Het belang van schermresolutie

vrijdag 6 oktober 2006, 22:50 door Elja Trum | 21.731x gelezen | 6 reacties

Bij veel (voornamelijk amateur) fotografen waar ik kom zie ik dat er gewerkt wordt met verkeerde scherminstellingen. Niet zo gek, want veel fotografen hebben wel veel fotografie kennis, maar niet altijd evenveel computerkennis. Tegenwoordig wordt er echter ontzettend veel digitaal gefotografeerd, dus de computer wordt in dit proces steeds belangrijker.

Het scherm is hierbij een ontzettend belangrijk onderdeel. Hierop beoordeel en bewerk je tenslotte de foto's die je gaat (laten) afdrukken. Het is dan ook belangrijk dat je de aankoop van een nieuw scherm goed overweegt. Er zijn namelijk een aantal belangrijke punten om rekening mee te houden.

CRT schermen
De zogenaamde CRT schermen, die met de dikke kont, zijn nog steeds de het beste voor het bewerken van foto's. Ze zijn flexibel, want er is zonder kwaliteitsverlies mee te werken onder verschillende resoluties. Ze zijn echter ook steeds minder goed verkrijgbaar. Daarnaast blijven het grote lastige kasten op je bureau.
Gelukkig worden de platte TFT schermen steeds beter en ook steeds beter betaalbaar.

TFT schermen
De bekende platte TFT schermen van tegenwoordig benaderen de kwaliteit van de oude CRT monitoren al aardig. De betere schermen zijn al prima geschikt voor het bewerken van foto's. Bij een TFT monitor is er altijd een optimale resolutie (native resolution) waarop het scherm werkt. Deze optimale resolutie is gelijk aan het aantal beeldpunten op het scherm. Wanneer het scherm op een andere resolutie draait wordt 1 beeldpixel weergeven op (bijvoorbeeld) 1,2 daadwerkelijke pixels. Dit resulteert in een waziger beeld en is absoluut af te raden. Let dus bij aankoop altijd op deze native resolutie!

Kleurkalibratie
Het kalibreren van de kleuren op je scherm is van groot belang bij het bewerken van foto's. Hier valt echter zoveel over te vertellen dat ik hier binnenkort in een ander artikel op terug zal komen.

Resolutie
Een ondergeschoven punt bij monitoren is de schermresolutie. Deze is belangrijker dan menigeen denkt.

Elke monitor heeft namelijk een vastgestelde beeldverhouding. Traditioneel wordt hierbij de 4:3 verhouding gebruikt. Dat wil zeggen dat wanneer je de lengte het scherm door 4 deelt en dat maal 3 vermenigvuldigt, je de hoogte van het scherm krijgt. Tegenwoordig zijn er ook meer en meer monitoren in een andere verhouding; bijvoorbeeld 16:10.

Je moet er op letten dat de gebruikte schermresolutie qua aantal beeldpunten (pixels) overeenkomt met de schermverhouding. Bij een 4:3 monitor kun je bijvoorbeeld 800x600, 1024x786, 1280x960, 1400x1050 of 1600x1200 gebruiken. Afhankelijk van de grote van je monitor en je eigen voorkeuren kun je een resolutie naar keuze gebruiken.

In de linker afbeelding is het verschil te zien tussen een perfect ronde cirkel in 1280x1024 resolutie (paars) en 1280x960 resolutie (rood). Beide cirkels zijn in een vlak (het 'scherm') met de verhouding 4:3 geplaatst.

Zoals te zien is vervormd de paarse cirkel in dit vlak. Het is een ovaal geworden.
Hoewel het effect in dagelijks gebruik amper waarneembaar is, wordt dus wel elk hoofd in je portretfoto's plat gedrukt en geen enkele vierkant is ook daadwerkelijk vierkant op een monitor met deze resolutie.

Veel TFT monitoren hebben momenteel de 1280x1024 resolutie (native).
Let hier dus op bij aankoop! Al je foto's zullen hier licht vervormd op getoond worden.

Huidige aanraders op monitorgebied
Zelf blijf ik nog even bij mijn vertrouwde 19 inch CRT monitor, maar mocht je op zoek zijn naar een geschikte monitor voor fotobewerking en hier ook een mooi bedrag voor beschikbaar hebben dan raad ik momenteel de 23 inch Cinema display (€ 1.149,00) van Apple en de bijna gelijkwaardige 24 inch variant van Dell (€ 802,36) aan.

Beide monitoren maken gebruik van een 16:10 aspect ratio en een native resolutie van 1920 x 1200 (correcte resolutie voor deze verhouding). Naast een goede beeldkwaliteit hebben deze monitoren een breed beeld waardoor ze uitermate geschikt zijn voor Photoshop gebruik. Door de breedbeeld verhouding kun je immers nog tools naast de foto plaatsen tijdens het bewerken.

Overigens kan de verhouding van de sensor in je camera ook nog een reden zijn om voor een bepaalde verhouding monitor te kiezen. Vooral wanneer je graag foto's full-screen wilt tonen aan derden.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Elja Trum is oprichter van Photofacts, online fotografiecursussite Photofacts Academy en het blog Teslafacts. Hij schrijft sinds 2006 over fotografie. Elja is ook auteur van boeken over zwart-witfotografie, flitsfotografie en portretfotografie.

6 reacties

Bart schreef op zaterdag 7 oktober 2006 om 14:37 | reageer
Goed artikel!
Ga zo door.

Pieter Smilda schreef op zondag 8 oktober 2006 om 19:54 | reageer
Prima artikel. Ik wist dit niet.

Michael schreef op zondag 8 oktober 2006 om 23:16 | reageer
Inderdaad een mooi artikel.
Ik ga voor de Apple 23 inch cinema. Alleen nog even sparen.

Brian (DSLR.nl) schreef op vrijdag 13 oktober 2006 om 22:29 | reageer
Wij werken sinds kort op de redactie met V7 TFT schermen die momenteel bij de Mediamarkt te koop staan voor (slechts) 329,00 euro. Het zijn 20,7 inch beeldschermen die een native resolutie hebben van 1400 x 1050 pixels en die perfect zijn te kalibreren met een spider pro.

Het enige nadeel dat wij hebben kunnen ontdekken is de behuizing. Omdat deze aan de zijkanten een beetje kussenvormig is, kun je niet twee dezelfde schermen naadloos tegen elkaar aan plaatsen. Verder hebben de schermen ingebouwde speakertjes die ook best redelijk zijn, maar dat is lekker (on)belangrijk.

kjo schreef op vrijdag 27 oktober 2006 om 20:59 | reageer
even een kleine aanvulling ; vrijwel alle 17" en 19" TFT-monitoren hebben inderdaad een schermresolutie van (max) 1280 x 1024, echter bij een schermverhouding van 5 : 4 (ipv 4 : 3). Als je op een dergelijke monitor de resolutie op 1280 x 960 zet, zal het beeld dus enigszins in verticale richting 'uitrekken' en worden 4 : 3 foto's dus vertekend weergegeven in precies de andere richting als boven beschreven.
Als je resolutie op 1280 x 1024 laat staan worden de foto's juist correct weergegeven, echter met een kleine zwarte balk zowel aan de onder- als bovenzijde

Ik heb overigens nooit begrepen wat het voordeel van de 5 : 4 verhouding van deze monitoren is, weet iemand dat ??

Elja Trum schreef op vrijdag 3 november 2006 om 20:25 | reageer
Bedankt voor die aanvulling, kjo.
Dat veel TFT monitoren met een schermresolutie van 5:4 werken was me niet bekend. Het voordeel hiervan is me echter ook onduidelijk (behalve natuurlijk dat je dan wel gebruik kunt maken van 1280x1024 zonder vervorming).

Voor iedereen die op zoek is naar een nieuwe monitor geldt dus de tip: Even checken of de beeldverhouding overeenkomt met een juiste (native) resolutie!

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Van Beeld naar Kunst met Micky Hoogendijk

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.431 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Het belang van schermresolutie