6 tips voor het beoordelen van foto's

maandag 10 maart 2014, 23:59 door Elja Trum | 24.464x gelezen | 24 reacties

Op internet is het niet moeilijk om een foto snel af te kraken met een lompe opmerkingen. Dat is echter niet bepaald een nette manier van omgaan met anderen. Een bruikbare beoordeling geven van een foto waar de fotograaf ook daadwerkelijk wat aan heeft is echter helemaal niet zo moeilijk en kost je maar een klein beetje extra moeite.

1. Voegt je opmerking iets toe?

Het heeft geen zin om de zoveelste te zijn die in de reacties op een foto 'Prachtig!' roept. Bedenk voordat je een reactie op een foto plaatst of de reactie ook wel echt toegevoegde waarde heeft. Mocht dat niet het geval zijn, dan is het slimmer om maar gewoon niet te reageren.

Op Facebook is dit trouwens handig opgelost; in plaats van een reactie toevoegen die geen meerwaarde heeft kun je toch eenvoudig laten weten dat de foto je aanstaat; simpelweg door hem te 'liken'.

2. Geef opbouwde kritiek

Het is nooit moeilijk om kritiek te geven op een foto. Op elke foto is wel wat aan te merken. Al is het maar dat je altijd een andere keuze had kunnen maken waardoor de foto net wat anders was geweest en wellicht wel beter.

Als je iets aan te merken hebt, doe dat dan op een opbouwde manier. Niemand heeft er wat aan als een foto afgekraakt wordt (al vind je hem dan nog zo slecht). De fotograaf kan echter wel zijn voordeel doen met oprechte suggesties ter verbetering. Maak je er in zo'n geval niet te makkelijk vanaf en geef eventueel verwijzingen naar een uitleg van een bepaalde techniek of bijvoorbeeld compositieregel.

En als je dan echt niks opbouwend te melden hebt, reageer dan niet op de foto.

3. Hanteer gebruikelijke fatsoensnormen

Op internet kun je jezelf verschuilen in anonimiteit en zo lekker je ongezouten mening geven. Dat het kan betekent echter niet dat je het ook moet doen. Soms lijkt het wel dat iemand, zodra die zich anoniem op internet begeeft, opeens een ander persoon wordt. Ben je tegen mensen die bij de bakker voor je in de rij staan ook zo onaardig?

Ik vind altijd dat je jezelf op internet net zo moet gedragen als in het dagelijks offline leven. Gewoon fatsoensnormen hanteren en je niet verschuilen in anonimiteit. Aan de ontvangende kant zit ook gewoon iemand met gevoel en emotie. Die heeft zijn best gedaan op de foto waar je op reageert en dat verdient een nette reactie.

4. Stel een vraag

Een mooie manier om niet alleen een reactie achter te laten, maar ook waarde toe te voegen aan de discussie is een vraag stellen over de foto. Bij voorkeur geen algemene vraag, maar juist een vraag die laat zien dat je nagedacht hebt over hoe de foto gemaakt is.

Het leuke van vragen stellen is dat het antwoord voor jou, en alle anderen die het lezen, ook erg waardevol kunnen zijn. Zo kun je veel leren van fotografen die vertellen over de details van hun werkwijze in een bepaalde foto.

5. Uit je gevoel

Zonder zweverig te willen klinken; het is goed om jouw gevoel te beschrijven bij een reactie op een foto. Zo'n beschrijving van je emoties kan goed onder woorden brengen wat een foto teweeg brengt bij iemand en dat is dan weer prettig om te horen voor de fotograaf. Ook kan hij of zij zo bepalen of de emotie die opgeroepen wordt ook is wat de bedoeling was bij het maken van de foto.

6. Gebruik de vier pijlers

In het boek Over Foto's Gesproken van Brongers en Ophof (uitgegeven door de Fotobond, ISBN 9789075979572) wordt het beoordelen van een foto aan vier pijlers gehangen: beschrijven, analyseren, interpreteren en waarderen. De eerste twee pijlers zijn objectief en de laatste twee subjectief.

Door (1) te beschrijven wat je ziet op de foto kunnen anderen kijken of ze hetzelfde zien in de foto die je bespreekt. Je kunt daarna doorgaan met (2) het analyseren. Hier kun je benoemen welke technieken en eventueel stijl van de fotograaf je terugziet je de foto.

Bij het (3) interpreteren van de foto kun je de uitkomsten van de eerste twee stappen gebruiken om een relatie te leggen tussen alle aspecten van de foto. Waar gaat de foto over? Welke bedoeling had de fotograaf (wellicht) met de foto?

