Computer voor een fotograaf

maandag 12 januari 2009, 18:59 door Elja Trum | 21.218x gelezen | 16 reacties

Photofacts lezer Remco is op zoek naar een nieuwe computer. Hij vroeg daarbij aan mij of ik wat tips had voor zijn nieuwe pc. Voor games en kantoorgebruik is er voldoende informatie te vinden, maar waar moet je nu op letten wanneer je een computer wilt kopen als fotograaf. Gelukkig voor hem heb ik wel wat tips.

Pc of Mac
De eerste keuze die je moet maken is die tussen PC of Mac. Linux of een ander bestuuringsysteem is voor fotografen een minder geschikt alternatief, want daarvoor is Photoshop niet beschikbaar. Er zijn natuurlijk ook voor Photoshop alternatieven, maar dit pakket is toch wel de standaard voor fotografen.

Echt een wezelijk verschil tussen een Apple of een PC is er niet voor fotografen; beide bieden meer dan voldoende mogelijkheden en eigenlijk geen beperkingen. Het is dus vooral een persoonlijke keuze. Apple staat daarbij bekend om de hogere aanschafprijs en een gebruikersvriendelijker besturingssysteem.

Je computer moet natuurlijk voldoende kracht hebben om ook goed met programma's als Lightroom en Photoshop te kunnen werken. Gelukkig is dat tegenwoordig niet vaak een probleem meer, al blijft gelden 'hoe meer, hoe beter'. Hoe ver je hierin gaat is afhankelijk van je budget.

Ga je overigens voor Windows dan is er de keuze uit Windows XP of Vista. Hoewel er veel geklaagd schijnt te worden over Vista werk ik er al twee jaar met veel tevredenheid mee. De vraag is wellicht wel of je voor de 32-bits of 64-bits versie moet gaan.

Mijn ervaring met het 64-bits systeem was dat er nog de nodige ondersteuning ontbrak. Dat is echter twee jaar geleden. Waarschijnlijk is het nu geen enkel probleem meer. Mocht dat wel zo zijn dan kun je een Vista 32-bits versie downloaden en gewoon installeren met je 64-bits code. Toevallig weet ik dat dit geen problemen oplevert..

Het voordeel van de 64-bits versie boven de 32-bits variant is overigens voornamelijk dat je er meer geheugen mee kunt aanspreken. Met de 32-bits versie kun je maximaal 3,6 gigabyte gebruiken. De 64-bits geeft je een heel stuk meer ruimte op dit gebied. Theoretisch kan 64-bits daarnaast sneller zijn bij sommige bewerkingen. Op een Windows machine heb je hier in Photoshop CS4 soms al een beetje voordeel van.

Laptop of desktop
Er is ook nog een keuze te maken tussen de aanschaf van een latop of een desktop computer. Steeds meer mensen kiezen voor een laptop. Dat is natuurlijk in veel gevallen ook praktisch, maar er kleven ook nadelen aan.

Zo is een harddisk in een latop vaak relatief klein. Fotobestanden zijn dan weer erg groot en dat is een combinatie die niet al te best samen gaat. Je bent dan al snel aan het werken met externe drives; niet heel erg praktisch.

Zelf zou ik altijd gaan voor een stevige desktop machine. Eentje met voldoende ruimte voor uitbreidingen als extra harddisks, geheugen en insteekkaarten. Let er dus ook op dat er op het moederbord minimaal vier geheugenbanken zijn en dat er ruimte is voor een stuk of vier (meer is meegenomen) disk drives.

Ook handig zijn voldoende USB aansluitingen, al is een tekort daaraan met een USB-hub eenvoudig op te lossen. USB aansluiting vliegen er doorgaans doorheen; een voor je toetsenbord, muis, tekentablet, monitor, cardreader, kleurcalibrator en dergelijke. Over cardreaders gesproken; een ingebouwde multi-cardreader mag bij een fotograaf natuurlijk niet ontbreken.

