Kill your darlings - selecties maken

maandag 25 juni 2018, 20:10 door Erik van Rosmalen | 11.712x gelezen | 9 reacties

Het moeilijkste aspect van fotografie. Is dat de compositie? De nabewerking? Be- of verlichting? Voor mij - en ik weet zeker voor velen met mij - ligt het probleem op een ander niveau. Keuzes maken. Want wat is nu uiteindelijk dé beste foto?

Of het nu een weekje vakantie is, een dag lang op een bruiloft fotograferen óf een 'snelle' portretklus: je komt eigenlijk altijd met meer beeld thuis dan je strikt noodzakelijk wilt hebben. In het digitale tijdperk mag je dat wel een understatement noemen.

De uitdaging ligt in het beperken van de uiteindelijke selectie. Regelmatig zie ik (veelal beginnende) fotografen of modellen het resultaat van een shoot posten. Twintig of meer foto's van 'dezelfde' setting of pose. Zonde, want het beeld verliest aan kracht door de veelvoud. Less is more!

Maar hoe kom je tot de beste selectie? Ik deel wat op zich staande tips, waar ik in ieder geval wat aan heb en die je wellicht kunnen helpen:

Hou je in (1)

Oké, het meest flauwe advies als eerste: als je tijdens de shoot al kritischer bent, kom je met minder beeld thuis en word je selectie ook eenvoudiger. Gemakkelijker gezegd dan gedaan, absoluut.

In mijn geval is mijn analoge fotografie een soort therapie: op een stedentrip bijvoorbeeld neem ik steevast alléén een analoge camera mee en één rolletje (36 foto's) per dag. Je traint je dan in het beter kijken (en je gaat meer genieten van de reis ook, trouwens), in plaats van klakkeloos te klikken!

Twee volle dagen Budapest, dat is dus 72 beelden. Lekker overzichtelijk. De uiteindelijke selectie die ik daar uit haalde, zie je op mijn blog.

Hou je in (2)

Terwijl de 600 foto's van de shoot aan het importeren zijn in Lightroom, zie je al wat moois langskomen. Even een schuifje optrekken. Wat vignettering erin. Witbalans aanpassen... Stop.

Je verliest je hierbij in het bewerken van individuele foto's, die je later misschien niet eens gaat gebruiken.

Hoe verleidelijk ook: wacht eens tot alles is ingeladen, kies per setting/belichting één beeld wat je bewerkt en kopieer die instellingen naar de reeks. Dan zijn ze allemaal consistent van kleur en contrast en kun je je selectie gaan maken.

De theorie is altijd eenvoudig, maar ik maak me er zelf ook nog wel eens schuldig aan. Bij meerdere foto's uit een korte shoot met mijn oudste zoon Teun ben ik aan het spelen geweest met een zwart-wit omzetting.

Uiteindelijk heb ik uit deze serie maar één of twee foto's écht gebruikt, dus goed beschouwd heb ik werk voor niks zitten doen...

Neem afstand (1)

Het scenario komt je waarschijnlijk bekend voor: je komt thuis van een gave fotoshoot, je importeert direct je foto's en gaat aan de slag. Trots kijk je terug op (de meeste) resultaten. Je hebt jezelf overtroffen.

Hoe verleidelijk is het dan om direct een blog op je website te maken met twintig, dertig of nóg meer foto's van die ene shoot?

Niet doen. Neem eerst afstand. En dat kan heel letterlijk. Zet je computer uit en ga wandelen of een boek lezen - of liever nog, wacht een aantal dagen. Doe bij voorkeur al je volgende shoot, als de tijd en deadline het toelaten...

Op die manier neem je (ook figuurlijk) wat afstand van je werk. De adrenalinelevels dalen en je kunt (iets) neutraler ernaar kijken.

Neem afstand (2)

Afstand nemen kan ook op een ander niveau: bekijk de foto's niet één voor één op groot scherm, maar zet ze als serie naast elkaar - hoe kleiner hoe beter, zou ik bijna zeggen. Gebruik je Lightroom, dan kun je een aantal foto's selecteren in de bibliotheek. Druk vervolgens op 'N' en je krijgt de foto's keurig naast elkaar te zien.

Als je op die manier gelijksoortige foto's bekijkt, vallen je misschien dingen op die je anders niet zou zien: een arm of been dat in één van de foto's een ongemakkelijke positie inneemt, of een storend element in de achtergrond.

Een klein serietje portretten van Jessie. Stuk voor stuk zijn ze misschien oké, maar zo naast elkaar stak er voor mij persoonlijk toch één portret bovenuit.