In de laatste stap (4) waardeer je de foto. Door eerst de stappen te doorlopen voorkom je dat je zomaar een eerste indruk uit, maar heb je daadwerkelijk nagedacht over de foto. Je noemt hier wat de foto met jou doet. Wat zou er volgens jou nog kunnen verbeteren in de foto? Wat vind je goed?

Foto beoordelen

Hier (PDF) vind je een handige checklist voor het bespreken van foto's aan de hand van deze vier pijlers.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Elja Trum is oprichter van Photofacts, online fotografiecursussite Photofacts Academy en het blog Teslafacts. Hij schrijft sinds 2006 over fotografie. Elja is ook auteur van boeken over zwart-witfotografie, flitsfotografie en portretfotografie.

24 reacties

Rita schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 07:46 | reageer
Ik lees dat ik alleen opbouwende kritiek hoor te gebruiken maar dat is gewoon de kop in het zand steken. Ik heb heel veel stront over mij heen gekregen en daar heel veel van geleerd. Degene die de foto plaatst moet beseffen dat ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is.
Wat ik zo jammer vind van een artikel als dit is dat we nu allemaal als makke schapen gaan denken dat het zo moet en zo hoort.
In de arbeidssector heb je ook een paar mensen die roepen dat je brief en cv er zo uit moet zien en iedereen gelooft dat. Er is dus geen orginaliteit mee te vinden en de recruiters worden er ziek van ook al hebben ze er zelf aan mee gedaan.
Zullen we ons voornemen dat ieder een foto, maaltijd, etc. beoordeeld op zijn/haar eigen manier met respect voor elkaar?

Jacobus schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 08:15 | reageer
Mensen zijn geneigd zichzelf erg serieus te nemen en fotografen, zowel amateur als professional, delen die eigenschap. En dan kan kritiek, bedoeld of onbedoeld, hard aankomen. De beste vraag die je jezelf kan stellen als je niet de reacties op je werk krijgt die je verwacht..., word je beledigd of laat je je beledigen?

Elja Trum schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 09:16 | reageer
@Rita; bij opbouwde kritiek is het prima mogelijk om ook te melden wat niet goed is aan een foto. Ook als de foto in zijn geheel erg matig is. Het gaat om de manier waarop je het brengt. In tegenstelling tot wat jij wellicht denkt is het absoluut niet nodig om stront over iemand uit te gooien. Dat lijkt me weinig respect tonen voor elkaar.

imke schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 09:45 | reageer
Ik ben het met Elja eens. opbouwende kritiek betekend dat je best mag zeggen wat je aan een plaatje mis vind, maar dan er even bij vermeld hou jij denkt dat het beter kan. Ik kan me niet voorstellen dat je veel leert van de opmerking 'nou, ik vind het niks hoor!', maar van 'eerlijk gezegd vind ik het niet zo'n goede foto, want de achtergrond stoort te veel' leer je een stuk meer. En ja, het 'nadeel' van alles zo publiekelijk via het internet is dat je jezelf wel erg bloot steld, dus je moet zowiezo wel een beetje tegen kritiek kunnen.

doetje schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 10:28 | reageer
Ik zie hier anders nog regelmatig dat iemand wel opbouwende kritiek krijgt en dan toch een geirriteerde reactie teruggeeft. Wat een onzin-topic zeg!!

Elja Trum schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 10:36 | reageer
@Doetje: het moet inderdaad ook van twee kanten komen. Zowel de fotograaf als degene die reageert moeten weten hoe ze met kritiek om moeten gaan. Als je er nu bij jezelf voor zorgt dat jij het in elk geval op een nette manier doet, dan ligt het in elk geval hooguit bij de andere als de toon in een discussie onplezierig wordt. En dat is dan een goed moment om je gewoon niet langer met de discussie te bemoeien.

Donald Willemsen schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 10:41 | reageer
Ik kan mij goed vinden in het artikel. Ik publiceer geregeld foto's en daarbij zijn reacties altijd welkom. Belangrijk voor mij is dat de reactie gemotiveerd is. Dus niet alleen mooi of juist slecht, maar ook waarom je een foto mooi vind of slecht.

Als ik een reactie achterlaat, zal ik het altijd motiveren. Is alles al gezegd in eerdere reacties, dan is mijn commentaar overbodig.

Negen keer op tien krijg je reacties van 'mooi' of 'prachtige kleuren' en meer van dat soort positieve reacties. Plaats je een slechte foto, dan krijg je GEEN reacties. Zo gezegd uit 'beleefdheid'. Nou, ik wil wel horen als het een slechte foto is, maar dan ook WAAROM de foto slecht is.

