Hoe kies je het juiste statief?

Ooit kocht ik van mijn eerste verdiende geld een tweede hands camera en een Gitzo statief. Dat dure statief was echt een rib uit m'n lijf, maar wat was het degelijk!

Uiteindelijk moest ik vorig jaar, na zo'n 35 jaar (!), toch toegeven dat het statief versleten was. Een van de poten was 'lam' en zakte steeds weg. Helaas was dit door de reparatiedienst ook niet meer te repareren.

En dan begint het. De zoektocht naar een nieuw statief. Gitzo ken ik natuurlijk, ik ben vooral benieuwd naar wat er momenteel buiten Gitzo te koop is.

Eisen die ik aan een nieuw statief stel zijn: redelijk licht maar toch robuust en trillingsvrij (carbon dus), voldoende hoogte om comfortabel staand door de zoeker van de camera te kunnen kijken, en omklapbare poten in verband met macrofotografie.

Licht en robuust omdat ik mijn statief mee wil nemen op trektochten in niet altijd even makkelijke omstandigheden. Dan wil je geen zwaar statief moeten torsen, maar wel een stevig statief bij je hebben.

Sneeuwschoenwandelen in Lapland bij -40, midden in een riviertje staan om watervallen fotograferen, 's nachts in wind en stuivend zand bivakkeren om sterrenstrepen vast te leggen, lightpainten op urbanlocaties, wat de omstandigheden ook zijn, het statief gaat altijd mee.

Licht en robuust gaan natuurlijk eigenlijk niet samen, maar met mijn Gitzo ben ik ondanks zijn relatief lage gewicht geen problemen tegen gekomen, ook geen trillingsonscherpte. Deze Gitzo weegt inclusief statiefkop Novoflex Magic Ball of met het Really Right Stuff balhoofd er op rond de 2,5 kilogram.

Dat vind ik goed te doen, dus het nieuwe statief mag inclusief balhoofd ook tot rond de 2,5 kilo wegen. Minder is natuurlijk fijn, maar het geheel moet wel stevig blijven. Dat betekent misschien concessies doen, een tussenweg vinden tussen stabiliteit en gewicht.

Verder wil ik graag dat de statiefpoten met rubber ringen uitschuifbaar zijn. Ringen vergrendelen gewoon beter dan klemmen. Daarnaast hebben klemmen schroeven, veren en scharnieren die stuk kunnen gaan, en mezelf kennende krijg ik er steeds m'n vingers tussen.

Andere nadelen van klemmen is dat ze overal achter blijven hangen en dat je voor het schoonmaken de poten wel uit elkaar kunt halen, maar dat het lastig is om de poten daarna weer te monteren. Bij ringen is dat geen enkel probleem, in elkaar schuiven, aandraaien en klaar.

Uiteindelijk kom ik via positieve ervaringen van mijn cursisten terecht bij Leofoto. Een merk met een heel breed assortiment aan statieven. Ik kies voor de Urban LX-324CT met het XB-38 balhoofd. Dit carbon statief voelt degelijk aan en weegt inclusief het balhoofd 2 kilo.

Het heeft statiefpoten die 32 millimeter dik zijn, lekker stabiel dus als je in de wind staat. Het draagvermogen is 15 kilogram, daar kom ik met mijn systeemcamera echt niet meer aan.

Zelfs niet als ik dit door twee deel (vuistregel voor optimale stabiliteit is om het maximale gewicht van camera en objectief de helft van het draagvermogen van het statief te laten zijn).

Natuurlijk had ik zelf al een balhoofd, maar omdat je de poten van dit statief omvouwt als je het opruimt/aan je rugzak hangt om er een compact geheel van te maken (48 centimeter), moet er een slanker balhoofd op wat tussen de ingeklapte statiefpoten past.

Het Leofoto statief wordt standaard met een passend balhoofd geleverd, dus dat is geen probleem. Mits het balhoofd goed en gebruiksvriendelijk is natuurlijk.

