Review/tip: Lightroom bedienen met een MIDI-controller

zondag 11 december 2016, 15:15 door Erik van Rosmalen | 7.995x gelezen | 6 reacties

Lightroom is ideaal om beheer en workflow van je foto's efficiënt in te richten. Als je vervolgens de bediening ervan ook nog eens wilt versnellen, zijn er oplossingen: Recent kwam je hier bijvoorbeeld al Loupedeck tegen en schreven we over Palette: hardware-oplossingen om sneller te kunnen bewerken. Mooie, gelikte oplossingen, met helaas wel een evenzo gelikt prijskaartje...

Goed nieuws: dat kan goedkoper! Met een eenvoudige MIDI-controller en een gratis plugin zoals MIDI2LR. Elja schreef er in augustus 2015 al een eerste artikel over. Ik ben onlangs gestart met een MIDI Controller met deze plugin en deel hier graag mijn ervaring.

MIDI

Wat is MIDI eigenlijk? De afkorting staat voor Musical Instrument Digital Interface, een protocol wat al tientallen jaren bestaat en bedoeld is om elektronische muziekinstrumenten realtime data te laten uitwisselen. Ik kende MIDI dan ook al, uit een vorig leven waarin ik toetsen speelde in bandjes en het gebruikte om een klavier met sequencers of modules te laten communiceren.

Nu MIDI tegenwoordig ook over usb te gebruiken is, ontstaan mogelijkheden om op een eenvoudige manier een controller op je computer aan te sluiten. En aangezien het gaat om het overbrengen van commando's, kun je er dan ook andere dingen mee doen: bijvoorbeeld sliders van fotobewerkingsprogramma's bedienen...

Plugins

Wat je dan nodig hebt, naast je controller is iets wat MIDI-commando's vertaalt naar Lightroom-acties. Die plugins zijn er, meerdere zelfs. Volgens mij de bekendste en meest gebruikte is MIDI2LR, een gratis plugin die sinds kort naast faders ook knoppen kan aansturen. Alternatieven zijn er ook, zoals Knobroom, wat alleen op Mac werkt of Paddy, een plugin voor Windows. Knobroom ken ik niet, het nadeel van Paddy is vooral dat hij nog niet beschikbaar is om met Lightroom CC te communiceren.

Controllers

En het apparaat dan? Want met Palette of Loupedeck heb je al snel honderden euro's uitgegeven. Het goede nieuws is dat je een eenvoudige MIDI-controller al voor een paar tientjes op Marktplaats vindt. Zelf koos ik voor een Korg Nanokontrol 2, die nieuw zo'n 44 euro kost en die je met wat geduld tweedehands voor de helft kunt vinden. Daarvoor krijg je acht sliders, acht draaiknoppen en een flink aantal reguliere knoppen om te programmeren.

Korg Nanokontrol-2

Installatie

De installatie van MIDI2LR en de controller is eigenlijk heel eenvoudig. Onder Windows 10 installeert de controller vanzelf een geschikte driver. MIDI2LR fungeert als plugin onder Lightroom:

- Download de software, unzip het bestand en plaats het op een logische plek op je computer;
- Open Lightroom en ga via Bestand (File) naar Pluginbeheer (plugin manager) en voeg MIDI2LR toe aan je plugins. Dat doe je, door de map met de extensie .lrplugin aan te klikken;
- Een apart venster van MIDI2LR opent en maakt verbinding met je controller;
- Elke knop, draaiknop of fader die je nu bedient, komt in beeld. Uit een lange lijst kun je nu handmatig commando's kiezen die je specifiek aan die knop wilt verbinden. Dat alles sla je op in je persoonlijke profiel.

Troubleshooten

Je kunt altijd ergens tegenaan lopen met het installeren van een MIDI-controller. Wat in ieder geval belangrijk is, is de instelling van de controller zelf. Er is de DAW-modus (DAW) of de Control Change-modus (CC). Specifiek voor communicatie tussen muziekapparatuur kan het switchen tussen die twee nut hebben. Bij het bedienen van Lightroom moest ik met mijn Korg kiezen voor CC: de andere modus geeft alleen binaire waardes uit ('aan' of 'uit'), zodat het aanraken van een slider niets anders doet dan een foto vijf stops overbelichten. Hoe dit precies werkt, is natuurlijk controller-afhankelijk en zul je in de handleiding moeten opzoeken. Daarnaast zul je in de gaten moeten houden, zoals met alles, of controllers nog compatible zijn met je besturingssysteem.

Fijnafstemming

Hoe fijn een hardwarematige bediening werkt, staat of valt natuurlijk met hoe nauwkeurig je kunt werken. Een klein slidertje wat vijf stops over- én vijf stops onderbelicht, is nauwelijks goed te bedienen. Om die range wat te verkleinen, moest je met oudere versies van MIDI2LR zelf aan de slag met codes in de bestanden. In de huidige versie is daarvoor gewoon een menuutje beschikbaar. De slider voor belichting heb ik zelf bijvoorbeeld een range van 2 stops gegeven. Als er méér correctie nodig is, kan dat nog softwarematig (al kun je je afvragen hoe geslaagd die foto nog is...).

Knoppen toewijzen

Een andere grote verbetering in versie 1.40 van MIDI2LR is dat je niet alleen sliders, maar ook knoppen kunt toewijzen. Dat maakt de mogelijkheden natuurlijk vele malen groter. Elke knop op een controller kun je daarmee namelijk een functie toebedelen. En er zijn veel commando's beschikbaar.

Ervaring

Om Lightroom te bedienen, maak ik gebruik van een Wacom tablet en pen. Ook gebruik ik veel sneltoetscombinaties om snel te kunnen werken. Dat werkt prima. De relatief kleine Korg-controller past gemakkelijk vóór mijn toetsenbord, dus het is dan ook een aanvulling en geen vervanging van tablet of toetsenbord.

Profielen

Natuurlijk kun je nooit alles met zo'n controller doen. Hoeveel knoppen en sliders je ook hebt, je zult altijd keuzes moeten maken. Wil je dat niet, dan heeft MIDI2LR een workaround. Je kunt meerdere profielen laden via het popup venster, wat continu open staat. Daardoor zou je een controllerprofiel kunnen maken voor je ontwikkelmodule én een afzonderlijke voor - bijvoorbeeld - je printmodule. Je switcht dan relatief eenvoudig van profiel naar profiel.

Midi2LR profielen

Zelf gebruik ik die optie niet: ik gebruik de controller eigenlijk alleen voor de ontwikkelmodule, wat ik voldoende vindt. Daarnaast lijkt het me lastig, omdat 'dezelfde' slider dan een andere betekenis krijgt. Het zal een kwestie van wennen zijn.

Werkwijze

Persoonlijk vind ik het wel lekker werken. De controllers geven extra vrijheid: om bijvoorbeeld belichting snel bij te trekken hoef je niet met de pen naar de slider te navigeren en te gaan tekenen. De schuif is voldoende, ongeacht waar je zit in het menu. Dat is dus wat sneller en het voelt ook natuurlijker in de bediening. Wel zie ik het echt als aanvulling naast mijn Wacom en toetsenbord.

Wat kan er beter? Je leest vaak dat mensen graag ondersteuning zouden zien voor gemotoriseerde sliders. Schuiven dus, die automatisch naar de juiste stand schieten als je een nieuwe foto opent. Dat klinkt luxe, maar dat is het zeker niet: staat je schuif nu helemaal onderaan en wil je een foto bewerken, waar je belichting bijvoorbeeld op +0,5 staat, zul je eerst wat moeten schuiven totdat de je controller de waarde +0,5 'pakt'. Dat is niet optimaal. Met een gemotoriseerde slider heb je dat probleem niet.