Neem afscheid

Zelf werk ik in Lightroom. In het begin werkte ik daarbij altijd in de map, waarin dus alle foto's van een import bij elkaar staan. Foto's die me bevielen kregen een vlaggetje of ster. Maar die ene foto daarnaast... en misschien die daar ook...?

Sinds ik met verzamelingen werk (een absolute plus van Lightroom, maar dat is een blog-onderwerp op zich!), doe ik dat anders: Ik maak een verzameling als 'voorselectie'. Eerst selecteer ik zo snel (en misschien wel impulsief) mogelijk de 'afvallers'. Onscherp, ogen dicht, rare blik, gekke houding: als ik maar íets zie wat me niet aanstaat, krijgen ze een X.

En die foto's gooi ik ook direct uit de verzameling. Resultaat: uit het oog, uit het hart. Ook bij volgende selectierondes verdwijnen foto's direct uit de collectie.

Een paar beelden uit een recente zwangerschapsshoot op de Mookerheide. Enkele foto's vielen me al direct op: één foto kreeg vanwege het mooie licht direct een vlaggetje. Twee foto's kregen direct een kruis, vanwege een flitser die nog niet meedeed of de timing die net niet lekker was.

Deze gingen vervolgens ook direct van de schijf. Foto 1 wacht hetzelfde lot, want bij een tweede selectieronde bleken de voeten van Mandy er niet geheel op te staan.

TIP
Snel foto's vlaggen of 'afkruisen' in Lightroom? De sneltoetsen zijn P (voor een vlag) en X (voor een kruis). Met de U kun je die keuze weer ongedaan maken ( 'Undo').

Om nog sneller te kunnen selecteren heb ik zelf de auto-advance-functie aangezet: via het menu bovenin (Foto > Automatisch vooruit) stel je in dat je automatisch naar de volgende foto gaat als je een keuze hebt gemaakt!

Koester de leek

Wat een mooie scherptediepte. Precies goed scherp. Mooi volgens de regels van derden ook. En een mooi Rembrandt-driehoekje. Perfect histogram... Loopt er in je omgeving iemand rond die geen idee heeft wat 'diafragma' of 'bokeh' of 'gulden snede' betekent? Mooi zo.

Hij of zij wordt niet gehinderd door technische fotografenbagage en kijkt dus heel anders naar je foto (dus zoals je 'gemiddelde' kijker dat straks ook doet!).

Wijs hem of haar niet meteen af als hij voor die net iets minder scherpe plaat kiest - de actie is misschien beter, de emotie specialer. En wat maakt een foto goed, technische perfectie of iets wat hem bijzonder maakt?

Wees 'streng' (voor jezelf)

Als je, net als ik, mensen fotografeert, zul je ook de mening van de geportretteerde laten meewegen. Daar kleven wel risico's aan: als hij of zij het ultieme beeld voor je portfolio afkeurt, dan houdt het meestal op. Logisch.

Maar vergeet ook de omgekeerde route niet: als je pecht hebt, blijkt je model idolaat van een foto die bij nader inzien het nèt niet doet... Wees dus extra streng in de (voor)selectie die je deelt met de geportretteerde: kies alleen beelden waar je écht achter staat.

Ga terug in de tijd

Hoewel het ook afhankelijk is van het soort shoot, zul je vaak zien dat je in de tweede helft van de sessie de betere foto's maakt. Begin bij het selecteren daarom eens achteraan: je zult dan eerst de 'beste' foto's tegenkomen en minder moeite hebben om foto's uit de beginfase van de shoot weg te gooien!

Als je al weet dat je dé foto hebt (zoals de rechter, die ik maakte van burlesque performer en zangeres Miss Valentina Rose!), wordt het een stuk makkelijker om van de eerdere beelden afscheid te nemen!

Tot slot

Het zijn zomaar wat suggesties die míj in ieder geval soms helpen om de keuze wat te vereenvoudigen. Heb jij nog andere tips? Deel ze hieronder in de comments!

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Erik werkt als content specialist. Daarnaast is hij freelance tekstschrijver en fotograaf. Mensen vormen daarbij het hoofdonderwerp: portret- en reportage-fotografie. Volg Erik ook op Instagram!

9 reacties

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ook interessant

• 

  Grote Adobe update: Maskers in Lightroom

  door Elja Trum

• 

  Lightroom krijgt krachtige mogelijkheden om te maskeren

  door Elja Trum

• 

  Cursus Selecties, Maskers en Kanalen in Photoshop

  door Elja Trum

• 

  Selectief kleuren aanpassen in de Raw-bewerking

  door Michelle Peeters

Toon alle artikelen binnen Tips en Truuks