Witbalans en belichting in de sneeuw

maandag 27 december 2021, 20:10 door Nando Harmsen | 7.529x gelezen | 4 reacties

Nu de winter begonnen is, hopen we als fotograaf natuurlijk op sneeuw. Wat is er mooier dan een landschap onder een witte deken, spelende kinderen in de sneeuw, of het fotograferen in een sneeuwstorm?

Er is een kans dat je camera in de war raakt als je gaat fotograferen. Let dus op de witbalans en belichting in de sneeuw.

Het fotograferen van of in een besneeuwde wereld is niet zo moeilijk. Je moet alleen met een paar dingen rekening houden voor het beste resultaat.

Dat heeft alles te maken met de witbalans en de belichting. Die twee dingen kunnen nog wel eens voor onverwachte resultaten leiden.

Fotograferen in de sneeuw is heerlijk om te doen. Kleed je wel goed aan.
Voor de fotograaf die in raw fotografeert is het misschien iets minder van toepassing. Die kan deze dingen in de nabewerking vaak nog corrigeren. In ieder geval de witbalans. Maar de belichting corrigeren kan misschien voor wat extra ruis zorgen, afhankelijk van je camera.

Ben je een jpeg fotograaf, dan is het veel belangrijker om witbalans en belichting goed te hebben. Ga daarom niet blindelings uit van wat de camera voor je instelt. met al die witte sneeuw raakt het meetsysteem in de war.

Witbalans

Wie op de automatische witbalans fotografeert heeft kans dat voor elke foto een andere witbalans ingesteld wordt. De camera meet deze immers voor elke foto opnieuw.

Moderne camera's hebben een heel goede autowitbalans, maar het kan zinvol zijn om deze handmatig in te stellen per lichtsituatie.

De sneeuw reflecteert het licht. Ook de kleur van het licht. Fotografeer je in het blauwe uurtje, dan zal de kleur van de sneeuw ook richting blauw gaan.
Bedenk dat een wit sneeuwvlak een perfecte reflector is. Wit reflecteert licht, en dus ook de kleur licht. Is er een prachtige zonsondergang met intense kleuren, dan zal de sneeuw alles behalve wit zijn. Een witbalans kan die reflecterende kleuren wel eens compenseren.

De camera kan een kleurzweem die bestaat wel eens corrigeren. Zo extreem als in dit voorbeeld zal dat gelukkig niet gebeuren. De witbalans is hier op de sneeuw ingesteld.
Ook voor de nabewerking moet je rekening houden met de juiste kleuren balans. Puur witte sneeuw onder een gekleurde lucht van een zonsopkomst of zonsondergang is gewoonweg niet mogelijk. Pas daarom op met de witbalans, en kies een waarde die de werkelijkheid geen geweld aan doet.

Probeer in de nabewerking de sneeuw niet wit te maken als die dat niet is. Het geeft een onnatuurlijk beeld zoals in dit voorbeeld waarbij met een masker de witbalans lokaal is aangepast.
Voor de jpeg fotograaf is dit essentieel omdat de foto het eindresultaat is. Voor de raw fotograaf is dit wat minder van belang. Die kan alles nadien nog aanpassen. Als hij of zij maar onthoudt dat de witte sneeuw de kleurtint van het aanwezige licht aanneemt.

Belichting

De belichting is gaat in veel gevallen mis. Zeker als de sneeuw grote delen van de foto inneemt, zal de belichtingsmeter van de wijs raken.

Dit komt omdat de belichtingsmeter er vanuit gaat dat de gemiddelde helderheid van de foto overeenkomt met 18% gereflecteerd licht. Dit wordt in de volksmond ook wel 18% grijs genoemd.

De belichtingsmeter gaat er vanuit dat er gemiddeld 18% licht gereflecteerd wordt. Met sneeuw is dat veel meer, maar dat snapt de belichtingsmeter niet. Daarom zal de foto onderbelicht zijn.
Zo zal een foto met veel witte sneeuw in beeld altijd onderbelicht zijn. De foto is soms wel tot 2 stops te donker. Daarom is het goed om de gemeten belichting met sneeuw in beeld 1 of 2 stops lichter in te stellen.

Ben je een fotograaf die in de A stand of S-stand fotografeert (diafragmavoorkeuze of sluitertijdvoorkeuze) dan kun je de belichtingscorrectieknop op +1 EV of +2 EV zetten. Zo zal elke foto automatisch 1 of 2 stops lichter worden.

Deze foto is 2 stops lichter dan wat de belichtingsmeter aangeeft en nu is de belichting correct.
Ben je een fotograaf die liever alles handmatig instelt, dan moet je voor elke meting de sluitertijd 1 of 2 stops langer maken, of het diafragma 1 of 2 stops groter zetten.

Natuurlijk kun je er ook voor kiezen om de ISO 1 of 2 stops hoger te zetten. Bedenk dat je voor elke nieuwe lichtmeting de correctie handmatig moet doen.

Wanneer moet je 1 stop langer belichten en wanneer 2 stops? Dat hangt af van de hoeveelheid wit in je foto. Hoe meer wit je in de foto hebt, hoe meer stops je moet corrigeren.

Gebruik in ieder geval je histogram om te zien of de foto die je gemaakt hebt licht genoeg is. Dat geeft in ieder geval een indicatie.

Als er sneeuw valt

Als er dan sneeuw valt, ga op pad. Zorg dat je als eerste fotograaf op de plek van bestemming bent. Dan heb je nog een landschap zonder voetsporen. Wees in ieder geval voorzichtig, en geniet van het winterse landschap.

De cursus aan de slag met belichting

In de cursus Aan de slag met belichting vertel ik alles over het bereiken van een goed belichte foto.

Je leert hoe je op de beste manier een goede belichting kunt bereiken, waar je op moet letten, en welk gereedschap je ter beschikking hebt. Je vind de cursus op Photofacts Academy.

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

4 reacties

gast schreef op dinsdag 28 december 2021 om 13:09 | reageer
Qua belichting kan je ook gebruik maken van een grijskaart met de belichting handmatig ingesteld.
Dat is met name van belang bij JPG-fotografie (en/of bij video).
Overigens ook goed bruikbaar bij personen in tegenlicht, waarbij de personen niet als silhouetten moeten worden weergegeven.

Gerard schreef op dinsdag 28 december 2021 om 13:22 | reageer
Bedankt! Deze tips komen op het juiste moment, volgende week ga ik naar Zweden, daar ligt wel sneeuw !

Buiterbeeld schreef op woensdag 29 december 2021 om 13:30 | reageer
Bij sneeuwfotografie gebruik ik altijd mijn afzonderlijke belichtingsmeter en meet dan het opvallend licht. Deze instellingen zet ik met de M-stand in de camera en de foto's zijn altijd goed belicht.

henriette schreef op woensdag 29 december 2021 om 17:34 | reageer
..ietsje onderbelicht is minder erg dan (te) overbelicht.. want dan is het plaatje nier meer terug te halen..

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Cursus Natuurfotografie in Nederland met Rob Dijkstra

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.432 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Witbalans en belichting in de sneeuw

Witbalans

Belichting

Als er sneeuw valt