Onderwaterfotografie: met je camera onderwater

maandag 21 juli 2014, 23:24 door Wilton Derks en Dicky Boele | 10.627x gelezen | 2 reacties

Wanneer je van fotograferen houdt en van duiken, dan kun je deze beide hobby's combineren door jezelf te storten op een geheel ander fenomeen in de fotografie: onderwaterfotografie. Het aantal mensen die de duiksport beoefenen is de afgelopen jaren in Nederland enorm gegroeid. Ook het aantal duikers die de onderwatercamera meenemen tijdens een duik groeit enorm.

We onderscheiden net als bovenwater de mensen die vastleggen wat ze gezien hebben of beleefd hebben en de mensen die de onderwaterfotografie beschouwen als een soort kunstvorm om de mooiste beelden uit hun camera te krijgen. Onderwater fotograferen kent namelijk zo zijn beperkingen, er zijn een aantal zaken belangrijk voor het kunnen maken van een goede foto onder de waterspiegel.

Leren duiken

Een eerste vereiste is dat je goed kunt duiken. Voor iemand die tijdens het duiken een camera wilt bedienen, is het van belang dat je stil onder water kunt blijven 'zweven' zonder dat je teveel de bodem raakt. Hierdoor kan er namelijk stof veroorzaakt worden wat de foto niet ten goede komt.

Ook je eigen beweging komt de foto niet ten goede. De basis voor elke onderwaterfotograaf is dus, leren duiken en veel duikervaring opdoen zodat je rustig en mooi door het water kunt zweven.
Dan ga je dus fotograferen..

Wat neem je mee?

De compactcamera met onderwaterbehuizing? Meteen een spiegelreflexcamera of misschien die handige systeemcamera? Het is net als bovenwater de vraag welke eisen jij zelf aan het fotograferen stelt. Onderwaterfotografie is nog wat kostbaarder omdat je niet enkel onderwaterbehuizing nodig hebt, maar bij spiegelreflex en systeemcamera's heb je ook voor elke lens een andere poort nodig (of simpeler gezegd een ander onderwaterhuisje voor elke lens).

Daarnaast zal de kwaliteit van je foto's beter zijn als je gebruik maakt van een flitser en dan het liefst een externe flitser. Ook deze zijn speciaal voor onderwater verkrijgbaar. Zelf fotograferen wij met een spiegelreflexcamera. Door de onderwaterbehuizing en relatief zware flitsers hebben we dan ook echt wat mee te sjouwen naar de waterkant.

Dat is een nadeel, het voordeel is echter de mogelijkheden die je hebt met een spiegelreflexcamera, niet alleen doordat je een hoger f-getal kunt gebruiken, maar ook doordat je kan werken met verschillende objectieven. Nadeel daarvan is dan wel dat je vooraf een keuze maakt wat je gaat doen, macro of groothoek, want je kunt onderwater niet van objectief wisselen.

Wat maakt het fotograferen onderwater moeilijk?

Onderwater hebben we te maken met andere lichtomstandigheden. In welk water je ook duikt, tropisch of niet, je hebt hoe dieper je gaat, te maken met het verdwijnen van kleuren. Daarnaast hebben we onderwater te maken met het zicht. Afhankelijk van het weer en de eventuele stroming, zal het zicht goed of minder goed zijn.

In Nederland kun je zelfs zeer matig zicht treffen. Het sediment wat in het water zit kan vervelende stofvlekjes op je foto geven (vandaar dat het een vereiste is dat je zelf geen stof veroorzaakt met je vinnen).

Het feit dat stofdeeltjes in meer of mindere mate zichtbaar zijn hangt ook weer af van de stand van je flitser(s). Kortom, het succes van een foto zit in uitstekende duikvaardigheden, omstandigheden onderwater zoals zicht, stroming, et cetera. Goed kunnen omgaan met bijzondere lichtomstandigheden en daarbij natuurlijk zoals voor elke foto geldt, het fotografische aspect (onderwerp, compositie, scherpte et cetera).

Groothoek of macro?

Dat zijn de begrippen waar we het over hebben in de onderwaterfotografie. Tele(zoom)lenzen hebben weinig zin omdat je dan ver van het onderwerp af bent en er dan dus veel water tussen het onderwerp en de camera zit wat ook licht wegneemt.

Afstand is dus ook een begrip in de onderwaterfotografie die er heel erg toe doet. Je kunt niet net als bovenwater met een telelens het onderwerp naar je toe halen, het licht van je flitsers zal het onderwerp nooit bereiken. Onderwater ben je altijd dichtbij het onderwerp om het licht van je flitser(s) op het onderwerp te kunnen laten vallen. Zo voorkom je groene of blauwe foto's waar je enkel ziet wat je hebt gefotografeerd, maar niet hoe het er in werkelijkheid uitziet.

In Nederland zul je veelal macrofoto's maken wanneer je in zoutwater duikt, Oosterschelde of Grevelingen bijvoorbeeld. Hier heb je vaak te maken met mindere licht- en zichtomstandigheden. Je wilt dan dus zo dicht mogelijk bij je onderwerp komen en het zo beeldvullend mogelijk in beeld brengen.

Je gebruikt de stand van je flitsers om zoveel als mogelijk het oplichten van zweefvuil te voorkomen. Dit wordt backscatter genoemd, je licht het zweefvuil op wat tussen de lens en het onderwerp zit. Op de foto ziet het eruit als een soort sneeuw.

Het verzetten van je flitser kan hierin een oplossing bieden doordat je de flitshoek veranderd (kan natuurlijk alleen met een externe flitser). Als je flitslicht dan meer over het onderwerp heen valt, zul je minder last hebben van backscatter.


Hetzelfde euvel kun je ondervinden bij groothoekfotografie. Het is echter dan zo dat je een veel groter gebied in beeld brengt, dus meer kans op veel stof in beeld. Ook hier is de stand van de flitser essentieel, niet enkel om niet een bal licht in beeld te krijgen (dit krijg je door de grote hoek die in beeld wordt gebracht), maar ook om zo min mogelijk stof aan te lichten.

Bij groothoekfotografie heb je dus het beste resultaat als je in helder water fotografeert. Het mooiste resultaat zul je hebben wanneer je een onderwerp op de voorgrond pakt en de diepte in de foto laat zien.

Het onderwerp kan een model zijn (in de onderwaterfotografie is dat over het algemeen gewoon een duiker), of een zeester, anemoon of vis misschien? Een foto van onderwaterlandschap kan natuurlijk ook. Je moet er wel op letten dat je licht de diepte bereikt. Hoe je dat kunt oplossen is simpel, fotografeer in ondiep water zodat je gebruik kunt maken van omgevingslicht.

Onderwaterfotografie kent dus zo zijn beperkingen en terug vertaalt naar bovenwater komen zaken echt wel overeen. Het water wat, ook als is het overdag, licht en kleur wegneemt en de backscatter zijn een extra moeilijkheid onderwater.

Daarnaast is het belangrijk dat je het onderwaterleven leert kennen, zodat je weet wat je in welke periode kunt fotograferen, maar ook weet wat het gedrag van dieren is. Daar komt ook het geduld om de hoek kijken. Dit is niet anders dan wat de natuurfotograaf ondervindt die bovenwater de natuur vastlegt.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Wilton Derks en Dicky Boele zijn beide fanatiek met fotograferen, onder andere met onderwaterfotografie. We gaan in principe niet onderwater zonder dat de camera ons vergezeld. Wilton duikt met een Canon 60D, Seacam onderwaterbehuizing en twee flitsers. Dicky fotografeert onderwater met de Olympus E620.

2 reacties

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ook interessant

• 

  10 Tips voor het fotograferen van een waterval

  door Nando Harmsen

• 

  Straatfotografie tip: Reflecties zijn overal, gebruik ze

  door Michiel Heijmans

• 

  Portretfotografie tip: Voeg water toe voor wat extra glans

  door Elja Trum

• 

  Sportfotografie tip: Regenhoes voor camera en objectief

  door Nico Delmeire

• 

  Straatfotografie tip: Gebruik water voor verrassende composities

  door Michiel Heijmans

• 

  Straatfotografie tip: Ga op jacht naar een goede foto!

  door Michiel Heijmans

Toon alle artikelen binnen Tips en Truuks