Moet je veel op locatie werken dan is een laptop overigens al snel onmisbaar. Als het even kan zorg je voor zowel een laptop als een desktop computer. De laptop voor het snelle werk en de backup onderweg, een desktop voor het betere nabewerkingswerk en het opslaan van je archief.

Processor en geheugen
Je kunt hierbij op een paar dingen letten. Allereerst natuurlijk een fatsoenlijke processor. Een Intel Quad core of een vergelijkbare AMD processor brengt je al een heel eind. Met de huidige geheugenprijzen is het haast zonde om niet voor 4 gigabyte aan geheugen te gaan, maar zorg in elk geval dat je boven de 2 gigabyte blijft.

Sinds Photoshop CS4 is ook de grafische kaart weer belangrijker geworden. Controleer of de videokaart geschikt is voor gebruik door Photoshop. Ook hier geldt dan meer geheugen altijd prettig is. Voor ongeveer 100 euro heb je al een meer dan geschikte grafische kaart (nVidia of ATI) met 512 mb geheugen.

Persoonlijk raad ik het gebruik van passief gekoelde videokaarten aan. Deze beschikken niet over een ventilator, maar raken hun warmte kwijt via -vaak grote- koelvinnen. Pas dus op dat de kaart wel in je computer past. Een passief gekoelde videokaart maakt geen geluid; heerlijk stil dus tijdens het werken!

Disks
Mijn persoonlijke voorkeur wat betreft disks is het gebruik van meerdere disks. Minimaal twee. Op de hoofddrive (circa 500 GB) zet je Windows en alle software. De tweede drive gebruik je exclusief voor je bestanden; uiteraard foto's, maar ook documenten of je website kun je daar op kwijt. In feite een applicatie disk en een data disk.

Foto's worden steeds groter en harddiskruimte is goedkoop. Als je nu een (data)drive koopt zou ik minimaal gaan voor 1 terabyte aan ruimte. Dergelijke drives liggen voor zo'n 100 euro in de winkels. Met een terrabyte moet je even vooruit kunnen om je archief op kwijt te kunnen.

Back-up
We hebben op Photofacts al eerder uitgebreid geschreven over back-up mogelijkheden, maar in het kort zou ik hiervoor gaan: je datadisk in de computer is je hoofdarchief. Deze back-up je middels een regelmatige (wekelijks, maandelijks) handeling op een externe harddisk die exact dezelfde grote heeft als je data disk. In dit voorbeeld dus ook 1 terabyte.

Deze back-up bewaar je op een andere locatie. Bijvoorbeeld op je werk, bij je (schoon)ouders of een vriend. Daarnaast zou ik aanraden een online backup abonnement te nemen. Voor circa 80 euro / jaar kun je onbeperkte back-up ruimte hebben. Houd er rekening mee dat een snelle internetverbinding zonder limieten ook een vereisten is hiervoor.

Drobo
Is geld geen probleem, dan is de Drobo wellicht een leuke oplossing. Deze externe drive kan tot maximaal vier drives combineren en slaat bestanden hierop zo op dat er zonder problemen een hard-drive kan crashen. Je verliest dan geen data. Raken de drives vol, dan trek je de kleinste drive uit de Drobo en duw je er een nieuwe grotere in. De rest gaat automatisch.

Een prachtig systeem, maar met 500 euro best prijzig. Een Drobo systeem zou mijn voorkeur hebben boven een RAID systeem. Daar heb ik namelijk de nodige klachten over gehoord; neem je toch RAID, bezuinig dan niet op de kosten van de RAID-controller.

In onderstaande video wordt het gebruik van de Drobo nog verder besproken:

Monitor
Wellicht wel een van de belangrijkste onderdelen van een computer voor een fotograaf is de monitor. Dat is immers waar je de foto's op gaat bekijken en bewerken. De kleurweergave is hierbij dus erg belangrijk. Gelukkig worden goede monitoren steeds goedkoper.

Ook het formaat is natuurlijk belangrijk. Persoonlijk werk ik op een 24 inch monitor met een resolutie van 1920 bij 1200 pixels. Voor fotobewerking is dit een prettige maat, maar ook met een 22 inch kun je aardig uit de voeten. Opnieuw geldt hierbij dat je het zo gek kunt maken als je wilt.

Wil je voor een kwaliteitsmonitor gaan, kijk dan vooral naar de schermen van Eizo, LaCie en NEC. Ook Dell en Apple staan bekend om hun goede monitoren. Bij alle merken geldt dat de kwaliteit per type verschilt. Let bij schermen in het algemeen op het zwartpunt (zo donker mogelijk) en het kleurbereik (zo dicht mogelijk bij -of meer dan- 100% AdobeRGB is ideaal voor fotografen.

Eizo monitor

Calibreren
Een goede monitor is weinig waard zonder calibratie (en slechte nog minder). Denk dus ook aan de kosten voor een kleurcalibrator. De Datacolor Spyder3 is bijvoorbeeld een aardige en betaaldbare calibrator. Naast calibrator en de eerder genoemde cardreader is ook een tekentablet in mijn ogen een onmisbare accessoire voor fotografen.

Voor een goede prijsvergelijking van verschillende PC systemen en onderdelen raad ik jullie aan om de Tweakers Pricewatch te gebruiken. Aanvulling zijn welkom in de reacties!

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Elja Trum is oprichter van Photofacts, online fotografiecursussite Photofacts Academy en het blog Teslafacts. Hij schrijft sinds 2006 over fotografie. Elja is ook auteur van boeken over zwart-witfotografie, flitsfotografie en portretfotografie.

16 reacties

gast schreef op maandag 12 januari 2009 om 19:16 | reageer
Correctie: 32-bits = 3,25 Gb max

NielsThijssen schreef op maandag 12 januari 2009 om 19:51 | reageer
Linux kun je gewoon gebruiken, je kan uitwijken naar The GIMP (opensource/GNU-licentie), danwel via virtualisatie onder Linux Photoshop draaien... (als je officieel het pakket kan en wil betalen).

Derk schreef op maandag 12 januari 2009 om 20:42 | reageer
Ga gewoon voor de 64 bits versie van Vista. Al dat geklaag is meer geblaat dan waarheid. 64 bits is gewoon de toekomst en de nieuwste versie van bijvoorbeeld Lightroom is gewoon in een volledige 64 bits versie te krijgen. Veel software zal volgen, aan de serverkant is 64 bits al vrij gewoon geworden en voor veel zaken zelfs verplicht.

Voordelen van 64 bits?

- Optimaal gebruik maken van je (multicore) processor
- Kan efficienter meer geheugen aansturen
- Stabielere drivers (standaard worden alleen gecertificeerde drivers ondersteund)
- Nieuwe software komt steeds vaker uit in een 64 bits variant

Een nadeel zou kunnen zijn dat er voor bepaalde hardware geen drivers zijn, de meeste software werkt overigens prima op Vista X64, inclusief de games!

De grootste problemen doen zich voor bij bijvoorbeeld virusscanners of utilities...

Verder heb ik het geheel met Elja eens:

- Minder dan 4 GB zou ik niet doen
- Quad core is betaalbaar geworden, doen dus (al heb je daar op dit moment nog niet zo veel aan)
- Koop een SNELLE en GROTE harddisk, 7200 rpm is beter dan 5400 rpm (dat toerental is de reden dat notebooks vaak trager zijn...)
- Als je bang bent voor dataverlies, neem de backuptips van Elja ter harte. Overigens is het in veel systemen ook mogelijk om 2 harddisks in mirror te zetten, zodat de uitval van 1 harddisk wordt opgevangen. Een externe backup blijft echter altijd noodzakelijk.

Mijn credo: Digitale data bestaat niet als zij slechts eenmaal is opgeslagen... en dat geldt zeker voor foto's!

Remco schreef op maandag 12 januari 2009 om 20:57 | reageer
Elja bedankt en alle anderen bedankt voor de aanvullingen.
Hier kan ik in ieder geval verder mee.

libeco schreef op maandag 12 januari 2009 om 21:06 | reageer
Ik gebruik Vista 64-bits en ben er zeker niet tevreden over. Ik heb vrijwel continue harddiskactiviteit, ondanks het uitzetten van (voor mij) nutteloze services zoals automatisch defragmenteren en indexering. Ik zit echt te twijfelen of ik niet terug moet gaan naar XP 64-bits. Nadeel daarvan is dat er geen Nederlandse versie beschikbaar is, voordeel is wel dat het XP is, in mijn ogen nog altijd het fijnste OS om mee te werken. Ik ben het wel met anderen eens dat 4GB een minimum is en meerdere HD's ook. Je kan ervoor kiezen om een kleinere 1ste HD te nemen voor je OS-installatie en programma's, vaak kom je hiermee toch de 100 GB niet voorbij (houd wel rekening met voldoende ruimte voor pagefiles/scratchdisk en ander virtueel geheugen). Als je dan een tweede grotere HD neemt voor al je bestanden dan kom je al een heel eind. Vergeet hierbij (Windows) niet om Mijn Documenten een locatie op de tweede HD te geven om onnodige fragmentatie tegen te gaan.

Serge schreef op maandag 12 januari 2009 om 21:10 | reageer
Elja, een interessant artikel. In de toekomst plan ik de aanschaf van een laptop, geen 17" toestanden, maar iets compacter (bv. 13 inch) om makkelijk mee te nemen wanneer ik licht wil reizen. Ik gebruik een desktop pc met Windows XP maar voor een laptop zou ik gerust voor een Macbook durven opteren, niet enkel voor de looks, maar ook de prestaties zijn niet mis. En ook omdat ik zo met twee systemen leer werken, dat is altijd meegenomen.

Anne schreef op maandag 12 januari 2009 om 21:45 | reageer
Ik maak zelf naar volle tevredenheid gebruik van een Vista x64 systeem op een quadcore met 8GB geheugen en een krachtige grafische kaart. Ditzelfde systeem draaide ik eerst op 32 bit. IK GA NOOIT MEER TERUG. 64 bit is de toekomst, en een stuk sneller dan 32 bit. Geloof me, een wereld van verschil. Je merkt dit helemaal met 64 bit applicaties als Lightroom en Photoshop. de raw-bestanden van mijn 5D MkII (circa 25-30MB) zijn in binnen notime ingelezen. Werkt echt super! Ter vergelijk: Inlezen van raw-bestanden van 5DII gaat veel sneller dan raw-bestanden van een "oude" 5D op een 32bit systeem, en dat terwijl ze circa 2x zo groot zijn.

Frederik schreef op maandag 12 januari 2009 om 21:50 | reageer
Ik gebruik nu al een aantal maanden mijn MacBook Pro (2.5ghz) voor al mijn foto werk en ik moet zeggen dat het toestel mij steeds doet verbazen. Dit is dat ook de laptop die ik aan alle fotografen zou aanraden.

EdC schreef op maandag 12 januari 2009 om 21:58 | reageer
Voor de komst van de Canon 5D2 heb ik een PC gekocht met 2 Quad en zo nog het een en ander. Met eSata, firewire en USB-aansluitingen, een 1 TB externe harde schijf op een eSata-poort (voor opslag RAW foto's), 750 GB interne harde schijf (inderdaad: voor software en een paar mappen met jpg-beelden)

Vista 64-bits (vraagt ook LR 2 64 bits en iTunes kan nu alleen 64-bits werken, zegt het programma bij installatie).

Volgende project is een ander scherm. Ik wacht op meer nieuws over de NEC.

En zo komt er dus nog een smak geld bovenop de aanschafkosten van een nieuwe camera.

Bevalt Vista? Tot nu toe draait het OS beter dan XP. De compu is ook vele malen stiller.

Ik ben geen computer-kenner en heb de specificaties van de beoogde compuetr daarom voorgelegd aan ienand die daar meer kijk op heeft. Met vermelding van het doel: vooral fotobewerking (en misschien video)en een tekst kunnen uitwerken (daarvoor OpenOffice, geen MS Office). GIMP ziet er ook goed uit, maar ik ben gewend aan Lightroom voor het meeste werk.

BBasje schreef op maandag 12 januari 2009 om 21:58 | reageer
Ik sluit me aan bij Serge. Ben zelf een gebruiker van alle drie de besturingssystemen en het is een kwestie van keuze.

Linux is een goed systeem maar gewoon (nog) niet geschikt voor fotografen. Door het ontbreken van Lightroom en Photoshop (ja er zijn alternativen maar die kunnen veel minder met een mindere kwaliteit)

De keuze tussen apple en windows is een moeilijke keuze en is ook (deels) afhankelijk van het budget. Ik heb 2 jaar geleden voor mijn laptop gekozen voor een MacBook en ik moet zeggen dat ik er heel te vreden mee ben. Als ik het even vergelijk met mijn desktop die dezelfde processor en evenveel (en snel) geheugen heeft dan sta ik soms raar te kijken als de macbook dezelfde bewerking sneller doet dan mijn desktop terwijl die wel een goede videokaart heeft (en cs4 gebruikt die ook)

Dus voor mij(persoonlijk) zou de keuze absoluut een apple zijn. Het voordeel verder nog is dat het er allemaal ook nog mooi uitziet en als je eenmaal aan het besturingssysteem gewend bent het heel prettig werkt.

Ik ben benieuwd wat je keuze uiteindelijk is.

Bastiaan schreef op maandag 12 januari 2009 om 22:12 | reageer
Onderhoudend stukje! Lees hier sinds enige tijd elke dag even mee en: mijn complimenten! Overzichtelijk, informatief, goed qua lay-out (is altijd de helft van het verhaal, als je het mij vraagt).

OT:
Heb heeeel lang zitten twijfelen wat ik moest doen, wat betreft de keuze tussen nieuw systeem (met alle toebehoren). Heb, als amateurfotograaf, gekozen voor een Apple MacBook, 2,1 ghz, waarbij ik het geheugen heb uitgebreid naar 4gb. Hierop werk ik voornamelijk met Lightroom (beste uitvinding op softwarematig gebied, is mijn mening; Apple zelf draait heerlijk, en overzichtelijk) en Photoshop Elements (jawel, gewoon gekocht, daarom ook Elements ipv CS3/4). Elements is volgens mij uitgebreid genoeg voor de meeste bewerkingen.

Het voordeel van de MacBook (in vergelijking met een IMac bijv.) is de 'draagbaarheid'. In de woonkamer, onder het genot van een mooi stukje muziek, de open haard en het gezelschap van de vrouw des huizes (niet in volgorde van belangrijkheid natuurlijk...), werk je je mails bij, tik je een stukje als dit, en, als het serieus wordt, koppel ik de MacBook aan het eveneens pas aangeschafte Eizo 22" scherm. Wat een ding... scherp, kleurenweergave... fantastisch. Een 24" zou, inderdaad, nog mooier zijn geweest, maar... er moeten keuzes gemaakt worden.

Opslaggeheugen is natuurlijk een minder aspect van dit ding. Met 120gb zit het snel vol (m'n Nikon D200 spuugt per jaar zo 10k foto's uit, dus gaat het hard). Backuppen doe ik met een schijf van LaCie.

Werkt eigenlijk allemaal uitstekend, kan zeer weinig nadelen opnoemen van deze configuratie. Je bent dus ontzettend mobiel (voor het maken van een bedankfoto voor het bruidspaar op dezelfde dag, om maar iets te noemen).

Dus zomaar ter info

Mattijs schreef op maandag 12 januari 2009 om 22:27 | reageer
Tweakers.net heeft ook een 2 maandelijkse BestBuy Guide. Altijd handig om vanuit 1 van die samenstellingen te werken.

Het nadeel van een laptop is vaak het scherm. Dit is vaak bij lange na niet nauwkeurig genoeg voor fotobewerking.

De nieuwe Core i7 processor lijn van Intel is een hele verbetering tov de 'oude' quadcores als ik de benchmarks bekijk. Helaas nog vrij prijzig in aanschaf. De processor kost ongeveer 240 euro en een bijpassend moederbord hetzelfde. Ik wacht dus nog even met geld uitgeven

deGrootfotografie schreef op dinsdag 13 januari 2009 om 08:50 | reageer
Windows XP professional 64x kan je volgens mij ook wel in het nederlands krijgen door een language pack te installeren. Maar wie wil uberhaupt een nederlandse windows? Dat heb ik nog nooit begrepen. Computers zijn gewoon engels en geeft de beste ondersteuning. Nog steeds kunnen applicaties slecht werken door de slechte vertalingen.

Maar wat ik ook raar vind, is dat er wordt geadviseerd om een windows te downloaden. Ik vind niet dat dat soort tips op zo'n website thuishoort. Je koopt een licentie en die is ALLEEN geldig voor die versie die je gekocht hebt.

Ik heb ook Windows Vista Ultimate 64bit en op zich heb ik weinig problemen. Echter vind ik wel dat de Adobe 64bit software minder goed draaien dan de 32 bit. Helaas kan je er niet voor kiezen om Lightoom toch als 32 bit te installeren. Nadeel daaraan is dan ook dat als je de foto wil gaan editten in photoshop, jij automatisch de 64bit versie opstart. Dit heb ik opgelost door eerst de 32 bit versie te starten en dan pakt hij die automatisch om de foto in te laden.

Henri schreef op dinsdag 13 januari 2009 om 12:33 | reageer
Voor wat betreft 64 bits Windows;
Wanneer je liefhebber bent van de talloze Photoshop Plugins die verkrijgbaar zijn moet je er rekening mee houden dat de meeste plugins niet werken onder 64 bits Photoshop.
Voor de rest is 64-bits superieur!
En vergeet niet dat de 64-bits Photoshop voor de Mac nog niet beschikbaar is, ondanks dat de Mac al langer 64-bits ondersteunt.....
In mijn ogen is een laptop voor fotobewerking echt geen optie: het scherm heeft een kleurruimte die zo'n 30% kleiner is dan een goede DTP monitor van bijvoorbeeld Eizo.

En @deGrootfotografie: er is echt geen languagepack voor Windows XP64
En de hardware ondersteuning voor XP64 schijnt nog steeds niet geweldig te zijn.
Ik heb afgelopen weekend de Windows 7 - 64-bits Beta gedownload op de site van Microsoft en ga die eens uitproberen. Het is een Beta die tot 1 augustus zijn werk doet, dus ik ben benieuwd.
Zodra het Blurb boek waar ik nu aan werk af is ga ik de Harddisk formatteren en Windows 7 installeren: ik houd jullie op de hoogte van mijn ervaringen!

deGrootfotografie schreef op dinsdag 13 januari 2009 om 16:54 | reageer
OK, ff gegoogled en idd... geen nl voor xp 64 Maar dan nog... dat wil je toch ook niet?

En nee, ik ga geen beta's draaien. Heb met veel success vista draaien en dat bevalt mij te goed. Dus ik ga niet expirimenteren. Ik heb een legale versie en ik ga niet nu al over op een nieuwe en zie het nut er voorlopig ook nog niet van. Pas bij een nieuwe pc koop ik wel weer een OEM.

David schreef op vrijdag 16 januari 2009 om 14:12 | reageer
Ik heb nog niet zo lang geleden een nieuwe laptop (dual core 2.5ghz - 4gb geheugen - 512 mb dedicated on videocard) en moet eerlijkheidshalve zeggen dat lightroom bijvoorbeeld pokketraag draait.
Op mijn iMac (2.0ghz - 3Gig geheugen - 512 ded vid) draait lightroom als een fluitje...
Dus grafisch zweer ik bij Mac...

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Masterclass Landschapsfotografie met Bas Meelker

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.431 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Computer voor een fotograaf