Effect brandpuntafstand bij portretten

zondag 11 mei 2025, 18:36 door Nando Harmsen | 1.658x gelezen | 5 reacties

Je hoort wel eens dat een langer brandpunt heel geschikt is voor portretfotografie. Het zorgt voor een goed perspectief in de verhoudingen van het gezicht. Maar het heeft ook bijzonder veel invloed op de manier hoe de achtergrond in beeld komt.

Je gaat geen groothoek gebruiken voor portretten. Hoewel je bijzondere effecten kan bereiken, en spannende composities, is het voor een echt portret not-done. Het meest opvallende is de neus, die veel te groot ten opzichte van de rest van het gezicht wordt.

Vanaf 50mm brandpunt heb je daar nauwelijks last van. Tenzij je te dichtbij gaat, natuurlijk, wat ik in dit voorbeeld wel gedaan heb. Maar voor een normaal portret is alles vanaf 50mm perfect. Voor wie een kleiner formaat sensor gebruikt, reken het even om zodat je dezelfde beeldhoek hebt.

Portret met 50mm en f/2. Dit is iets te dichtbij voor dit brandpunt en deze uitsnede. Let op de achtergrond.
Los van de verhoudingen van het gezicht, brandpuntafstand heeft bijzonder veel effect op de achtergrond. Wordt het brandpunt langer, dan wordt de beeldhoek kleiner. Alles komt groter in beeld. Niet alleen het model is groter, ook de achtergrond wordt vergroot.

Omdat je model groter in beeld komt, wil je dat misschien compenseren. Door meer afstand te nemen kan je de grootte van je model weer gelijk krijgen. De achtergrond blijft echter evenveel vergroot, zelfs als je verder van je model gaat staan.

Door een langer brandpunt krijg je er niet alleen minder van de achtergrond in beeld, de onscherpte in wordt ook groter. Het wordt zo eenvoudiger om je model los te laten komen van die achtergrond. De kleinere beeldhoek geeft je ook de kans om selectief te zijn als het op achtergrond aankomt.

Portret met 150mm en f/5. Vergelijk de achtergrond met de vorige foto. Voor deze uitsnede is dit brandpunt perfect, vergelijk de dimensies van het gezicht maar eens. Hou er wel rekening mee dat je meer afstand moet houden.
Je kan perfect portretfoto's maken met 50mm. Je kan perfect portretfoto's maken met 100mm of zelfs 150mm. De een is niet per definitie fout, en de ander niet per definitie goed. Elke beeldhoek geeft een andere uitstraling. Kies welke je het beste bij jouw portret vindt kiezen.

Hou deze stelregel in gedachten. Hoe groter de beeldhoek is, hoe groter de rol van de omgeving in je foto wordt. Hoe kleiner de beeldhoek, hoe meer de aandacht op je model komt te liggen. Kies de optimale balans voor jouw foto door een bewuste keuze van brandpunt.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

5 reacties

Mac schreef op dinsdag 13 mei 2025 om 08:04 | reageer
Gouden regel voor portretfoto's is altijd geweest 85-135mm lens.
de 85mm en 135mm zie je alleen tegenwoordig niet zo veel meer (vervangen door zoom lenzen). Maar in de analoge tijdperk had iedere fotograaf of een 85mm of een 135mm in z'n tas voor portretten.

Donald Willemsen schreef op dinsdag 13 mei 2025 om 14:25 | reageer
Klopt Mac, in het analoge tijdperk gebruikte ik voor portretten altijd een 135mm op een fullframe. Nu op cropsensor gebruik ik vaak 85mm om ongeveer dezelfde beeldhoek te krijgen.

Fotospullen@onsmail.nl schreef op dinsdag 13 mei 2025 om 16:01 | reageer
...... en dit alles natuurlijk geheel afgezien van de vraag wat een portet is... een head shot.... iets ruimer.... of juist veel ruimer.....
Maar, wat mij betreft, moet, in beginsel eigenlijk in alle gevallen de betrokkene met respect worden afgebeeld. En dus bv geen rare perspectieven etc

Jacques schreef op dinsdag 13 mei 2025 om 22:08 | reageer
Waarom lees ik hier niets over het verschil tussen crop- en fullframe camera’s. Wel zo relevant in dit geval.

Nando schreef op dinsdag 13 mei 2025 om 22:56 | reageer
Dat is niet relevant. Het verschil tussen 50mm en 150mm op een cropsensor is hetzelfde als tussen 50mm en 150mm op een full frame. De beeldhoek mag dan wel verschillend zijn, maar je vergelijkt geen verschillende sensormaten.

Deel jouw mening

Masterclass Landschapsfotografie met Bas Meelker

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

43.667 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Effect brandpuntafstand bij portretten