Margo schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 11:05 | reageer
Ik kan mij herinneren dat hier met grote regelmaat iemand uit China, behoorlijk middelmatige (naar de mening van velen) foto's van China plaatste. De fotograaf verdroeg alleen lovende reacties, ieder ander commentaar, ook opbouwende kritiek vond hij onverteerbaar. Sommige mensen hebben nu eenmaal een ego groter dan hun talent. Zelf heb ik veel liever kritiek waar ik iets mee kan, maar helaas is het zo dat er op het internet maar twee mogelijkheden schijnen te zijn, of totaal afbreken, of ontzettend slijmen. Aan beide heb je niets. Ik ben ook gestopt met mijn fotoblog, ik fotografeer alleen nog voor mijn eigen plezier.

Rob schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 11:17 | reageer
Een vraag stellen vind ik altijd een mooie optie, zo van "Waarom heb je die achtergrond zo gedaan? Heb je daar een specifieke reden voor? Misschien was het mooier of beter geweest om zo of zo te doen".

En al vind je een foto nog zo slecht, er is geen enkele reden om iemand af te zeiken.

Romain schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 11:50 | reageer
Mooie tips, maar de link naar de handige checklist voor het bespreken van foto's aan de hand van deze vier pijlers werk niet....

Romain schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 11:51 | reageer
De foute link is wel snel hersteld ..
Bedankt

Elja Trum schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 11:54 | reageer
@Romain; bij mij werkt ie wel, maar hij is wel wat traag. De link opent ook direct een PDF, wellicht geeft dat nog een probleem? Mogelijk heeft die site het wat zwaarder dan normaal door mogelijk wat meer verkeer dan gebruikelijk.

Ikke schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 11:56 | reageer
Wie bepaalt eigenlijk of een foto goed of slecht is. De maker probeert iets vast te leggen wat hij op dat moment ziet. Ik ben een buitenmens en heb foto’s van sprongen reeën die voor een anders als mislukt beschouwd worden. Voor mij is de foto perfect, omdat het precies verteld wat ik op dat moment voel en beleef.

mrawie schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 12:25 | reageer
Malle discussie over een zeer actueel onderwerp. Als iemand het fijn vindt om de grond in te worden geboord, moet hij/zij dat vooral leuk blijven vinden. Er bestaan nu eenmaal exhibitionistische masochisten Ik hou daarentegen van een eerlijke opbeurende mening en een echte discussie. Dus graag gefundeerde kritiek met suggesties voor mogelijke verbeteringen.

Willy van Dreumel schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 12:31 | reageer
Of het nou zo bedoeld is of niet, op internet is het schering en inslag om maar wat te roepen en niet alleen over foto's. Ik heb soms wel de indruk dat mensen alleen reageren om het reageren. Het resultaat is meestal een enorm bot en soms zelfs ronduit onbeschoft, beledigend commentaar, waar je als fotograaf helemaal niets aan hebt. En bij sommige reacties krijg ik de indruk, dat men gewoon wil "schoppen". Maakt niet uit waar tegen aan, als men maar kan schoppen...
Als ik echt geïnteresseerd ben wat anderen van mijn foto('s) vinden, vraag ik dat liever in een persoonlijk gesprek, bijvoorbeeld in de fotoclub. Daar krijg ik ook kritiek die niet altijd mals is, maar wel terzake doend, inhoudelijk en op de foto gericht, niet op mij als persoon. Daar kan ik dus wat mee. Of ik dat ook werkelijk doe, is een tweede...
En nee, ik heb inderdaad niet zo'n grote behoefte om mijn foto's ergens op internet te zetten, het plezier aan fotograferen zit voor mij heel ergens anders in. Meestal rond het moment dat ik op de ontspanknop druk.

koosdenHaan schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 12:31 | reageer
Ik ben het met ikke eens, Zeker als beginnende en nog niet zo ervaren fotograaf wordt vaak de drempel door je zelf erg hoog gemaakt om te publiceren. Met een woord kan met vaak meer kapot maken dan goed. Maar ik vind ook dat men eerlijk tegen elkaar moet zijn en de foto's meer op technische inhoud moet beoordelen. Als je niet tegen kritiek kan dan moet je niets inzenden.
NB, vergeet niet dat de meesten amateurs zijn.

Ger Muller schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 13:14 | reageer
Bedankt voor de tips, zal ze aan de fotoclub geven.
Het probleem is meestal dat er geen opbouwende kritiek is m.a.w. je leert dan niks.

