8 tips voor conceptuele foto's

donderdag 9 juli 2020, 09:55 door Michelle Peeters | 33.746x gelezen | 7 reacties

Conceptuele fotografie heeft een beetje een abstracte naam. Daarom is het waarschijnlijk ook helemaal mijn tak van sport. Ik kan er vaak met bewondering naar kijken. Sommige concepten zijn zo goed bedacht en uitgevoerd, daar valt je mond spontaan van open.

Misschien ben je er zelf al wel eens mee bezig geweest. Of lijkt het je leuk om hier iets mee te doen en barst je van de wilde ideeën…

Conceptuele fotografie is ook een manier om je fotowerk naar een nieuw niveau te tillen. Het vergt wat meer nadenkwerk dan het gedachteloos maken van snapshots, maar het kan je echt helpen een boodschap over te brengen aan degenen die je foto's bekijken.

Maar hoe pak je dit nu aan? Om je te inspireren en wellicht een aanzetje te geven vind je in dit artikel 8 tips voor een conceptuele foto(serie).

Wat is conceptuele fotografie eigenlijk?

Bij dit fotografie-genre gaat het om foto's die een idee of verhaal illustreren. Het gaat dus het om het verhaal achter de foto's. Wat helpt bij het uitdrukken van een boodschap is visual storytelling.

Je kunt bijvoorbeeld de emotie in een foto benadrukken. Als je verhaal bijvoorbeeld gaat over de durf om te leven op hoge leeftijd, dan is de gezichtsuitdrukking een krachtig element in je foto.

Bij dit soort foto's gaat het echt om het verhaal, de emotie of sfeer die je probeert te vertalen naar een passend beeld. Conceptuele foto's hebben ook vaak een extra lading.

Om te beginnen zul je een idee moeten hebben en daarvoor is inspiratie nodig. Niet elk concept is op korte termijn uit te voeren. Bijvoorbeeld omdat je geen inspiratie hebt, omdat het weer tegenzit of omdat je nog geen locatie hebt. En soms heeft een idee nog wat meer uitwerking of voorbereiding nodig voordat je het daadwerkelijk kunt uitvoeren.

Coverfoto voor levensverhalenboek Terug in de Tijd, opgetekend door Fontys studenten, sociale studies

1. Checklist voor concept 'liefde'

De eerste stap is het bedenken van het concept. Wat moet het beeld vertellen? Welke emotie moet het uitdragen? Wat is het verhaal?.

Conceptfotografie houdt veel 'mentale' voorbereiding in, in plaats van scène-analyse. Voordat je schiet, beslis je verschillende dingen. Als je al je overwegingen toepast op het concept liefde, dan kom je tot onderstaande, handige checklist:

Boodschap: Is je bericht ware liefde of gebroken harten?

Perspectief: Is jouw invalshoek de ware liefde van familie of de ware liefde van geestverwanten? De bitterheid en pijn van gebroken harten, of het herstel?

Publiek: is je verhaal geschreven voor highschool sweethearts of 50-jarige huwelijkspartners?

Emotionele connectie: op welke manieren kun je ervoor zorgen dat je verhaal het beste resoneert met je publiek? De liefde die een gevoel van verbondenheid met zich meebrengt? De liefde die eeuwig zal duren? De pijn van verraad? De wanhoop van 'geen hoop op herstel'?

Creatieve compositie: een publiek van middelbare scholieren heeft edgy, hoog contrast en inventieve beelden nodig. Een publiek van oudere koppels zal misschien meer worden beïnvloed door elegante, zachte en expressieve beelden;

Artistieke dynamiek: camerahoek, type verlichting, kleur, locatie, diepte en beweging ... al dergelijke factoren zullen de algehele uitkomst van je conceptfoto beïnvloeden;

Storytelling - Vertelt je concept in één afbeelding het volledige verhaal? Een afbeelding zegt meer dan duizend woorden, dus één afbeelding kan de diepte van het verhaal al vastleggen. Dit kan je enorm helpen bij het selecteren van foto's. Verplaats jezelf in het publiek en vraag je af of het verhaal dat je vertelt, goed overkomt in je beeld.

2. Fotografeer mooie plekjes

Eigenlijk heb je altijd een camera bij je; je telefoon! Dus als je ergens op een mooie plek bent en je ziet een sfeervol plekje, een oude poort die helemaal begroeid is of een mooi steegje, maak er dan een foto van met je smartphone.

Bewaar de gemaakte foto's in een apart mapje in de cloud, op je telefoon of je computerschijf. Zo kun je een mooie verzameling aanleggen met interessante fotolocaties. Als je de locatie opneemt in de bestandsnaam zorg je dat je de plek altijd kunt terugvinden zodra je hem nodig hebt.

Coverfoto voor levensverhalenboek Terug in de Tijd, opgetekend door Fontys studenten, sociale studies

3. Schrijf je ideeën altijd op of schets ze

Soms krijg je ineens een briljante ingeving. Een belangrijke tip is om dat idee meteen op te schrijven. Werkt het snel uit in een schetsboekje, neem het op in je notities in de cloud of mail het idee aan jezelf en zet het daarna in je boekje.

Een schetsboek kan een goede investering zijn en je hoeft geen kunstenaar te zijn om te kunnen tekenen of schetsen. Als je je concept visualiseert in de vorm van een tekening werkt dat vaak beter dan een notitie als voorbereiding op je conceptuele fotoshoot.

Je ziet het plaatje dan al helemaal voor je en je kunt je schets erbij pakken als je even vastloopt. Schrijven is natuurlijk ook een optie voor de niet-tekenaars. Maak dan meteen aantekeningen zodra je een idee krijgt.

Of omschrijf de boodschap die jouw foto moet gaan overbrengen, naast je beweegredenen om deze foto te willen maken. Wat ook goed werkt is omschrijven hoe je je boodschap in beeld gaat vangen. Zowel tekenen als schrijven werkt goed omdat je hersenen op een andere manier gaan nadenken over fotografie.

Foto: My Life Journal via Unsplash
Schets het idee dat je in je hoofd hebt met tekeningetjes en schrijf er steekwoorden bij. Denk aan standpunten, kleuren, een stukje tekst uit een liedje dat de sfeer omschrijft, een gevoel, hoe je het licht wilt hebben, welke kleding passend is en welke sfeer je wilt.

Als je niet zo goed kunt tekenen is het maken van een moodboards natuurlijk ook een optie. Denk niet dat je het onthoudt, voor je het weet ben je alles weer kwijt. Schrijf het allemaal op.

4. Grijp vaak terug naar je boekje

Vaak doe je niets met je aantekeningen of schetsjes. Dat komt doordat je ideeën en interesses kunnen veranderen. Dat is verder geen probleem, maar als je af en toe je schetsboekje met concepten doorbladert kun je daar wel vaak weer inspiratie uithalen. Of je ontdekt een lijn in de concepten die er al in staan.

Soms doe je jarenlang niets met een idee, puur en alleen omdat je nog geen locatie hebt gevonden om de foto(serie) te maken. Op het moment dat je die locatie hebt (en daarvoor kun je weer in je smartphone-verzameling met mooie plekken bladeren) kun je je idee verder gaan uitwerken.

Foto uit de serie 'Durf te leven' voor Vitalis

5. Nu kun je goed voorbereiden!

Nu je al weet welke specifieke foto's je gaat maken, kun je je heel goed voorbereiden. Je kunt hier lekker de tijd voor nemen en eventueel een to-do-list maken die je kunt afstrepen. Check van tevoren wat je nodig hebt aan speciale accessoires en of je ze moet kopen of zelf kunt maken.

Heb je een modelshoot voor ogen, dan kun je je afvragen of je bepaalde kleding of make-up nodig hebt en of je een visagiste wil. In een kringloopwinkel kun je voor een prik kleding en sieraden scoren!

Verder kun je nagaan welke foto-apparatuur je nodig hebt. Groothoek en/of telezoomlenzen, flitsers, statieven, et cetera. Neem al die dingen mee in de voorbereiding, denk er goed over na en laat niets aan het toeval over. Als je buiten gaat fotograferen, houd het weerbericht dan goed in de gaten.

Fotomontage van personeel tijdens een sloopfeest, geïnspireerd op de beroemde 'Lunch atop a Skyscraper' foto

6. Instrueer je model goed

Als je met een model werkt, licht hem of haar dan goed in. Als je bijvoorbeeld een gevoelig beeld met veel emotie wilt verbeelden kan het voor je model lastig zijn om dit goed voor de camera over te brengen.

Leg daarom goed uit wat voor foto je wil maken, welke gedachte erachter zit en wat je ermee wil overbrengen. Zo kan je model zich beter inleven en heb je eerder het resultaat dat je voor ogen had te pakken. Geef aan of het een totaalplaatje wordt of dat alleen het hoofd of bovenlijf in beeld komt, dat is voor modellen handig om te weten.

