Tips voor fotograferen onder (extreem) koude omstandigheden

woensdag 4 februari 2015, 22:26 door Liesbeth van Asselt | 10.565x gelezen | 13 reacties

Afgelopen weken waren we in Lapland. En fotografeerden we met temperaturen van tussen de -32 en -13 graden. Waren we in Japan met -20 al wel aan koude omstandigheden gewend, in Lapland was het toch even wat anders. Sneeuwstormen zorgden voor extreme koude (gevoelstemperatuur gemiddeld -40) en dat vroeg om de nodige aanpassingen!

Zo koud als in Lapland zal het in Nederland vast niet worden, maar nu Koning Winter ook bij ons op bezoek is, toch een paar tips. Geen tips over dat je moet overbelichten in de sneeuw en dergelijke, maar tips over hoe je omgaat met de kou. Handig voor als je in februari nog op wintersport gaat!

1. Batterijen zijn snel leeg als je fotografeert in koude omstandigheden. Neem dus reservebatterijen mee en bewaar die op je lichaam zodat ze warm blijven.

En om toch iets langer met de batterijen te kunnen doen: koop handwarmers. Dat zijn kleine zakjes die je activeert door ze zachtjes te kneden. Bedoeld om in je handschoen te doen zodat je handen warm blijven. Maar ze werken ook prima als je ze op het batterijhuis van je camera of i-phone plakt!

2. Als je van buiten naar binnen gaat, laat je camera dan heel geleidelijk opwarmen om condensvorming te voorkomen. Sam, mijn man, was wat ongeduldig en haalde de camera te snel uit de tas. Een drijfnatte camera was het gevolg. Laat de de camera dus in de tas zitten als je naar binnen gaat. Na een uurtje kun je de tas een heel klein beetje open zetten. Een paar uur later is de camera dan wel zover geacclimatiseerd dat je hem uit de tas kunt halen.

Huisje Kaunispaa BET5818

3. De benodigde kleding is een verhaal apart. Zonder goede kleding krijg je het koud en verdwijnt je animo om te fotograferen.

Allereerst de handschoenen. Ik fotografeer in Nederland altijd met handschoenen die een wegklapbare flap om de vingers en om de duim hebben (dat laatste is belangrijk om de draaiwieltjes te kunnen bedienen!).

Ik draag daar heel dunne onderhandschoenen onder, zodat de vingers nog wel bedekt zijn als ik de camera moet bedienen en de flap dus teruggeslagen is. In Lapland waren de handschoenen die we uit Nederland meenamen niet toereikend, we kochten ter plekke handschoenen gemaakt van rendierleer, gevoerd met vacht.

4. Wat we verder deden om het gepruts met knopjes en handschoenen te beperken, is de camera binnen alvast zo goed mogelijk instellen. Dus bijvoorbeeld van de noorderlicht instellingen van de avond ervoor af halen. Die hoge iso en lange sluitertijd heb je overdag echt niet nodig…..

Noorderlicht Lapland BET6066

5. Dan de rest van de kleding: veel lagen! Als je erg actief bent kun je met een of twee lagen minder volstaan. Pas de kleding aan aan de activiteit die je gaat ondernemen.

De lagen waar we op uit kwamen voor een wandeling met veel fotostops boven op de heuvel (windchill) waren voor de bovenkleding:

a. bivakmuts
b. kamikaze muts met (nep)bontrand die ook je oren bedekt
c. thermisch ondergoed met lange mouwen
d. daarover heen een thermische pully
e. daaroverheen een goede kwaliteit fleece (of wollen) trui
f. dan een goed fleecevest
g. vervolgens een windstopper
h. een dikke gevoerde jas met capuchon met (nep)bontrand.

SAM verijst 3083

De onderkant zag er als volgt uit:
a. kniekousen van merino wol (die kriebelt niet)
b. een thermische lange onderbroek
c. sokken van merino wol of van synthetisch materiaal
d. een winddichte broek gevoerd met fleece
e. de skibroek
f. een wind en waterdichte broek
g. Sörel schoenen (ik kocht neppers in Nederland, maar die barsten kapot van de koude, dus ter plekke toch maar Sörels gekocht. Die in Lapland overigens de helft goedkoper waren dan in Nederland..)

Let er vooral op dat je geen katoen draagt. Ik heb het uitgeprobeerd nadat ik hoorde dat dit veel verschil zou maken. En dat was inderdaad zo. Zodra ik een katoenen T-shirt als tussenlaag droeg, kreeg ik bij een beetje inspanning een natte rug en werd ik koud. Op dagen waarop ik geen katoen droeg was dit niet het geval. Draag dus wol of synthetisch materiaal.

Roze lucht Lpaland BET8527

6. Je snapt het al: aan- en uitkleden kost veel tijd. Houd hier rekening mee als je ergens op tijd moet zijn. Denk er ook om dat je geen douche neemt vlak voor vertrek en geen waterhoudende crèmes gebruikt. Met water op de huid heb je meer kans op frostbite (vrieswonden). Ik gebruikte voor m'n gezicht een zalf bestaande uit lanoline, bijenwas en amandelolie. Dat werkte prima.

7. Een bivakmuts is echt noodzakelijk om te voorkomen dat je gezicht bevriest. Maar brildragers hebben dan wel een probleem: zodra je ademt beslaat je bril en even later is dit bevroren. Dan zie je dus helemaal niets meer. Iedere dag vooraf je bril insmeren met een beetje afwasmiddel helpt tegen het beslaan….

8. Dit beslaan gebeurt overigens ook als je tegen je LCD-scherm en/of zoeker ademt. Houd dus je adem in als je een foto maakt.

Avond Lapland BET8628

P.s.: Omdat ik steeds vaker slachtoffer wordt van mensen die zonder overleg mijn foto's gebruiken, ben ik helaas genoodzaakt om een watermerk over mijn foto's te zetten. Excuses daarvoor!

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Liesbeth fotografeert met haar bedrijf stapfoto.nl voor websites en social media van bedrijven. Daarnaast verzorgt ze al sinds 2004 (vooral creatieve) workshops zoals lightpainting, flitsen, werken met ledlicht en lichtvormers, portretfotografie, high speed, long exposure en paintsplash. Daarnaast is er een Stapfoto vakgroep voor gevorderde fotografen.

13 reacties

Bas A schreef op woensdag 4 februari 2015 om 22:58 | reageer
Wat een prachtige foto's!! Ik verwacht niet snel met die temperaturen te gaan fotograferen maar het zijn wel praktische tips.
En betreft het watermerk, ik maak er zelf ook (preventief) gebruik van. Dus ik kan het met helemaal voorstellen, zeker als jouw foto's elders gebruikt worden.

gast schreef op woensdag 4 februari 2015 om 23:02 | reageer
Hoi Liesbeth,

Handige tips en zit zeker waarheid in.

Wat ik kan aanraden qua kleding, zijn de zogenaamde warmtepakken voor sportvissers bedoeld. Neem dan ééndelig pak en geen tweedelig pak. Neem het pak niet té krap: beter iets te groot dan te klein.

Je hoeft je niet te verontschuldigen hoor dat je een watermerk door de foto's zet, hoor. Iemand die een foto van mij ongevraagd gebruikt, krijgt direct van mij een ingebrekestelling met een sanctie bedrag.

Arthur Wittendorp schreef op donderdag 5 februari 2015 om 07:18 | reageer
Wederom fanatastische (reis)foto's Liesbeth. (Winters)Lapland staat hoog op mijn lijst om nog eens te bezoeken. Jouw tips m.b.t. tot fotografie zal ik dan zeker meenemen!

HarryD schreef op donderdag 5 februari 2015 om 08:10 | reageer
Dankjewel voor de tips/reisverslag.
Als aanvulling op de accu's / batterijen....
Doe de reserve accu('s) / batterij(en) niet in je (foto) tas maar draag ze zo dicht mogelijk tegen je lichaam. Bijvoorbeeld broekzak.

Liesbeth van Asselt schreef op donderdag 5 februari 2015 om 09:28 | reageer
@HarryD Niet voor niets was dat mijn allereerste tip, is namelijk heel belangrijk en makkelijk uitvoerbaar....
@gast: wij droegen een thermo-overall tijdens de meerdaagse huskytocht. Voor de heren prima, maar voor de dames is het dan wel erg lastig om even het bos in te gaan

Han Balk schreef op donderdag 5 februari 2015 om 09:43 | reageer
Liesbeth, mooi verhaal. Mooie ontberingen.

Er is een, in wat minder extreme omstandigheden, handigere en snellere manier om je camera te laten acclimatiseren. Stop je camera met lens in een plasticzak en zorg dat alle lucht er uit is. Je kan hier prima zo'n pedaalemmerzak voor gebruiken.

Als je nu van een koude naar een warme (binnen) omgeving gaat zal de condens aan de buitenkant van de zak gaan zitten en zal de camera veel sneller opwarmen dan dat je hem eerst een uur in de tas laat zitten.

Deze methode kan je ook prima gebruiken als je onder normale Nederlandse omstandigheden het diplomazwemmen van je kinderen wilt fotograferen.

Liesbeth van Asselt schreef op donderdag 5 februari 2015 om 09:55 | reageer
Aaahh... dank je wel voor de tip Han!

leo schreef op donderdag 5 februari 2015 om 13:19 | reageer
Leuk verhaal, kende al wel wat maatregelen over fotograferen in extreme kou. Jammer van die watermerken op de foto's. Je ziet het steeds vaker en wat moet iemand nu met die kleine fotootjes? Of plaats ze dan niet. Ik vind het echt een vreselijke ontwikkeling.

Liesbeth van Asselt schreef op donderdag 5 februari 2015 om 13:46 | reageer
@Leo, de foto's zijn zoals je ziet groot genoeg om te gebruiken op het web. En dat gebeurt dan dus helaas ook. Zowel door particulieren als bedrijven. Van particulieren kan ik me nog voorstellen dat ze de auteurswet niet kennen, maar als mijn foto's commercieel gebruikt worden door een bedrijf vind ik dat toch wat anders.

Het kost me (te) veel tijd om daar steeds weer achter aan te gaan: checken waar mijn foto's onrechtmatig gebruikt zijn, mail en nota sturen, aanmanen en in het slechtste geval de juridische afdeling van de Fotografenfederatie er achter aan laten gaan. Een watermerk is niet 100% afdoende, maar werpt wel een drempel op en dat scheelt mij een boel tijd. Tijd die ik dan voor leukere dingen kan gebruiken!

Inderdaad jammer dat het zo moet, maar het is niet anders. Jouw voorstel om geen foto's in een blog te plaatsen vind ik geen optie.

leo schreef op donderdag 5 februari 2015 om 16:35 | reageer
Tja, ik blijf het een enorme verarming vinden. Ik zie ze dan maar liever niet. En dan zullen ze je fotootjes gebruiken, is dat nu zo'n ramp? (Ze zijn zelfs hier al piep en piep klein). Het is echt niet zo dat het zo moet, het is meer hoe je er zelf tegen aan kijkt.

Liesbeth van Asselt schreef op donderdag 5 februari 2015 om 17:18 | reageer
@Leo: ik concludeer maar dat jij gratis werkt en niet hoeft te eten . Maar ik verdien mijn brood met fotografie. En dat brood haal ik niet gratis bij de bakker, zoals mijn bakker (gelukkig) ook niet gratis mijn foto's haalt. Dat brood betaal ik van het geld wat de bakker (of een ander) mij betaald heeft voor foto's op de website, in een folder, etc. Het is simpel: als ik als fotograaf niet betaald wordt voor mijn werk, kan ik niet eten en kan ik ook de timmerman die nu bij mij aan het werk is niet betalen. En ook hij werkt toch echt niet gratis zoals jij dat dus wel doet....

Hanneke schreef op donderdag 5 februari 2015 om 22:30 | reageer
Prachtige foto's! Ik heb een tijd geleden het Noorderlicht in Ijsland gezien. Heel bijzonder.

Liesbeth van Asselt schreef op vrijdag 6 februari 2015 om 08:48 | reageer
Dank je Hanneke! Wij zagen het lang geleden ook in IJsland en wilden het zo ontzettend graag nog eens zien! Ik heb er inmiddels ook een timelapse van gemaakt. Zie http://youtu.be/5NN6o_J13pk.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.431 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Tips voor fotograferen onder (extreem) koude omstandigheden