Er zijn belangrijkere dingen dan camera instellingen

donderdag 3 maart 2022, 15:30 door Nando Harmsen | 3.618x gelezen | 7 reacties

De instellingen van je camera zijn belangrijk voor een goede belichting. Het kan ook bepalend zijn voor de manier hoe je onderwerp vastgelegd wordt. Maar het zorgt niet voor een goede of geslaagde foto. Er zijn belangrijkere dingen dan camera instellingen.

Het kerkje van Gimsøy. Let op de lijnen in de foto.
Ik ben net terug uit Noorwegen. Twee weken lang heb ik voor Fotografie-reizen.nl enkele groepen fotoliefhebbers begeleid over de sprookjesachtige schiereilanden van Lofoten. De bergen van de fjorden rijzen hoog boven de zee en het land is bedekt met een dik pak sneeuw.

Het weer is elke dag weer een verrassing, en het kan per fjord verschillen. Dat maakt dit kleine stukje Noorwegen zo geliefd bij veel fotografen.

Omdat Lofoten zo hoog boven de Poolcirkel ligt komt de zon in dit deel van het jaar nooit hoog boven de horizon. Het gouden uurtje duurt de hele dag.

Een beekje loopt met een S-curve naar de baai op het strand van Haukland.

Instellingen van de camera

Het is goed om een optimale belichting te verkrijgen. Voor een landschapsfotograaf is vaak het diafragma belangrijk, en soms een belichtingstijd voor het vastleggen van bewegend water of wolken.

Je kiest een diafragma en de sluitertijd (of ISO waarde), en daar volgt vanzelf de derde instelwaarde voor de belichting uit. Moeilijker dan dat is het niet.

Is je sluitertijd niet naar wens, dan kun je spelen met de ISO om deze te veranderen. Een hogere ISO geeft je een snellere sluitertijd. Wil je langere sluitertijden, dan gebruik je een grijsfilter.

Half verborgen onder de sneeuw kabbelt deze beek naar zee, en neemt je oog mee naar de berg op de horizon.
Hoe je de belichting instelt is niet belangrijk. Of je gebruikt de manual (M) stand, of je gebruikt een van de halfautomatische belichtingsinstellingen, wat voor een landschapsfotograaf vaak neerkomt op diafragmavoorkeuze (A of Av). Het eindresultaat is exact hetzelfde, de ene manier is niet beter dan de andere.

Wat belangrijker is dan instellingen

Sommigen maken zich veel te druk over de manier van belichting instellen. De zelf opgelegde verplichting van de camera op manual gebruiken komt nog steeds veel voor. Maar het maakt niet uit hoe de camera ingesteld wordt, zolang de belichting maar goed is.

Ik maak me niet druk over de manier van instellen. Persoonlijk gebruik ik het liefst diafragmavoorkeuze zodat de camera een deel van het instellen voor mij doet. Dan heb ik meer tijd en aandacht ter beschikking voor het maken van een prettige compositie.

Zijn er te weinig lijnen? Het water in de branding kan zorgen voor de benodigde kijklijnen in de foto.
Een beeldopbouw is veel belangrijker dan belichting. De vlakvulling, gebruik van lijnen in de foto, compositie. Velen zijn zo gefixeerd op het instellen van belichting dat de beeldopbouw ondergeschikt lijkt te zijn.

Kijk naar lijnen in je landschap, naar alle elementen en hoe die het mooiste over je beeld verdeeld kunnen worden. Speel met je eigen positie, hoogte, en afstand. Een enkele stap verplaatsen kan al verschil maken.

Het uiterste puntje bij de stad Henningsvær, waar de lijnen in de sneeuw naar het middagzonnetje (!) wijzen.
Let ook op de randen van je kader. Geef je onderwerp de ruimte en plaats deze niet tegen de rand aan. Laat storende elementen aan de randen buiten beeld. Let op de achtergrond en speel met brandpunt om de relatie tussen voor en achtergrond te manipuleren.

Beeldopbouw is belangrijk, belichting is slechts een instelling

Voor een goede foto is belichting dus van ondergeschikt belang. Zelfs als de belichting perfect is, zal een foto pas goed zijn wanneer het beeld zelf aantrekkelijk is. Is je beeld aantrekkelijk, maar de belichting niet helemaal goed, dan kun je dat nog corrigeren in de nabewerking. Andersom is niet mogelijk.

Dikke lagen sneeuw met een beekje, die het oog via een prettige kijklijn meeneemt door de foto.
Let daarom meer op je beeldopbouw, de compositie, lijnen in het beeld en vlakvulling. Dat moet je goed hebben, dat moet kloppen. Daarmee maak je een goede foto. De belichting is slechts een meting van het aanwezige licht en het instellen van de juiste waarden.

Zorg dat belichting instellen een tweede natuur is

Uiteraard is een goede belichting wel van belang. Weet hoe je die instelt en hoe je die corrigeert als je een waarde verandert. Het is iets waar je niet zoveel over na moet denken.

Maak er een tweede natuur van. Zo hou je meer tijd over voor het belangrijkste van een foto: het opbouwen van een goede en aantrekkelijke compositie.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

7 reacties

Ytos schreef op donderdag 3 maart 2022 om 16:43 | reageer
Mooi stuk Nando. Toen ik nog workshops gaf, ging de eerste les altijd over compositie en richtlijnen, die je daarbij kunt gebruiken. Natuurlijk waren de vervolglessen ook belangrijk, want om bepaalde effecten te bereiken, moet je uiteindelijk wel weten wat een sluitertijd, diafragma en ISO-waarde doen. Maar hoe je het ook wend of keert, uiteindelijk kwamen we bij elke fotobespreking weer terug op hoe spannend een foto was en vooral welke rol compositie daarin speelde.

Donald Willemsen schreef op vrijdag 4 maart 2022 om 09:14 | reageer
Ik ga (bijna) helemaal met je mee Nando. Doch wanneer je bewust wilt/moet over- of onderbelichten, moet je even op je instellingen letten. Maar elke foto moet een goede compositie hebben, anders wordt het niet prettig om naar te kijken.

Nando schreef op vrijdag 4 maart 2022 om 09:59 | reageer
@Donald Willemsen:
bewust over- of onderbelichten valt onder de noemer een goede belichting instellen. Je gaat dan ook niet overbelichten of onderbelichten, je gaat een foutieve meting corrigeren.

Donald Willemsen schreef op vrijdag 4 maart 2022 om 10:43 | reageer
@Nando, als de belichtingsmeter aangeeft dat bij de gekozen instellingen de meter precies in het midden staat (op 0), dan is er formeel sprake van een goede belichting. Toch wil je soms expres over- of onderbelichten. Formeel is er dan geen sprake meer van een 'goede belichting', maar wordt de belichting naar smaak van de fotograaf bepaald. In dat geval bepaalt dus de visie van de fotograaf wat een goede belichting is, maar zegt de instelling van de camera dat er sprake is van een over- danwel onderbelichting. Een goede belichting is in jouw ogen dan een subjectief begrip. In mijn ogen is er sprake van een goede belichting als een objectieve meter zegt dat een belichting correct is.

Nando schreef op vrijdag 4 maart 2022 om 11:45 | reageer
@Donald Willemsen;
een belichtingsmeter geeft niet per definitie een goede belichting aan. De meter kan namelijk niet de situatie inschatten maar bepaald de hoeveel aan de hand van een aantal parameters. Dat is de reden waarom een foutieve meting ontstaat bij bijvoorbeeld voornamelijk witte of zwarte delen in de foto. Je corrigeert om het goed te krijgen en akkoord, daar zit ook een factor smaak bij.
Het is dus fout om er vanuit te gaan dat de meter altijd de juiste belichting aangeeft.
Bekijk mijn uitleg over de belichtingsmeter maar eens in de cursus over dit onderwerp: https://photofactsacademy.nl/belichting-voor-gevorderden/de-belichtingsmeter

Smits schreef op vrijdag 4 maart 2022 om 15:54 | reageer
Als je jouw advies doortrekt, dan klopt het niet hoe je autorijles krijgt. Dan moet je eerst je auto onder controle krijgen. (~ camera settings) Vervolgens ga je het verkeer in (~ omgaan met mensen, modellen,...) en tenslotte heb je je rijbewijs, en kun je gaan racen op Zandvoort Maar jij bedoelt dat je voor je rijbewijs eerst moet gaan karten.

martinphili schreef op vrijdag 4 maart 2022 om 19:46 | reageer
maar fotograferen is nou eenmaal geen autorijden.

Maar inderdaad, het is belangrijker wát er op de foto staat dan hoe hij gemaakt is.
Ook op de automaat kun je goede foto's maken.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Portretfoto's Bewerken in Lightroom Classic

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.346 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Er zijn belangrijkere dingen dan camera instellingen

Instellingen van de camera

Wat belangrijker is dan instellingen

Beeldopbouw is belangrijk, belichting is slechts een instelling

Zorg dat belichting instellen een tweede natuur is