Vriendelijke groet,
Ger

leo schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 13:14 | reageer
Waar is de foto geplaatst? Zoals terecht opgemerkt kun je een foto liken op facebook, maar Facebook is in het algemeen geen omgeving om je kritiek te uiten. Of het moet een serieus Facebook fotoclubje zijn. Je kunt imo best een foto afkraken zonder de maker te beledigen. Houd je bij de foto en omschrijf duidelijk wat je niet bevalt. Een ander verschijnsel is het clubgevoel, als je tien keer een nietszeggende foto hebt gezien van dezelfde maker, dan houdt het ook wel op natuurlijk. Laat je hart spreken en denk niet al te lang na. Zo plaats ik zelf mijn foto's ook.
Ik ben jaren lang een fervent volger en plaatser geweest van twee fotoclubs, maar het hangt me nu eigenlijk de keel uit. Vriendenclubjes, weinig verrassende foto's. Blijven die enkele over en daar kan prachtig best op zijn plaats zijn. Dan kun je een fotograaf die je hoog acht ook best eens van kritiek dienen, mocht het niet aan het niveau voldoen. Je hebt zo in de gaten of iemand een beginner is (die dat vaak zelf ook melden) en hoewel je de foto beoordeeld neem je dat toch ook mee in je commentaar.

Ton schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 14:30 | reageer
Gewoon goed om nog eens te benadrukken dat er fatsoensnormen zijn. Beoordelingen blijven overigens bijna altijd subjectief. Vaak ook oeverloos gezeik als er eentje begint over een pink in een portretfoto die niet goed zou staan of een slagschaduw. Geheid dat er 30 achteraan hobbelen die er ook over beginnen te zemelen.

Johan Klipper schreef op dinsdag 11 maart 2014 om 19:47 | reageer
Beste Elja,

Interessante referentie (boek Over Foto's Gesproken), helaas is het uitgeput. Is het misschien ergens als ebook verkrijgbaar ?

Lenie schreef op woensdag 12 maart 2014 om 11:08 | reageer
Wij hebben met een groep leden van de fotoclub een cursus gedaan waarbij het hier genoemde boek de leidraad was. Het heeft mij persoonlijk wel geholpen beter naar foto's te kijken en er daardoor ook iets van te kunnen zeggen. Daarnaast is mijn ervaring dat menigeen het niet kan waarderen als over zijn of haar foto's opmerkingen gemaakt worden. Als je daar niet tegen kunt dan leer je er ook niets van en zou je eigenlijk alleen voor je zelf bezig moeten zijn met fotograferen. De term foto's 'beoordelen' klinkt wat zwaarder dan foto's 'bespreken'. Proberen op een positieve manier iets van andermans foto's te zeggen is de bedoeling. Daarnaast ook de dingen durven benoemen die beter zouden kunnen. Aan de hand van dit boek is dat goed te doen. Het is op dit moment uitverkocht las ik op de site van de Fotobond.

Benny schreef op donderdag 13 maart 2014 om 01:04 | reageer
Wanneer een foto technisch goed is, wie ben ik dan om daar een mening over te geven...!? Hier bedoel ik niet mee dat de techniek de doorslaggevende rol voor een goede foto is, maar het totale geheel.

Wanneer een foto technisch goed is, vind ik het voor de rest gewoon een pure smaak kwestie; niet meer of minder.

Fotografie, is vooral een smaak kwestie. Daarom, vind ik het ook onzinnig, als een foto technisch goed is, om deze te laten beoordelen op allerlei forums. Wil ik dat, dan neem ik wel grote vakprints mee naar goede collega broodfotografen en praten we onder het genot van een hapje en een drankje over hóe en wát mijn collega's misschien anders hadden gedaan.

Ik heb persoonlijk heb geen enkele behoefte, om dat op het internet te delen wat een ander van mijn foto's vindt of wat ik van een ander zijn foto vind. Zolang mijn opdrachtgevers nog tevreden zijn, dan weet ik dat ik het goed doe...

Benny

Rita schreef op donderdag 13 maart 2014 om 15:22 | reageer
Ik vind het prima onder woorden gebracht!

Rita schreef op donderdag 13 maart 2014 om 15:26 | reageer
Ik heb het over het artikel hoor dat ik prima onder woorden gebracht vind! Want ik zie dat er nog een Rita heeft gereageerd en daar ben ik het niet mee eens.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Cursus Naaktfotografie met Danyel Weideman

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.431 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

6 tips voor het beoordelen van foto's

1. Voegt je opmerking iets toe?

2. Geef opbouwde kritiek

3. Hanteer gebruikelijke fatsoensnormen

4. Stel een vraag

5. Uit je gevoel

6. Gebruik de vier pijlers