Boek: Exactitudes | Versluis & Uyttenbroek

dinsdag 26 september 2017, 23:23 door Michelle Peeters | 8.109x gelezen | 0 reacties

Geïnspireerd door hun interesse in opvallende dress codes van verschillende sociale groepen, heeft de Rotterdamse fotograaf Ari Versluis samen met stylist Ellie Uyttenbroek systematisch talrijke identiteiten gedocumenteerd.

Zij noemen deze series 'Exactitudes', een samentrekking van de woorden 'exact' en 'attitude' (houding).

Stikjaloers

Sommige fotografen zijn stikjaloers op hun Rotterdamse collega's Ari Versluis en Ellie Uyttenbroek. Eén goed en aansprekend idee waarmee je de rest van je leven uit de voeten kunt, is weinig kunstenaars gegeven. Ideeën zat meestal, maar een idee dat in één klap een meesterwerk voortbrengt, zie je zelden.

De jaloezie wordt vermoedelijk ook veroorzaakt door het feit dat het goede idee zo enorm voor de hand lijkt te liggen. Ik kon zelf zo'n reactie althans niet onderdrukken. Shit, waarom heb ik dit zelf niet verzonnen? Het project is inderdaad uitgegroeid tot een levenswerk.

Ongemengd boeket

Ari Versluis en Ellie Uyttenbroek maken al sinds medio jaren negentig, zogenoemde Exactitudes.

Elke Exactitude is een ongemengd boeket burgers: steeds twaalf mensen, vaak op straat gespot maar voor een wit doek in de studio gefotografeerd, die in houding en stilistische kenmerken frappante overeenkomsten vertonen.

Het project biedt een bijna wetenschappelijk verslag van de pogingen van mensen om zich van anderen te onderscheiden door het aannemen van een groepsidentiteit.

Er worden dus steeds mensen uit eenzelfde groep geportretteerd, in dezelfde houding, tegen een witte achtergrond. Hippe vaders met hun baby in een draagdoek op de borst.

Zwervers in Rotterdam. Sommigen moesten met voedsel de studio ingelokt worden omdat ze bang waren voor een 'dak boven het hoofd'

Typetjes

Gepensioneerde mannen in bandplooibroek en lamswollen trui. Black widows. Hanekammen. Homeboys. Islamitische meisjes met hoofddoeken om.

Voor hun serie werken ze bijna letterlijk volgens het basisprincipe van de fotografie, namelijk: het vermenigvuldigen. Iedere pagina bevat 12 foto's, en is een overzicht van alle subculturen door de jaren heen, van punk tot blond, van breed tot vleermuis.

Maar je vindt er bijvoorbeeld ook slagers uit Rotterdam (soms met bebloede schorten) of Moslimmannen uit Casablanca.

Slagers en Ghoulies

Ook buitenland

Er zijn nu tientallen Exactitudes en er komen er nog steeds nieuwe bij. Ook ruimtelijk is het project in principe onbegrensd. Naast in het begin voornamelijk Nederlanders (Rotterdam's heterogene straatscène was in het begin een belangrijke inspiratiebron), werden er later ook steeds vaker types in het buitenland gefotografeerd, zoals in Brazilië, Marokko en China.

The Girls from Ipanema - Rio de Janeiro 2000
En voor deze nieuwste editie hebben ze nu ook Praia (Cabo Verde), New York en Bordeaux bezocht.

De schijnbare tegenstrijdigheid tussen individualiteit en uniformiteit wordt zo extreem uitgemeten dat het artistieke aspect het zuiver documentaire element domineert.

Gids voor subculturen

Ik ben zelf inmiddels in het bezit van alle fotoboeken over het project en ik blijf ze maar bekijken. De boeken genieten vooral bekendheid als handige gidsen voor onbegrijpelijke subculturen van jongeren, voor volwassenen die het allemaal niet meer zo kunnen volgen.

Maar de antropologische ambities van Ari Versluis en Ellie Uyttenbroek reiken verder. 'Jonge' Exactitudes zijn wel in de meerderheid - jongeren experimenteren nu eenmaal meer met stijlen en identiteiten dan ouderen - maar ook oudere leeftijdsgroepen blijken een dankbare vindplaats van stijltypen.

Dertigers, veertigers en vijftigers ontbreken niet: één op de vijf Exactitudes is zelfs een bejaarde 'stijl'. Met als zeer herkenbare hoogtepunten de Toppers (oudere mannen in een combinatie met hoed en das) en Grannies; bejaarde vrouwen met grijze krulletjes en een verschoten regenjas met shawl.

Toppers en Grannies

Ark van Noach

Al deze mensentypen zijn bijeengebracht in het boek, allemaal dicht op elkaar, zonder hinderlijk esthetisch wit ertussen. Allemaal op een kluitje als het ware. Dit heeft een wonderbaarlijk effect: het is of je door een grote stadsmenigte schuifelt en alle verschijningsvormen één voor één aan je voorbij ziet trekken.

Het heeft iets van de Ark van Noach voor mensen: alsof er een schaduwpopulatie van tientallen mensensoorten bijeen is gebracht.

Leernichten en uitmijters

Toch gewoon een kuddedier...

Werk speelt bij de series een ondergeschikte factor. De geportretteerden werken (of studeren) wel, maar de dracht waarin ze zich tonen, ontlenen ze niet of nauwelijks aan wat ze doen tussen negen en vijf.

De bron van hun sociale attitude - 'Dit ben ík zoals ik mezelf zie' - ligt bijna altijd in hun vrije tijd. De dingen die ze dan doen, dragen het sterkst bij aan hoe ze zichzelf 'zien', zoals skaten, fitnessen, dansen en sporten.

De meeste burgers van nu leven in wat je de individualistische illusie zou kunnen noemen: iedereen ziet zichzelf als een wezen dat 'niet in een hokje wil worden gestopt'. Maar er is niet aan te ontkomen: mensen zijn kuddedieren, hoe klein en exotisch de kuddetjes tegenwoordig ook kunnen zijn...

Opgepompte sportschooljongens

Boek

Het laatste boek (de zesde editie met achttien nieuwe fotoseries) kost 39,50 euro en is onder andere te koop bij de webshop van het Nederlands Fotomuseum.

Photofacts Academy 11 jaar - Winactie!

Wil jij ontdekken hoe je de mooiste foto's kunt maken? Bekijk dan onze online fotografie cursussen. Meer dan 100 cursussen over fotografie, nabewerking en creativiteit.

Photofacts Academy + de Compositiebijbel

We bestaan deze week 11 jaar. Dat vieren we met een gave winactie. Word nu lid van Photofacts Academy en ontvang 70 euro korting, ons gloednieuwe boek de Compositiebijbel én maak kans op meer dan 16.000 euro aan prijzen!

Direct aanmelden met korting + gratis boek + winactie

Over de auteur

Michelle Peeters is fotografe en oprichter van DeuxBleus Fotografie. Michelle herkent het bijzondere in het gewone en het gewone in het bijzondere. Ze heeft zich nooit willen specialiseren en is daardoor van alle markten thuis.

0 reacties

Er zijn nog geen reacties op dit artikel.
Deel als eerste jouw mening over dit onderwerp!

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Portretfoto's Bewerken in Lightroom Classic

Cursus Natuurfotografie in Nederland met Rob Dijkstra

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.432 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts