Ytos Photography bezig met diverse vormen van fotografie. Geeft lezingen over fotograferen in Marokko en flitsen en organiseert regelmatig fotoreizen naar Marokko. Post af en toe op Instagram, maar is vooral actief op Facebook.

13 reacties

gast schreef op zondag 6 november 2022 om 22:53 | reageer
Nou, het is waar. (Martin hier) We storen ons als fotograaf in de regel te veel aan details die er totaal niet toe doen. Ik noem dat voor mezelf wel eens het EosDigitaal syndroom. Voor de gemiddelde beschouwer, ons publiek, is het moment en het onderwerp vooral belangrijk en hoe dat nou gefotografeerd is maakt totaal niet uit.

Mac schreef op dinsdag 8 november 2022 om 08:00 | reageer
Helemaal mee eens.
het lijkt erop of men vaan niet naar foto's kijkt, maar op zoek is naar fouten (of iets dat beter kan).

A.Maas schreef op dinsdag 8 november 2022 om 10:58 | reageer
Wat Mac schreef is zeker een belangrijke opmerking. Zelf doe ik nooit aan nabewerking, ik kader zorgvuldig en dat is de foto niks meer niks minder! En ruis net als vroeger korrel hoort daarbij!

Jean-Pierre schreef op dinsdag 8 november 2022 om 11:07 | reageer
Foto's moet je niet beoordelen op 400% view.... Meestal is ruis geen probleem, maak er dan ook geen probleem van

Geurt van Dijk schreef op dinsdag 8 november 2022 om 11:57 | reageer
Ik ben het wat betreft storende ruis helemaal met je eens, maar een hoge iso waarde geeft ook vale kleuren en een kleiner dynamisch bereik. Dus er zijn meerdere reden om toch de iso onder controle te houden.

P. Heins schreef op dinsdag 8 november 2022 om 13:54 | reageer
Helemaal mee eens, Ruis is tot op zekere hoogte geen probleem. Net wat je zegt, hoe vaak wordt je foto op posterformaat afgedrukt. Net als met scherpte. Een foto moet natuurlijk scherp zijn,maar hoe scherp.Ik hoef niet elke rimpel ,snorhaar, of pukkel op een foto te zien. Als de ogen maar scherp zijn en het totaal beeld klopt. Dus fotograferen met wat oudere camera's en L-lenzen is niks mis mee. En het is betaalbaar terwijl je toch professionele spullen hebt.

Nando schreef op dinsdag 8 november 2022 om 13:55 | reageer
@Geurt:
Een ISO bewust instellen is de ISO onder controle houden. Ook als je een hoge ISO kiest, heb je die onder controle.
Ik denk dat je bedoelt, de ISO laag houden in plaats van onder controle. Echter, de ISO laag houden kan betekenen dat je sommige foto's gewoonweg niet kunt maken.

Gemma schreef op dinsdag 8 november 2022 om 14:05 | reageer
Ik probeer te fotograferen met zo min mogelijk ruis, maar wil ik een detail vergroten, dan ga ik van te voren anders te werk.

Jaap schreef op dinsdag 8 november 2022 om 15:57 | reageer
Het hangt denk ik heel erg van de foto af en inderdaad waar hij voor is bedoeld.

Grappig is dat hieronder een artikel staat:

Hoe kun je ruis in je foto's vermijden en verminderen?

door Huub Keulers

Dat zegt denk ik genoeg, vaak geen probleem, soms wel.

Donald Willemsen schreef op dinsdag 8 november 2022 om 22:45 | reageer
Ik kan me vinden in jouw betoog, Yljas. Er is echter een 'maar' voor mij in het betoog. Ik let er op bij welke ISO-waarde er ruis gaat optreden die in mijn ogen storend is. Dat is natuurlijk camera-afhankelijk. Ik ben sinds enkele weken overgestapt van de spiegelreflex (cropcamera) naar een spiegeloze camera (cropcamera). Ik stel vast dat mijn vorige spiegelreflex al bij ISO 800 storende ruis begon te vertonen beoordeling op 50% en dan vooral op vlakken die egaal van kleur zijn. Bij mijn spiegelloze camera die ik nu gebruik is bij een waarde van ISO 6400 nog geen storende ruis zichtbaar bij de beoordeling op 100%.
Ik wil er maar mee zeggen dat het onstaan van ruis vooral ook afhankelijk is van de gebruikte camera. Als iemand zich dus stoort aan ruis, dan is mijn boodschap: verlaag de ISO-waarde (camera op statief bij trage sluitertijden) of koop een nieuwe body die hogere ISO-waarden beter aankan.

Ytos schreef op woensdag 9 november 2022 om 10:04 | reageer
Dank voor de overwegend positieve reacties. Ik lees iets over korrel en hoewel ik nooit echt analoog gefotografeerd heb, is er qua lichtgevoeligheid sowieso wel wat veranderd. Waar in het verleden een rolletje van 400ASA al bijzonder was, is een ISO-waarde van meer dan 10.000 niet bijzonder meer. Al kun je je afvragen, of dat nog realistisch is. Daarnaast is en blijft korrel natuurlijk wat anders dan ruis.

Bij het verhaal van Donald moet ik denken aan het uitkomen van de Sony Alpha 100. Ik geloof dat die bij ISO100 al storende ruis had, bij wijze van spreken. Uiteraard moet je bij het instellen van je ISO-waarde dus ook altijd weten wat je camera nog wel en wat 'ie nog niet aan kan.

Tenslotte is het wat mij betreft ook zo dat het maken van een foto soms een keuze is uit twee "kwaden". Als sluitertijd en diafragma al op hun uiterste staan, kies je ofwel een ISO-waarde, die meer ruis oplevert dan gewenst. Of je maakt de foto niet.

Jaap schreef op woensdag 9 november 2022 om 13:09 | reageer
Een serieus alternatief voor een andere camera, als je dat alelen voor ruis zou doen, is software. Er zijn de nodige paketten die ruis verminderen. Zelf heb ik erg goede ervaring met Topaz Denoise. Zeker kleurruis verdwijnt op magische wijze.
Maar zelfs met de Sony Alpha 100 heb ik heel veel foto's zonder zichtbare ruis gemaakt.

kok.f@ziggo.nl schreef op woensdag 9 november 2022 om 13:52 | reageer
Het is in veel reacties nog al kort door de bocht. Of ruis 'storend' is, is in hoge mate subjectief. Het maakt ook uit of je een foto op een klein of groot scherm bekijkt, of dat je een (grote) print bekijkt. Er zijn ook meer redenen zoals hierboven genoemd om je ISO zo laag mogelijk te houden. Voor mij is de ISO (extreem) verhogen dan ook het laatste redmiddel in de belichtingsdriehoek.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Cursus Naaktfotografie met Danyel Weideman

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.432 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Waarom ik ruis meestal geen probleem vind