Pinhole oftewel Slow Photography

De lancering van een nieuwe Lensbaby Obscura spoorde mij aan om weer eens in mijn verzameling lensbabies te duiken en er de orignele 50mm pinhole uit 2010 op te diepen.

Een nieuwe impuls voor een oud lensje en een tragere en puurdere manier van fotograferen.

Pinhole fotografie roept een nostalgisch gevoel op van oude camera's en gespikkelde zwart/wit beelden. Eigenlijk is het de meest basale en eenvoudigste manier van fotograferen.

Ook de goedkoopste, want in principe heb je geen lens nodig. Een digitale camera body, reserve bodydop en een 'speldeprik' voldoen eigenlijk al.

Heb je zin om een beetje creatief bezig te zijn (en geld uit te sparen), kan ik je aanraden om er een zelf te maken. Dat kan heel makkelijk door gebruik te maken van je camera zonder lens.

In dit artikel over pinhole fotografie op Photofacts vind je een link naar zo'n DIY stappenplan. Het is wel belangrijk om het geheel stofdicht te maken. Meer interessante links vind je onderaan dit artikel.

Ik heb een zondagmiddag uitgetrokken om er eentje te fabriceren van een reserve body dop en aluminium folie met daarin een miniscule speldenprik.

Probeer het maar, het is gewoon leuk om te experimenteren met vervreemende beelden. Te ontdekken wat wel of niet werkt. Prik bijvoorbeeld eens twee gaatjes voor een dubbel beeld. Het aluminium folie kun je gemakkelijk weer vervangen.

Op een full frame camera creëer je een groothoek beeld met een oneindige scherptediepte. Verwacht echter geen haarscherp beeld, maar hoe kleiner het gaatje, hoe herkenbaarder en scherper het onderwerp. Hoe dichter het gaatje op de sensor, hoe groter de beeldhoek.

Doordat er geen bundeling van licht plaats vindt, zoals dat in ons oog of met een de cameralens gebeurt, maar juist verstrooiing optreedt blijft het beeld een beetje vaag. Maar juist dit is dan ook de charme van een pinhole. Een ongemanipuleerd en puur beeld.

Ik ben met mijn nieuwe pinhole naar het strand van West-Kapelle getogen en daar met en zonder statief gefotografeerd. Uit de hand kun je experimenteren met beweging. Iets was ik zelf erg leuk vond om te doen.

Overigens, bij veel van mijn foto's zag ik een behoorlijke magenta kleurzweem. Dit kun je verminderen in de nabewerking. Wanneer je het beeld omzet naar Zwart/Wit is dit verdwenen.

Wat werkt er nu goed en wat minder als je met een pinhole fotografeert?

Belangrijk om te onthouden is dat alles in je beeld van voor tot achter even "scherp" is, zoals dat het geval is wanneer je een een superklein diagfragma gebruikt (groot getal). Ter vergelijk, mijn 50mm pinhole heeft een diafragma van F/177.

Ook zul je vignettering hebben doordat het licht een langere afstand af moet leggen naar de hoeken dan naar het centrum van het beeld. Dit vind ik juist een voordeel omdat alle aandacht naar het onderwerp gaat.

Met dit in je achterhoofd ga je best op zoek naar iets met veel contrast in je beeld. Bijvoorbeeld door te fotograferen op een heel zonnige dag (hard licht). Of onderwerpen zoeken die contrasteren met elkaar of met de achtergrond. Omzetting naar zwart/wit kan ook heel interessant zijn.

+ Situaties met veel contrast.
+ Zwart/wit fotografie.
+ Architectuur
+ Landschappen, Zee
+ ICM - opzettelijk je camera bewegen
+ (Zelf)portretten en proberen dynamiek toe te voegen door middel van beweging.
+ Gebruik van flitslicht

De sluitertijd is lang, langer dan bij standaard fotografie. Op een zonnige dag is de tijd die je voor een foto nodig hebt vele malen korter dan op een bewolkte of donkere dag. Maar het is minstens enkele tot 30 seconden of nog langer. Dus een statief met draadontspanner is aan te bevelen, wil je geen bewogen beeld.

Heb je minder geduld, dan kun je in je digitale camera de ISO verhogen en de sluitertijd aanzienlijk verkorten. Pak gerust 1600 of hoger. Hier kun je mee spelen afhankelijk van de hoeveelheid licht die er beschikbaar is.

Het beetje ruis dat je hiermee krijgt past wel bij pinhole fotografie en anders kun je het achteraf softwarematig nog verminderen.
Een kwestie van uitproberen dus.

En oh ja, zie je allemaal vlekjes in beeld, dan is waarschijnlijk je sensor aan een schoonmaakbeurt toe!

Meer inspiratie

Neem vooral ook eens een kijkje onder het kopje Diorama Photography voor de meest bizar onwerkelijk mooie creaties!

Arianejamesfotografie.nl van Ariane James
Inspirerende voorbeelden van pinhole cameraatjes en dito foto's en technische details.

Pinhole foto's van Katja Sorbino
Onder andere Pinhole-selfies in een ruig landschap.

Pinhole introductie van Rob Slooten.
Video van zijn expositie in de Vishal te Haarlem van samengestelde pinhole beelden (100) die tezamen een nieuw landschap vormen. Een project beslaat ongeveer een jaar lang fotograferen.

Volgens van Slooten is Pinhole fotografie '...een bedachtzame vorm van fotograferen, de belichtingstijden zijn lang en het licht dat de camera binnendringt, geeft vaak een geheimzinnige glans aan de gefotografeerde werkelijkheid. Een pinhole foto maken is veel meer dan een druk op de knop, het is een gebeurtenis...'

Fotograferen met een digitale pinhole camera van Fotogroep Oisterwijk met instructies, tips en links.

Wil jij ook gave foto's maken?

Over de auteur

Natuurfotografie is voor Laura een samensmelting van het ongelooflijk genieten van in de natuur zijn en haar passie voor fotografie. Het fotograferen met een minimale scherptediepte is favoriet en ook trekt ze er vaak met de lensbaby op uit.

7 reacties

Deel jouw mening

Ook interessant