Foto uit de serie 'Durf te leven' voor Vitalis

7. Nu je er toch bent...

Als je eenmaal op de beoogde locatie bent en je hebt je goed voorbereid, dan heb je 'm zo gemaakt, de foto die je voor ogen had. Bij een serie ben je iets langer bezig, maar vaak is het toch zo gepiept. Echter is dit niet het moment om meteen je spullen weer in te pakken en naar huis te gaan.

Probeer eens wat andere dingen uit op de locatie, je bent er nu toch al. Ontdek of er nog meer uit te halen valt en experimenteer er lekker op los waarbij je lekker creatief te werk gaat. Probeer eens uit wat het effect is met een ander objectief (telezoom of juist groothoek) of standpunt (hoger of lager). Neem de tijd om te experimenteren.

Coverfoto levensverhalenboek over Keuze, Toeval en Lot, opgetekend door studenten van Fontys Hogeschool Sociale Studies

8. Ga niet meteen bewerken

Hoezeer je ook staat te popelen om je foto's meteen in te laden, in het groot te bekijken en ook meteen te bewerken, kun je hier beter even mee wachten.

Het doorkijken en eventueel markeren kun je natuurlijk wel doen, maar laat het daarna even een paar dagen rusten, hoe moeilijk dat misschien ook is.

Het kan namelijk zijn dat je later anders tegen je foto's aankijkt, waardoor je ze ook anders gaat bewerken, dan vlak na het fotograferen. Het zal de kwaliteit van je foto's of fotoserie zeker goed doen!

Als je alles goed hebt laten bezinken kun je met de bewerking van de foto's beginnen. Een vaak tijdrovende klus waarbij je rekening moet houden met elementen als schaduw en reflecties, zeker als je meerdere beelden moet samenvoegen tot één geheel. Het resultaat: een uniek beeld waarmee je gegarandeerd opvalt.

Verhalende foto’s, Bart Siebelink

Veel cursussen op Photofacts Academy gaan vooral over hoe je iets technisch voor elkaar krijgt. In een van onze nieuwste cursussen kijken we naar hoe je jouw denkwijze kunt veranderen om niet langer alleen een plaatje te maken, maar hoe je kunt zoeken naar een verhaal in je foto.

» Ontdek hoe je verhalende foto's maakt

Dit artikel is voor het laatst bijgewerkt op 9 juli 2020.
De eerste publicatiedatum is maandag 17 februari 2020, 16:08.

Over de auteur

Michelle Peeters is fotografe en oprichter van DeuxBleus Fotografie. Michelle herkent het bijzondere in het gewone en het gewone in het bijzondere. Ze heeft zich nooit willen specialiseren en is daardoor van alle markten thuis.

7 reacties

Douwe Struiksma schreef op woensdag 19 februari 2020 om 15:02 | reageer
Michelle, dag! Mooi, informatief en helder artikel heb je geschreven . Welke boeken zou je aanraden om over dit onderwerp te gaan lezen?
Groet, Douwe

Michelle Peeters schreef op woensdag 19 februari 2020 om 16:51 | reageer
@Douwe: dankjewel! Het boek 'The art of news photography' van Raymond Rutting is altijd een grote inspiratiebron geweest voor mij. Maar er zijn er meer, ik zal nog even verder zoeken...

Michelle Peeters schreef op woensdag 19 februari 2020 om 16:58 | reageer
Het boek Exactitudes van Arie Versluis is ook een hele leuke. Evenals de boeken van Annie Leibovitz. Zij is in staat om beroemdheden een imago te geven met haar portretfoto's.

Douwe Struiksma schreef op woensdag 19 februari 2020 om 17:18 | reageer
Dank voor de info, ik ook nog ff op zoek. Groet

Michelle Peeters schreef op woensdag 19 februari 2020 om 17:29 | reageer
@Douwe: laat maar even weten als je wat interessants hebt, ik ben zelf ook wel benieuwd!

Douwe Struiksma schreef op maandag 2 maart 2020 om 12:11 | reageer
Over concepten en vooral de samenhang tussen de vele invalshoeken/composities/vormen/lichten en alles wat daarmee samenhangt lees ik nu 'Beeldspraak, Fotografie als visuele communicatie' van Ton Hendriks, ook een aanrader voor verdere diepgang .

Michelle Peeters schreef op maandag 2 maart 2020 om 12:44 | reageer
Dat is een leuke Douwe, dankjewel voor de tip!

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Portretfoto's Bewerken in Lightroom Classic

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.432 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts