Straatfotografie verandert, maar helaas niet altijd ten goede

Toen ik (Huub) een jaar of twintig terug nog volop straatfotografie beoefende, was het een genot om met mijn camera door de straten te lopen. Bijna niemand keek vreemd op als je portretten van mensen of interessante situaties maakte. Het kwam ook maar sporadisch voor dat iemand het een probleem vond om gefotografeerd te worden.

Hoe anders helaas is het anno 2019. Dit merken mijn vrouw en ik (met wie ik dit artikel geschreven heb) steeds meer.

Of je nu op een vriendelijke manier vraagt om een foto te mogen maken, daarbij zelfs vaak een compliment gevend, of dat je zo onopvallend als mogelijk fotografeert, het komt steeds vaker voor dat men afkeurend of zelfs agressief reageert.

Het is jammer genoeg iets wat bij deze tijd hoort. Mensen zijn vaak afstandelijker, voelen zich snel geïntimideerd en reageren geagiteerder dan ooit. Men is helaas uiterst argwanend naar iedereen die met een met camera rondloopt.

In het tijdperk waarbij privacy en alles daarom heen onder een vergrootglas ligt, wordt het er voor de straatfotograaf niet gemakkelijker en leuker op. Zelfs in publieke ruimten, waar het fotograferen in bijna alle omstandigheden gewoon geoorloofd is, wordt je vaak aangesproken en afkeurend gevraagd waarom je foto's maakt.

En het vreemde van alles is dat dit ook door de jongere generatie gebeurt. Of Nederlanders van een andere afkomst of genationaliseerd maar met een andere culturele achtergrond. In dit laatste geval kan ik het nog enigszins begrijpen. Naar mijn idee is het, net als veel dingen tegenwoordig, behoorlijk doorgeschoten.

Maar wat te doen als je toch graag straatfoto's maakt? Deze vraag stellen mijn vrouw, die de laatste jaren ook fotografeert, en ik ons steeds vaker af. Hierop antwoorden is niet eenvoudig maar we willen toch graag verwoorden hoe wij dit aanpakken.

Als straatfotograaf probeer je het alledaagse leven zo pakkend mogelijk vast te leggen en wil je deze portretten en situaties graag met zoveel mogelijk mensen delen. Hij of zij heeft in ieder geval niet de intentie om wie dan ook te kwetsen of om met voorbedachten rade compromitterende foto's te maken en te verkopen om er zelf rijk van te worden.

Eigenlijk is het een kunstzinnige vorm van fotografie waarin iedereen wel iets herkent en bij menig persoon ook nog een mooie herinnering oproept. Helaas hebben veel mensen een heel ander beeld van de maker tijdens deze memorabele momenten en moet de straatfotograaf praktische oplossingen bedenken om deze vorm van fotografie te kunnen blijven beoefenen.

1. Ons eerste advies in deze is dat je je zo onopvallend en natuurlijk als mogelijk moet gedragen. Dus ga niet stiekem doen maar ben gewoon een met de massa, lach en ben vriendelijk. Kijk eerst of je door te lopen of juist stil te staan zo onopvallend mogelijk kunt observeren en de klus kunt klaren.


2. Een grote telelens past dan niet echt bij dit beeld, daarmee val je gewoonweg op en werkt intimiderend. Een kleinere camera met een prime lens (vast brandpunt) is hier zeker een betere optie. De Canon 35mm of 40mm F2.8 STM is een mooie optie.


3. Heb je een spiegelreflex met batterygrip verwijder deze dan. Hoe kleiner de camera hoe onopvallender je bent.


4. Plak opvallende elementen op je camera of lens, zoals een kleurrijk logo, af met tape.


5. Maak je foto's snel en volg mensen niet te lang met je camera. Dat komt namelijk intimiderend over.


6. Kijk na elke foto direct naar de persoon die je hebt gefotografeerd, met een blik van erkenning. Het hoeft geen glimlach te zijn en het mag geen gespannen grimas zijn, alleen een moment van natuurlijk oogcontact - als ze zelf maar terugkijken.
   
   Ga dan meteen terug naar je fotografie (dit is trouwens niet het moment om naar het Lcd-scherm van je camera te kijken). Of laat ze de foto zien die je gemaakt hebt.


7. Om nare reacties te voorkomen kun je ook voor afleiding zorgen door bijvoorbeeld je camera ergens anders op te richten en vanuit je ooghoeken te kijken wanneer je wel je beoogde shot kan maken. Doe alsof je ergens anders foto's van maakt. Afleiden gaat soms ook makkelijker als je met meerdere personen fotografeert.


8. Heeft je camera een Lcd-scherm dat je kunt draaien/flippen, gebruik deze dan. Zo kun je evt. onopvallend vanuit je heup fotograferen, zou je iemand zijn die niet openlijk durft te fotograferen.


9. Natuurlijk kun je ook toestemming vragen, maar als je dat spontane moment niet wilt missen doe je dat beter niet van tevoren. Het is dan eigenlijk ook geen straatfotografie meer, maar een geposeerd straatportret.


10. Mocht je graag kinderen op straat willen fotograferen is het best wel handig als er een vrouw bij je is. Een of meerdere mannelijke fotografen werken eerder bedreigend als het op kinderen aankomt, terwijl dat natuurlijk niet de bedoeling is.


11. Probeer ook eens het zogenaamde schieten vanuit de heup (ook wel guerrilla fotografie genoemd). Je stelt hierbij je camera vooraf in (bijvoorbeeld f/8) en scherp op een bepaalde afstand (meestal ergens rond de 2-3 meter). Schakel daarna wel daarna je autofocus uit.
    
    Vervolgens draag je je camera nonchalant op heuphoogte en druk je “ongezien” af als er zich iets interessants binnen dat focus gebied afspeelt. Een leuke techniek die je een prachtig verrassend resultaat kan opleveren maar ook de nodige keren zal teleurstellen. Blijf echter volhouden want oefening baart kunst.


12. Of bezoek toeristische plaatsen waar mensen met een camera nou eenmaal veel minder opvallen.


13. Als je merkt dat iemand expliciet bezwaar maakt, reageer dan op de juiste manier: vind je het vervelend dat ik een foto van je gemaakt heb? Wil je dat ik deze verwijder? Laat zien dat je hun gevoelens respecteert. Verontschuldig je echter niet. Het zal niet helpen je eigen vertrouwen te verbeteren. Of leg gewoon eerlijk uit waarom je straatfoto's maakt.

Laat ons artikel je absoluut niet weerhouden van het beoefenen van straatfotografie. Het blijft een hele leuke manier om het dagelijkse leven vast te leggen.

Probeer wel alles zo puur, eenvoudig en oprecht mogelijk te houden, hetgeen ook de essentie van de echte straatfotograaf is. Ga de stad of je dorp in, observeer en leg mooie, interessante of humoristische momenten vast.

Foto's: Lorette Janssen

Wil jij ook gave foto's maken?

Over de auteur

Huub Keulers is een enthousiasmerende veelzijdige freelance fotograaf woonachtig in Elsloo (Li). Hij is gespecialiseerd in sport-, bedrijfs-, straat-, honden en portretfotografie. Daarnaast is Huub auteur van diverse educatieve fotografieboeken en verzorgt hij allerlei fotoworkshops, masterclasses en lezingen.

31 reacties

Deel jouw mening

Ook interessant