Elektronisch eerste gordijn en bokeh

maandag 22 september 2025, 20:10 door Nando Harmsen | 1.253x gelezen | 2 reacties

Veel mirrorless camera's hebben een electronic first-curtain shutter. Ben jij iemand die graag met flinterdune scherptediepte fotografeert? Pas dan op met deze functie.

Vroeger was het simpel. Je had een sluiter en daar moest je het mee doen. Met mirrorless camera's kan je kiezen, soms wel uit drie verschillende opties. Eén daarvan is de elektronische eerste gordijn sluiter (electronic first-curtain shutter).

Choose wisely
De mechanische sluiter kennen we allemaal. De sluiter opent, en sluit weer. De tijd tussen openen en sluiten is de sluitertijd.

De elektronische sluiter is wat we met de mirrorless camera hebben gekregen. De sensor wordt per lijn pixels uitgelezen. Dit kost tijd, waardoor het rolling shutter effect een rol kan gaan spelen. Dat is vervorming van bewegende beeldelementen.

En dan is er de elektronische eerste gordijn sluiter, die precies doet wat de term zegt. De sluitertijd begint elektronisch, en eindigt mechanisch. De specifieke details laat ik voor het gemak achterwege.

De elektronisch eerste gordijn heeft een groot nadeel wanneer je graag met een kleine scherptediepte fotografeert. Het uiterlijk van de onscherpte wordt namelijk sterk beïnvloed wanneer de sluitertijd heel snel wordt.

Ik heb een test gedaan om het te laten zien. Ik heb een f/1,2 objectief gebruikt om duidelijke bokeh ballen te krijgen. De sluitertijd heb ik op 1/6400 sec gezet, wat je in de praktijk met f/1,2 al snel kan krijgen.

f/1,2 en 1/6400 sec, elektronisch eerste gordijn sluiter

Het is goed om te beseffen dat dit effect met een elektronische eerste gordijn sluiter alleen met heel snelle sluitertijden optreedt. Om dit te laten zien heb ik de volgende serie gemaakt.

f/1,2 en 1/125 sec, elektronisch eerste gordijn sluiter

Zoals je ziet is het effect van afgekapte bokehballen bij 1/1000 sec nog wel aanwezig. Het is wel veel minder opvallend dan bij 1/8000 sec of 1/6400.

Blijf je onder de 1/1000 sec met de sluitertijd, dan zal het effect nauwelijks meer opvallen of zelfs afwezig zijn. Het is iets waar je rekening mee moet houden. De bokeh blijft er echter altijd onder lijden.

Hou er rekening mee dat er camera's zijn helemaal geen volledig mechanische sluiter of volledig elektronische sluiter hebben. Of dat bij een bepaalt soort objectief de een mechanische sluiter helemaal niet mogelijk is (Nikon, bijvoorbeeld).

Sommige Nikon objectieven werken niet met de mechanische sluiter. Bij de Z6 II heb je dan alleen elektronisch eerste gordijn over.

Het effect is niet afhankelijk van cameramerk of type objectief. Het is een effect dat door de werking van dit type sluiter ontstaat.

Je kan dit voorkomen door een mechanische sluiter te gebruiken, of de volledig elektronische sluiter, mits beschikbaar. Hou dan ook rekening met de andere nadelen die kunnen optreden. Je leest er meer over in dit artikel.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

2 reacties

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ook interessant

• 

  Straatfotografie tip: Romige achtergronden door een groot diafragma

  door Michiel Heijmans

• 

  Nachtfotografie tip: bokeh ringen gebruiken

  door Nando Harmsen

• 

  Paddenstoelen met bokeh

  door Erik Nevels

• 

  Het verschil tussen bokeh en kleine scherptediepte

  door Nando Harmsen

• 

  Houd jij ook zo van herfstfotografie?

  door Laura van der Burgt

Toon alle artikelen binnen Tips en Truuks