Review: Leica M Monochrom

zondag 30 juni 2013, 23:59 door Elja Trum | 14.210x gelezen | 2 reacties

Van Transcontinenta, de importeur van Leica in Nederland, kreeg ik de mogelijkheid de Leica M Monochrom uit te proberen. Deze bijzondere variant op de toch al bijzonder Leica M camera's kan alleen in zwart-wit fotograferen.

Of eigenlijk, alleen monochrome. De camera legt dus alleen maar grijstinten vast. Het voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld de Leica M9 is dat je meer scherpte in je foto's krijgt en dat de lichtgevoeligheid hoger is. Deze loopt bij de Leica M Monochrom van 150 tot 10.000 ISO.

Meetzoekercamera

De Leica M Monochrom is een meetzoekercamera (rangefinder), net als alle Leica M camera's overigens. Een meetzoekercamera maakt gebruik van verwisselbare objectieven, net als een spiegelreflex. In tegenstelling tot een spiegelreflex heeft een meetzoekercamera echter geen spiegel. Bij een spiegelreflex wordt de spiegel gebruikt om het beeld dat door de lens komt in de zoeker te projecteren. Zo zie je bij een spiegelreflexcamera dus precies wat je vast gaat leggen.

Bij een meetzoekercamera kijk je ook door een zoeker, maar deze zit naast het objectief. Je ziet dus niet hetzelfde als wat je vast gaat leggen op je foto. Wanneer je meters van je onderwerp verwijderd bent is het verschil tussen het beeld door de zoeker en het beeld door het objectief (parallax genoemd) minimaal. Sta je dichter op je onderwerp dan kan het uiteindelijke beeld flink afwijken (sommige meetzoekers corrigeren het parallax).

Doordat er geen spiegel op hoeft te klappen heb je nog twee extra voordelen; bij het maken van een foto beweegt alleen de sluiter. De camera is hierdoor iets stiller dan een spiegelreflex. Het tweede voordeel is dat je bij een meetzoekercamera ook tijdens het maken van een foto blijft zien wat je fotografeert. Bij een spiegelreflex zie je op het cruciale moment alleen nog maar zwart.

In de zoeker van een meetzoekercamera staan hulplijntjes. Afhankelijk van het objectief dat op de camera zit moet je andere hulplijntjes gebruiken om de juiste uitsnede te kiezen. De Leica M Monochrom leest uit welk objectief er op de camera zit en laat de bijbehorende lijntjes in de zoeker oplichten. Zoomobjectieven zijn er (bijna) niet voor meetzoekercamera's, wel zijn er objectieven met meer dan één brandpuntafstand. Je schakelt dan bijvoorbeeld van 16 naar 18 of 21mm.

1/90 sec, f/4.8, ISO 1000 @ 35mm

Bouwkwaliteit

Doordat de techniek van een meetzoeker een stuk simpeler is dan die van een spiegelreflex is de kans dat er iets kapot gaat kleiner. Meetzoekers zijn daarom vaak erg betrouwbaar. Op dit gebied heeft Leica ook een stevige naam opgebouwd. Ga je als fotojournalist op pad om in een woestijnachtig gebied een oorlog vast te leggen, dan is een Leica zo ongeveer de betrouwbaarste camera die je mee kunt nemen.

De Leica M Monochrom ligt als een baksteen in je handen en dat bedoel ik dan positief. Het is een ontzettend stevige camera en zo voelt ie ook aan. Je hoeft niet heel bang te zijn dat je hem snel kapot zult maken.

Kleurfilters

Wanneer je bij een spiegelreflexcamera in zwart-wit fotografeert (terwijl je camera bestanden in RAW weg schrijft) heb je alle kleurinformatie nog steeds gewoon beschikbaar. Bij de Leica M Monochrom is er simpelweg geen kleurinformatie. Het enige dat opgeslagen wordt zijn helderheidsniveau's.

Dat heeft best verstrekkende consequenties waar je al snel achter komt wanneer je een DNG bestand van de Leica opent in Lightroom (of elk ander RAW bewerkingsprogramma). Kleurinformatie wordt namelijk volop gebruikt om ook zwart-wit beelden te bewerken. Die mogelijkheden ontbreken gewoon bij de bestanden uit de Leica M Monochrom.

Zo ben ik erg gewend om bij mijn zwart-wit omzettingen de gezichten vaak wat lichter van grijstint te maken. Dat kan normaal erg eenvoudig door een rode en oranje kleurkanalen wat lichter te maken. Hoewel je in zwart-wit werkt kun je normaal deze kleurinformatie gewoon gebruiken. Bij gebrek aan deze kleurinformatie zijn je nabewerkingsmogelijkheden echt ontzettend beperkt.

Er is wel een oplossing die fotografen die al analoge zwart-wit fotografie ervaring hebben zullen kennen: gebruik kleurfilters voor je objectief bij het maken van je foto's. Voor lichter huidtinten kun je dan gebruik maken van een oranje filter voor je objectief.

Met de Leica M Monochrom moet je kleurfilters weer uit het stof halen en weer leren wat het effect van welke filter ook al weer precies was. En natuurlijk niet vergeten om de filters ook daadwerkelijk op het juiste moment te gebruiken, want achteraf kan simpelweg niet meer.

1/4000 sec, f/4.0, ISO 160 @ 35mm

Histogram

In tegenstelling tot veel andere camera's laat de Leica het histogram van een foto niet zien op basis van een Jpeg afbeelding, maar op basis van het RAW bestand. Dit heeft als voordeel dat je histogram nauwkeuriger is. Er is echter ook een aardig nadeel; je moet er flink aan wennen.

Tenminste, als je zoals ik gewend bent dat je in Lightroom altijd nog wel wat hoge lichten terug kunt halen wanneer je histogram op de camera liet zien dat deze overbelicht waren. Met de DNG bestanden van de Leica M Monochrom kan dit dus gewoon niet. Hoge lichten die uitgebeten zijn, zijn dus ook echt weg. Iets om rekening mee te houden tijdens het fotograferen!

Lightroom en Silver Efex Pro

Bij de Leica M Monochrom wordt Adobe Photoshop Lightroom en NIK Silver Efex Pro meegeleverd. Twee uitstekende programma's waarmee je alles hebt om je foto's gereed te maken voor afdrukken. In Lightroom is het overigens even behoorlijk wennen; doordat er alleen grijswaarden beschikbaar zijn in de DNG bestanden mis je de nodige aanpassingsmogelijkheden.

Terug naar de essentie

Met de Lecia M Monochrom ga je meer dan welke andere digitale camera dan ook terug naar de essentie van fotografie. Fotografie zoals dat vijftig jaar geleden gebeurde toen kleur nog amper te betalen was en je alles handmatig in moest stellen.

Terug naar de analoge ervaring, maar dan op een digitale camera. Dus even achterop je camera kijken of de foto wel echt zo geworden is als je wilt en zonder dat je nog avonden bezig bent met het ontwikkelen en vooral afdrukken van je zwart-wit foto's.

Beeldkwaliteit

Als je rekening houdt met de beperkingen waar je mee werkt merk je dat de camera je toch behoorlijk wat ruimte geeft. De beeldkwaliteit is meer dan prima. Zelfs foto's genomen op 10.000 ISO zijn nog bruikbaar want de ruis is wel behoorlijk aanwezig, maar niet per se storend.

Bovenstaande afbeelding is een detail uit een foto genomen op ISO 10.000. Als je de foto aanklikt opent deze in een 100% weergave. Zoals je kunt zien is de ruis op 10.000 ISO stevig aanwezig. Heb je voldoende licht om op 160 ISO te werken dan is het beeld ontzettend strak.

Conclusie

Deze Leica M Monochrom is geschikt voor een ontzetten kleine doelgroep; fotografen die alleen in zwart-wit werken en hier het maximale uit willen halen op een manier die het meest lijkt op traditioneel analoog fotograferen. Maar dan met de gemakken van digitaal..

Ik vond de Leica M Monochrom echt een ontzettend leuke camera om mee te werken. Je bent echt veel meer bezig met de juiste belichting voor je foto dan op een spiegelreflex en deze instellingen zijn ook nog eens erg eenvoudig en op gevoel te wisselen.

De camera heeft wat mij betreft twee nadelen; de noodzaak om weer te gaan werken met kleurfilters én de prijs. De Leica M Monochrom is te koop voor 7.000 euro (alleen de body). Persoonlijk kan ik een dergelijke uitgave voor deze camera niet verantwoorden.

Kun jij dat wel dan haal je met de Leica M Monochrom echt een bijzondere camera in huis waarmee je echt terug gaat naar de basis van fotografie. Een camera voor puristen.

Meer informatie

- Leica M Monochrom review door PF.nl
- Leica M Monochrom review door The Phoblographer
- Leica M Monochrom review door Popphoto

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Elja Trum is oprichter van Photofacts, online fotografiecursussite Photofacts Academy en het blog Teslafacts. Hij schrijft sinds 2006 over fotografie. Elja is ook auteur van boeken over zwart-witfotografie, flitsfotografie en portretfotografie.

2 reacties

Pier Giorgio Tesser schreef op maandag 1 juli 2013 om 10:07 | reageer
Leica's hebben altijd een bepaalde aantrekkingskracht op fotografen, echter de prijs maakt het niet bereikbaar voor het grote publiek en laten we eerlijk zijn. Is € 7000,00 voor een body die slechts Z/W fotografeert en (een in mijn ogen) beperkte ISO-bereik heeft wel een representatieve prijs?

Per slot van rekening kun je voor dat geld een professionele camera kopen die ook monochrome kan fotograferen. Zeker m.b.v. Lightroom i.c.m. Nik Silver Efex Pro 2. Ik durf te beweren dat mijn D700 met Lightroom en Silver Efex Pro vrijwel net zulke goede foto's produceert als dat ik dat zou doen met deze camera.

De camera heeft wel een hele mooie retro feel, maar dan kan je net zo goed een oude 2e hands Leica kopen die nog filmrolletjes gebruikt. Dan pas ben je echt old fashioned aan het werk.

leo schreef op maandag 1 juli 2013 om 12:53 | reageer
Wat ik van deze camera heb gelezen is dat 320 iso(!) de standaardwaarde is. Met een trucje kan je hem op 160 iso zetten, maar verlies je dynamisch bereik. Dat wordt prettig fotograferen met een sluitertijd van maximaal 1/4000 seconde. Zakje ND filters mee dus als je je Leica 50mm f/1
NOCTILUX-M erop hebt zitten.

Ook staan Leica's niet zo bekend om water en stofdichtheid, ik zou hem de woestijn niet mee innemen.

Op zich haal je wel het uiterste uit je sensor, PhaseOne heeft ook zo'n (verwisselbare) achterwand, maar ga je praktisch gezien nog verder achteruit dan de keuze tussen verschillende films bij analoge camera's. Wel aardig dat je weer gedwongen wordt met z/w ogen te kijken. En de camera is wel een klassieke schoonheid. Veel mooier en puurder dan de de nieuwe M, met een aansluiting voor een digitale opzet viewfinder. Koop dan een Sony zou ik zeggen.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Portretfoto's Bewerken in Lightroom Classic

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.431 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts