Hoe noodzakelijk is een flitslichtmeter?

zondag 19 september 2021, 20:20 door Elja Trum | 5.138x gelezen | 7 reacties

Vorige week vroeg ik jullie voor mijn nieuwe boek naar de vragen die jullie hebben bij flitsfotografie. Eén van de onderwerpen die ik vaker hoorde was over een flitslichtmeter. Maar is die eigenlijk wel nodig?

Ik weet dat sommige fotografen zweren bij het gebruik van de lichtmeter bij het opstellen van het licht. Het is immers de enige manier om duidelijkheid te hebben over hoe veel licht er van elke lichtbron komt.

In de praktijk gebruik ik zelf echter mijn lichtmeter bijna nooit voor mijn flitsfotografie. In plaats daarvan check ik bij het opstellen van mijn lichten het histogram van de eerste foto's die ik maak.

Dan kijk ik voornamelijk naar de rechterkant van het histogram. Is mijn foto niet overbelicht en is mijn foto niet onderbelicht.

Onderbelicht

Bij een onderbelichte foto zie je dat aan de rechterkant van het histogram (bij de hooglichten) geen pixels zitten. De grafiek is daar leeg.

Histogram onderbelicht

De foto is waarschijnlijk ook te donker, maar vaak zie je dat niet op het schermpje achterop je camera. Zeker wanneer je in een donkere ruimte aan het fotograferen bent. Dan is zo'n schermpje vaak zo helder dat je denkt dat je foto goed belicht is.

Als je bezig bent met low-key fotografie denk je in deze gevallen al helemaal snel dat het wel prima is zo. Je kunt echter beter wat teveel licht hebben en dat in Lightroom achteraf donkerder maken, dan andersom.

Overbelicht

Ook als he foto overbelicht is, zie je dit aan de rechterkant van je histogram. De grafiek loopt dan helemaal tegen de rechterzijde aan. Die pixels helemaal aan de rechterkant zijn allemaal puur wit. Er zit geen beeldinformatie meer in.

Zelfs wanneer je een witte achtergrond in je foto hebt wil je in principe geen uitgebeten achtergrond. Zorg er dan voor dat je piek net voor het uiterste rechterpunt in de histogram ligt.

Histogram overbelicht

Goed belicht

Is je foto goed belicht, dan zie je dat ook direct terug in je histogram. Geen pixels overbelicht en een verdeling over het gehele histogram. Dat geeft je de maximale mogelijkheden bij het nabewerken.

Histogram goed belicht

Wat nog wel goed is om te weten is dat de rest van je histogram minder belangrijk is. Het maakt niet uit waar de heuvels in je histogram zitten en het is ook niet erg als er een piek aan de linkerkant van je histogram zit.

Die linkerkant geeft pixels aan die volledig dichtgelopen zijn. In principe ook niet wat je wilt, maar bij sommige foto's (zoals de eerder genoemde low-key foto's) is dat volkomen normaal.

Het is overigens echt niet altijd te voorkomen dat er geen uitgebeten witte pixels in je foto komen. Als de zon in beeld is of een andere lichtbron, dan is die vaak wit uitgebeten. Dat is iets wat je niet zomaar oplost en doorgaans ook niet zo'n probleem.

Je kijkt dus altijd naar het histogram in combinatie met de foto die je gemaakt hebt. Is de verdeling van lichte en donkere punten in je foto overeenkomstig met het histogram? En houd dus vooral die rechterzijde in de gaten.

Flitslichtmeter

In mijn ogen is een flitslichtmeter in veel gevallen dus niet noodzakelijk. Het kan in sommige situaties zeker wel handig zijn om sneller de juiste instellingen te bereiken.

In mijn boek ga ik het gebruik van een flitslichtmeter ook zeker aandacht geven.

Gebruik jij een flitslichtmeter voor je flitsfoto's?
Waarom juist wel of juist niet?

Laat het weten in de reacties!

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Elja Trum is oprichter van Photofacts, online fotografiecursussite Photofacts Academy en het blog Teslafacts. Hij schrijft sinds 2006 over fotografie. Elja is ook auteur van boeken over zwart-witfotografie, flitsfotografie en portretfotografie.

7 reacties

frans schreef op dinsdag 21 september 2021 om 10:20 | reageer
Redenen om juist wel een lichtmeter te gebruiken.
Het histogram is altijd gebaseerd op de JPEG foto en niet op het RAW bestand. RAW heeft een veel groter dynamisch bereik dan een JPEG.
Daarnaast, als je licht gaat begrijpen, kan je elke situatie gelijk dmv de lichtmeter installen.
Niets is voor een model lastiger dan te moeten wachten op een fotograaf die elke keer zijn lampen moet aanpassen, zijn flitsers moet bijstellen en opnieuw een foto te maken om weer te kijken.
Als je het licht meet, weet je gelijk hoeveel je je filtsers moet aanpassen. Zeker als je met meerdere flitsers werkt, en je bv delen wilt uitlichten in je setting.
Ook is het heel nuttig om ook je achtergrond te meten. Naar wit, grijs of zwart te flitsen.
Enkel als je enkel jpeg schiet zou je, bij gebrek aan beter, op basis van het histogram kunnen schieten.

Debergh schreef op dinsdag 21 september 2021 om 11:27 | reageer
Voor de algemene belichting is het histogram goed genoeg.
Om het helderheidscontrast in een scene te kennen en het verlichtingscontrast in elke lichtopstelling te beheersen is meten = weten. De meter verteld u hoeveel de lichtbron afwijkt van uw intentie. Iemand die steeds met de standaard lichtopstellingen werkt in een gekende omgeving kan ondervinding opbouwen en heeft geen lichtmeter meer nodig. Een fotograaf die overal bewust met licht wil werken zal met een lichtmeter afwijkingen en hun grootte kennen en zo tot sneller het gewenste resultaat komen.

André
Beetje zelfde opmerkingen als van Frans: ik stel in principe alles in adhv mijn lichtmeter (flitser voor flitser, eerst hoofdlicht dan invullichten en evt. achtergrondlichten) voordat het model klaar is met visagie of kleding. Dan maak ik een paar opnamen met de grijskaart (model houdt die vast op de juiste plek, richting camera) en kijk of het histogram mooi in het midden staat, eventueel een beetje naar rechts verschuiven door diafragma of ISo aan te passen tot er net niet overbelicht wordt. Ik werk soms ook met een etalagepop bij extreme belichtingen (bv met gels) om het effect vooraf in te schatten. Aan het begin van de shoot corrigeer ik dan vaak nog een beetje lichtverhoudingen als ik die op de eerste opnamen met het model niet echt mooi vind. Deze voorbereiding geeft je zekerheid van een goede opstelling van de belichting en dus rust om je op de compositie te richten.

ErikvanRosmalen schreef op dinsdag 21 september 2021 om 12:54 | reageer
Een andere toepassing van de lichtmeter is dat je consistentie creeert. Maak je bijvoorbeeld profielfoto's in steeds eenzelfde omgeving, maar met een model met een andere huidtint, dan geeft de ingebouwde lichtmeter in je camera verschillende waardes aan. Een donker getint iemand versus een roodharige met witte huid bijvoorbeeld: je gaat verschillen zien in de verlichting als je de serie naast elkaar zet. Meet je het opvallend licht en hou je die waarde consistent? Dan is de reeks foto's consequent. In sommige situaties is dat heel relevant.

Daarnaast meter ik zelf al mijn analoge werk, puur omdat mijn analoge camera geen ingebouwde meter heeft. Ook daar geldt dat even snel meten met een digitale camera als lichtmeter een afwijkend resultaat geeft.

En tot slot, minst belangrijk maar soms wél heel handig: als ik een zakelijk portret moet maken van iemand die eigenlijk geen tijd heeft en eigenlijk ook niet wil, maak je met een lichtmeter in je hand wel meer indruk dan wanneer je met je histogram bezig gaat. Het heeft me al regelmatig opgeleverd dat de geportretteerde braaf naar de 'vakman' luistert én de tijd neemt

Robert schreef op dinsdag 21 september 2021 om 13:00 | reageer
Leven de licht/ flitsmeter. Je kunt gelijk je gewenste diafragma instellen en ook het tegenlicht/ en achtergrond meten . En naar jou ' cijfers/ waardes' instellen.
Maar een ieder zijn / haar ding.
Fotoschietgroet Robert

Donald Willemsen schreef op dinsdag 21 september 2021 om 15:14 | reageer
Een histogram vertelt je alleen of je foto goed belicht is. Meer niet. Wil je rekening houden met de DoF dan ben je beter af een flitsmeter te gebruiken. De flitsmeter houdt rekening met het te gebruiken diafragma. Ik ben het dus in grote lijnen dus eens met Frans en Erik. Een flitsmeter is zeer zinvol in de studiofotografie.

frans schreef op dinsdag 21 september 2021 om 15:54 | reageer
"Een histogram vertelt je alleen of je foto goed belicht is."
Dit is zelfs niet helemaal waar.
Het zegt enkel of er in de JPEG voorvertoning uitgebeten wit of dichtgelopen zwart zit.
En dit kan wel eens de bedoeling zijn.
Elke foto waar de zon opstaat heeft een naar rechts klimmende histogram... en uitgbeten delen.
Dichtgelopen zwart kan bv ivm de achtergrond gewenst zijn...

Maar zoals gezegt, de histogram die je ziet op je camera is enkel van de JPEG foto. Uit het RAW bestand kan je meerdere stops redden waar je in de jpeg niet meer aankomt

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Portretfoto's Bewerken in Lightroom Classic

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.431 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Hoe noodzakelijk is een flitslichtmeter?

Onderbelicht

Overbelicht

Goed belicht

Flitslichtmeter