Dat kunnen omvouwen van de poten was sowieso een van mijn eisen aan een nieuw statief. Sinds ik mijn zware Nikon D4s met evenzo zware objectieven ingeruild heb voor de veel lichtere Sony apparatuur, heb ik ook een klapschermpje achterop de camera.

Hoe heb ik ooit zonder gekund? Nu kan ik de camera dus op de kop aan de middenzuil van een statief hangen terwijl ik op het schermpje kan zien wat ik in beeld heb. Geweldig! Op deze manier is ook onderstaande foto gemaakt.

Het statief heeft ook voldoende hoogte: 1.71 meter inclusief het balhoofd als je de middenzuil omhoog zet.

Nu zal ik de middenzuil buiten niet zo snel omhoog zetten in verband met het verlies van stabiliteit, maar zonder de middenzuil omhoog te zetten meet het statief met balhoofd 1.44 meter waar nog circa 10 centimeter bij komt van de camera.

Mijn ogen zullen op circa 1.55 meter zitten, waarmee het statief dus voor mij hoog genoeg is.

De middenzuil is overigens uitneembaar en eventueel te vervangen door een macro adapter (een korte middenzuil) zodat je heel dicht bij de grond kunt werken. De statiefpoten zijn dan bijna plat neer te leggen.

Je begrijpt uit het voorgaande dat ik dat niet zo snel zal gebruiken omdat mijn huidige camera op de kop aan de middenzuil te hangen is.

Tot zover de theorie. Hoe werkt het statief in de praktijk? Ik besluit het mee te nemen tijdens twee locatiescouting tochten door Friesland voor mijn workshop 'Lightpainting in nature'. Naar ruig gebied vol modder en keien.

Wat tijdens de praktijktest gelijk opvalt is hoe makkelijk en soepel de vier segmenten van de poten uit te schuiven zijn.

De rubber ringen zijn lekker breed en geven goed grip. Eén slag draaien en de onderste poot glijdt makkelijk uit de bovenste, zonder er in één klap uit te vallen. En vast is vast, één slag draaien is genoeg om de poten weer vast te zetten, super gebruiksvriendelijk!

Ik merk dat ik de poten van dit statief ongemerkt steeds snel even inschuif als we ons verplaatsen. Waar ik dat voorheen al gauw teveel moeite vond, gaat het bij dit statief zo soepel dat de drempel om dit te doen weg is. Wel zo fijn!

Minder fijn vind ik de werkwijze met de kleine ontgendelknopjes aan de bovenkant om de statiefpoten verder uit elkaar te zetten. Je moet dan eerst de poten een stukje inklappen, om vervolgens het knopje naar beneden te duwen en ingedrukt te houden (!) terwijl je de poot uitklapt.

Laat je het knopje los, dan stopt het uitklappen weer bij de volgende vaste hoek waarin de statiefpoten vast klikken (85, 55 en 23 graden). Ik voel me een ware acrobaat om dit allemaal tegelijk voor elkaar te krijgen, zeker als de camera op het statief zit. Misschien een kwestie van wennen?

De poten hebben lekker brede rubber voetjes waarmee ze stabiel op de ondergrond staan. Mocht je er behoefte aan hebben: er worden ook metalen spikes meegeleverd om zo op bepaalde ondergronden nog meer grip te krijgen. Dat is handig op een bevroren meer of op een schuine helling bijvoorbeeld.

Naast de spikes worden overigens ook een draagtas, een setje inbussleutels, een multitool en de al eerder genoemde macro adapter meegeleverd.

Tot zover heb ik nog geen spijt van mijn keuze voor dit statief van Leofoto. Maar even belangrijk om te testen is natuurlijk of de statiefkop goed functioneert.

De vraag of ik een balhoofd of een drieweg statiefkop wil, is snel beantwoord. Een balhoofd! Want wat heb ik in het verleden staan prutsen met die hendels aan de driewegkop.

Zo op het eerste oog lijkt het balhoofd van Leofoto op een smalle uitvoering van mijn Really Right Stuff balhoofd. Een merk wat ik ooit koos omdat het het enige merk was wat na het instellen netjes zijn positie vast hield. Wel zo prettig als je net heel precies gekaderd hebt!

Bij alle andere merken zakte de bal met mijn zware Nikon daarop steeds een paar millimeter naar beneden, 'creep' noemen we dat. Iets waar je dus bij het kaderen al rekening mee moest houden.

En wat compleet onwerkbaar was als het 'creepen' niet stopte na een paar millimeter. Ik ben dus heel benieuwd hoe dit met het balhoofd van Leofoto gaat.

Eerst zet ik m'n Sony A9 er op met een 70-200mm objectief. Het balhoofd geeft geen krimp en blijft netjes in positie. Dan de proef op de som: een oude zware Nikon D3 met een 70-200.

Ik ben echt oprecht verbaasd, het balhoofd zakt werkelijk geen millimeter! Dat vind ik een sublieme prestatie voor dit balhoofd, en nog meer voor een balhoofd in deze prijsklasse.

Het Really Right Stuff balhoofd kost momenteel 879 euro, het Leofoto statief MET dit Leofoto balhoofd 479 euro. Voor iets meer dan de helft van het geld van alleen het RRS balhoofd, heb je dus een degelijk statief EN een goed balhoofd!

Waarom vind ik dit balhoofd goed? Ten eerste omdat het dus je camera op de ingestelde positie houdt, ten tweede omdat het balhoofd zo makkelijk te bedienen is.

Met de grote knop stel je de positie van de bal in. Zo kun je je camera ook verticaal zetten via een van de inkepingen. In de grote knop zit nog een subknop waarmee je de weerstand van de bal instelt.

Met de onderste knop draai je de camera vervolgens op het plateau, zodat je de camera ook in verticale positie in iedere richting kunt zetten zonder het statief te hoeven verplaatsen.

Het bevestigen van de camera op het balhoofd gaat via een snelkoppelingsplaat die je in een wig schuift en met een knop vast draait, net zoals dat bij mijn Really Right Stuff het geval is (Arca-Swiss systeem).

Dat werkt minder makkelijk en snel dan de snelkoppeling van de Magic Ball die de camera met één klik rotsvast bevestigt. Maar het Arca-Swiss systeem wordt niet voor niets universeel gebruikt en heeft z'n sporen dus wel verdiend.

Enig minpunt wat ik tegen gekomen ben is dat, als ik de snelkoppelingsplaat onder de zware Nikon D5 van een cursist schroef en de camera verticaal (in portretstand dus) op het balhoofd positioneer, de camera en snelkoppelingsplaat ten opzichte van elkaar verdraaien.

De camera zakt dus naar beneden. Ook als je de snelkoppelingsplaat voor je gevoel muurvast draait. Daarmee loop je dus tegen hetzelfde aan als het hiervoor beschreven probleem van een balhoofd wat z'n positie niet vast kan houden.

Een en ander is in dit geval natuurlijk wel op te lossen door een L-bracket te gebruiken. Let op: als je een L-bracket aanschaft, zorg er dan voor dat je de batterij en het geheugenkaartje kunt vervangen zonder de L-bracket eerst te moeten verwijderen!

Als ik de Nikon D5 loskoppel en m'n veel lichtere Sony A9 met dezelfde snelkoppelingsplaat op het balhoofd zet, gaat het allemaal prima. De camera blijft mooi op de ingestelde positie staan.

Conclusie

Wil jij ook gave foto's maken?

Over de auteur

Liesbeth fotografeert met haar bedrijf stapfoto.nl voor websites en social media van bedrijven. Daarnaast verzorgt ze al sinds 2004 (vooral creatieve) workshops zoals lightpainting, flitsen, werken met ledlicht en lichtvormers, portretfotografie, high speed, long exposure en paintsplash. Daarnaast is er een Stapfoto vakgroep voor gevorderde fotografen.

15 reacties

Deel jouw mening

Ook interessant