Fotograferen met een vintage lens, of een manual lens

vrijdag 25 oktober 2024, 13:31 door Nando Harmsen | 121x gelezen | 1 reactie

Ik heb een vintage lens gekocht. Eentje uit de jaren zestig met een M42 schroefvatting. Het is leuk om daarmee te fotograferen, maar je moet wel wat dingen in het oog houden. Ook met moderne manual objectieven.

Enkele jaren geleden kocht ik een ultra groothoekobjectief. Dit was de Laowa 12mm f/2.8 Zero-D, een volledig manueel objectief. Ik gebruik deze nog steeds, want het is een fantastisch objectief wanneer je extreem veel in beeld wilt hebben.

De Laowa 12mm f/2.8 zero-D heeft geen communicatie met de camera.
Ik had even wat problemen bij het eerste gebruik. Er zijn geen elektronische contacten waardoor de camera denkt dat er geen objectief gemonteerd is. Je moet dus een instelling in het menu wijzigen. Althans, dat is bij Canon het geval.

Nu heb ik een Meyer-Optik Görlitz Trioplan 100mm f/2.8 uit 1954 gekocht. Dit objectief staat bekend om de kenmerkende soap-bubble bokeh. Ik heb ook een set antieke tussenringen, zodat de minimale scherpstelafstand wat kleiner is.

De Meyer-optik Görlitz Trioplan 100mm f/2.8 met tussenringen op een Canon EOS R5
De Meyer-Optik Trioplan en de tussenringen hebben beiden een M42 schroefdraad. Een adapter is nodig om dit objectief op mijn Canon EOS R5 te gebruiken. Er zijn geen elektronische contacten, dus ook dit objectief wordt niet gezien door de camera.

Verloop van M42 naar Canon EF en RF

Om een objectief met M42 schroefdraad op een moderne camera te monteren is een verloopring nodig. Ik had er nog een liggen; een M42 naar Canon EF. Dit is een simpele ring waar je het objectief met M42 draad in schroeft.

Een M42 naar EF-adapter, en een EF naar RF-adapter, en ik kan aan de slag met dit 70 jaar oude objectief.
Op dat moment kan je zonder problemen het objectief op de camera monteren. Echter, nu heb ik een Canon mirrorless camera, waardoor ik een EF naar RF adapter erbij moet gebruiken. Er zijn echter ook M42 naar RF adapters verkrijgbaar.

Je hebt verloopadapters voor Canon, Nikon, Sony en Olympus. Er zijn er volgens mij ook voor Fujifilm en Leica-mount. Let wel op met de aanschaf. Voorkom het kopen van de goedkoopste verloopring. Zorg dat je een goede kwaliteit hebt zonder speling.

Een van de eerste foto's met de Meyer-Optik Trioplan 100mm met tussenring. Scherpstellen blijft lastig, zelfs met focus-peaking.

Fotograferen zonder objectief

Ik noemde het al in het begin van het artikel. De camera ziet niet dat er een objectief gemonteerd is. Dat betekent dat je de optie 'fotograferen zonder objectief' in het menu moet inschakelen. Alleen dan kan je fotograferen met een objectief zonder elektronische contacten.

Ik weet dat dit bij Canon is. Controleer dit voor je eigen camera. Het is namelijk iets wat je makkelijk vergeet. Daardoor kan je voor raadsels komen te staan als je camera weigert te fotograferen.

De soap-bubble bokeh van de Meyer-Optik Trioplan 100mm is hier goed zichtbaar.

Handmatig scherpstellen

Als er geen elektronische contacten zijn, is er ook geen autofocus mogelijk. Maar dat wist je, want je hebt gekozen voor een manueel objectief. Dus moet je met de hand scherpstellen.

Met een spiegelreflex kan dat lastig zijn. Die zijn in feite ook niet gemaakt voor handmatig scherpstellen. Je moet het op het oog doen, of bij ultra-groothoekobjectieven gebruik maken van de hyperfocale afstand.

Mirrorless camera's hebben meer hulpmiddelen. Sommige hebben een afstandsschaal op het scherm, maar die werkt niet. De camera denkt immers dat er geen objectief gemonteerd is. Focuspeaking kan echter wel werken.

Een in-camera dubbele belichting van een Dahlia met de Meyer-Optik Trioplan 100mm
Met focuspeaking krijg je een gekleurd randje om beeldelementen die scherp in beeld zijn. Schakel dit in en je krijgt een mooi hulpmiddel ter beschikking.

Hou er rekening mee dat sommige mirrorless camera's geen focuspeaking laten zien zonder objectief. In dat geval moet je op het oog scherpstellen. Het beeld op het LCD-scherm vergroten kan dan ook helpen.

Diafragma

Bij handmatige objectieven wordt de diafragma-opening kleiner als je die dichtdraait. Moderne objectieven met elektronische contacten doen dat niet, tot je de foto maakt. Daardoor blijft het beeld altijd helder, ook al stel je een klein diafragma in.

Als er een communicatie tussen camera en objectief is, dan zal het diafragma dichtdraaien altijd een donker beeld opleveren. Dan kan het lastig zijn om iets door je zoeker te zien, of om handmatig scherp te stellen.

Heide met de soap-bubble bokeh van de Meyer-Optik Trioplan 100mm
Met een spiegelreflex kan je dan gebruik maken van liveview waarvan de belichtings-simulatie ingeschakeld is. Voor mirrorless camera's is dat in principe standaard ingesteld. Zo blijft het beeld helder, ook al draai je het diafragma dicht.

Hoe bevalt de Meyer-Optik Trioplan?

Ik heb nog niet heel veel kunnen fotograferen met de Meyer-optik Görlitz Trioplan 100mm f/2.8. Maar dat staat zeker in de planning. De resultaten die ik nu heb vind ik heel erg aantrekkelijk. Ik combineer het gebruik vaak met een dubbele belichting om de soap-bubble bokeh prominent in beeld te krijgen.

Een 100mm objectief is perfect voor portretten. Dat ga ik ook nog fotograferen met deze Meyer-Optik Trioplan.
Je moet natuurlijk wel van dit soort bokeh houden. Het is vaak een kwestie van you love it, or you hate it. Ik vind het fantastisch. Ik denk er nu ook over om eens te kijken naar een objectief met een swirl-bokeh, zoals bij de Helios 44-2.

De EF-RF adapter en een M42-EF adapter. Waarschijnlijk kies ik nog een keer voor een enkele M42 naar RF adapter. Zeker als er meer vintage objectieven volgen.
Wist je dat er door TTartisan M42 objectieven gemaakt worden die moderne versies van deze oude vintage objectieven zijn? Ze zijn goedkoper, hebben een moderne bouwkwaliteit, en de verbeterde coatings en beeldkwaliteit.

Maar het blijven moderne objectieven. Fotograferen met een 70-jaar oud objectief heeft toch wel zijn charme. Ach ja, je houdt ervan, of je houdt er niet van. Eén ding is zeker, je bent met dit soort objectieven wel intensiever met fotografie bezig, merk ik. Ik geniet ervan.

Heb jij ook handmatige objectieven in het gebruik? Welke gebruik je en waarom? Laat het weten in een reactie onder dit bericht. Ik kijk uit naar je ervaring.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

1 reactie

Deel jouw mening

login of geef je gegevens op

onthoud mijn gegevens

Onjuiste combinatie e-mailadres en wachtwoord.

blijf ingelogd

annuleren

Stuur mij een e-mail bij vervolg reacties

Bekijk ons reactiebeleid.

Ook interessant

• 

  Hoe creëer je diepte en contrast in je modelfotografie (met of zonder lensflare)

  door Frank Doorhof

• 

  Canon introduceert de RF 28-70mm f/2.8 IS STM

  door Nando Harmsen

• 

  Review: Sony FE 1.4/85mm GM II

  door Nando Harmsen

• 

  Nikon introduceert de Z 35mm f/1.4

  door Nando Harmsen

• 

  Portretfotografie in het bos met kleding en props

  door Elja Trum

Toon alle artikelen binnen Tips en Truuks