Conclusie

Mijn conclusie? Voor een vriendelijk bedrag kán een dergelijke controller zeker een verbetering of meer comfortabele manier van werken bieden. Dat is iets wat ieder voor zich zelf zal moeten ervaren. Maar voor een paar tientjes is dat natuurlijk wel het proberen waard. Of het een blijvertje is? Bij mij wel, maar dan als aanvulling en niet als vervanging.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Erik werkt als content specialist. Daarnaast is hij freelance tekstschrijver en fotograaf. Mensen vormen daarbij het hoofdonderwerp: portret- en reportage-fotografie. Volg Erik ook op Instagram!

6 reacties

Elja Trum schreef op zondag 11 december 2016 om 15:17 | reageer
Ik moet het toch ook nog steeds een gaan proberen. Lijkt me toch best wel handig. Alleen dan dus bij voorkeur een gemotoriseerde. Weet je of er inmiddels al geschikte voor te vinden zijn?

ErikvanRosmalen schreef op zondag 11 december 2016 om 16:11 | reageer
Ik durf het niet te zeggen, ik weet dat deze Korg erg gangbaar en goedkoop is, vandaar dat ik dat geprobeerd heb. Maar via de pagina van de ontwikkelaar kun je volgens mij een dynamische lijst raadplegen met ondersteunde controllers, dus wie weet zit daar wat tussen!

Check hier.

Rick schreef op zondag 11 december 2016 om 23:50 | reageer
Ik heb zelf een gemotoriseerde controller (behringer bcf2000) en wanneer je een systeem als dit serieus wilt gaan gebruiken raad ik een niet-gemotoriseerde controller sterk af.

Het argument dat je eerst moet schuiven met een gemotoriseerde slider vind ik ook niet terecht, de handeling die je moet doen om je manuele bij elke foto weer terug te zetten vind ik tig malen meer storend.

Midi2lightroom werkt overigens (na een tig aantal keren proberen erachter te komen dat ik iets doms was vergeten) perfect met gemotoriseerde sliders van de behringer bcf2000. Deze heb ik zelf voor 80 euro op marktplaats gekocht.

Zelf ligt hij bij mij echter inmiddels in de kast, aangezien ik mijn toetsenbord met wacom toch prettiger in mijn workflow vind. Ik snap echter volkomen dat dit voor iemand die zich niet vast heeft gebeten in zijn huidige workflow, dit een fantastisch alternatief is!

Rick schreef op zondag 11 december 2016 om 23:55 | reageer
Excuses omtrent mijn verwijzing naar het argument, ik had niet goed gelezen en snapte het al niet helemaal, je doelt hier dat het dus juist een voordeel is om gemotoriseerde sliders te hebben. Ik las 'is een luxe' ipv 'is geen luxe'. Tijd om naar bed te gaan, excuus!
(Overigens een interessant en helder verhaal verder!)

ErikvanRosmalen schreef op maandag 12 december 2016 om 07:14 | reageer
Hallo Rick,

Ik doelde hier inderdaad juist op het steeds eerst moeten schuiven met een manuele controller. We vinden dus hetzelfde inderdaad. Als ik tegen een gemotoriseerde slider aanloop zelf, zal ik zeker overwegen om over te stappen. Elja heeft hiermee overigens ook meteen een antwoord op zijn vraag, dank daarvoor

Rick schreef op maandag 12 december 2016 om 13:53 | reageer
Hoi Erik, Elja,
Als je wilt mag je de mijne wel testen en indien deze bevalt overnemen waarvoor ik hem heb gekocht op marktplaats. Hier ligt hij toch in de kast omdat ik te gehamerd ben op mijn eigen workflow.

Midi2lightroom is overigens een prima stuk software, ik heb toch al een aantal updates gehad, ze zijn er wel serieus mee bezig! (werk zelf met windows overigens)

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Cursus Natuurfotografie in Nederland met Rob Dijkstra

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.431 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts