Een grote lensopening is niet alleen voor een kleine scherptediepte

woensdag 8 juni 2022, 15:30 door Nando Harmsen | 3.752x gelezen | 1 reactie

Je kent ze wel, die prachtige en vooral ook dure objectieven met enorme lensopeningen. Als je f/2.8 al groot vindt, dan is niets vergeleken met f/1.4 of zelfs f/1.2. Je krijgt er een extreem kleine scherptediepte mee.

Maar wat voor zin heeft zo'n lensopening het als je altijd met f/8 fotografeert? Ik leg uit wat voor nut een grote lensopening nog meer heeft.

Niet iedereen wil een extreem kleine scherptediepte gebruiken. Dat is begrijpelijk, want het is ook niet voor elke soort fotografie geschikt.

Zeker de fotografen die bijna altijd een diafragma tussen de f/5.6 en f/11 gebruiken zullen niet snel het nut van een f/1.4 inzien.

Een studio portret wordt vaak met een grotere lensopening gefotografeerd. Onder deze omstandigheden heb je geen grote lensopening nodig.
Toch kan een heel grote lensopening veel nut hebben. Niet om een kleine scherptediepte te bereiken. Ook niet om in donkere omstandigheden toch voldoende licht door de lens te krijgen zodat je kunt blijven fotograferen. Het heeft alles te maken met scherpstellen

We staan er niet snel bij stil, maar de autofocus heeft zo zijn beperkingen. Er is contrast nodig om te kunnen scherpstellen.

Is er geen contrast, dan zal de scherpstelling falen. De autofocus gaat hunten. Is er wel contrast, dan moet er voldoende licht zijn om dat contrast te zien.

Een objectief zoals dit stelt je in staat om de maximale prestaties uit de autofocus te halen. Je hebt er alleen wat aan als je ook onder die omstandigheden fotografeert.
Elke camera heeft een minimale hoeveelheid licht nodig om te kunnen scherpstellen. Dat wordt weergegeven met een EV waarde.

Om een voorbeeld te noemen, de autofocus van een camera werkt bijvoorbeeld tot -2 EV. Is het donkerder dan -2 EV, dan is de AF niet meer bruikbaar.

Een grote maximale lensopening laat een enorme hoeveelheid licht door. De autofocus kan daar veel profijt van hebben.
Dit getal -2 EV is in dit geval even willekeurige genomen, gewoon als voorbeeld. Elke camera heeft een eigen minimum lichthoeveelheid vermeld in de specificaties. Bij sommigen is dit -1 EV, anderen gaan tot -3 EV. Er zijn er zelfs die tot -7 EV gaan. In dit geval blijf ik even bij -2 EV als voorbeeld.

De hoeveelheid licht die overeenkomt met -2 EV, is de hoeveelheid licht van de volle maan in een sneeuwlandschap. Er is echter één maar. De camera kan alleen onder die omstandigheden scherpstellen met een f/1.2 objectief. Dat is namelijk een vereiste omdat dat objectief voldoende licht door kan laten.

Zou je een f/4 objectief hebben, dan zal het scherpstellen bij volle maan in een sneeuwlandschap niet meer lukken. Immers, een f/4 objectief laat maar liefst 3,3 stop minder licht door.

Dat betekent dat je met een objectief met een maximale lensopening van f/4 pas kunt scherpstellen bij ongeveer 1 EV in plaats van -2 EV.

Onder hele donkere omstandigheden kan de autofocus het moeilijk krijgen. Komt er niet voldoende licht door de lens, dan ziet de autofocus niet waar op scherpgesteld moet worden.
Om een idee te hebben, 1 EV aan licht komt ongeveer overeen met nachtelijke skyline van een stad op afstand. Heb je een objectief met een grootste lensopening van f/5.6, dan zal je zelfs minimaal +2 EV aan licht nodig hebben. Dat komt overeen met fotograferen in een stad met straatverlichting.

Als je veel fotografeert onder donkere omstandigheden, dan kan je zeker voordeel van een objectief met een grote lensopening hebben. Het scherpstellen kan in die gevallen veel beter, sneller en soepeler gaan. Het risico dat de scherpstelling gaat hunten is veel kleiner.

Een huwelijksfoto met een losse flitser in de avond. Je hebt geen grote lensopening nodig voor een goede belichting, maar het kan er wel voor zorgen dat de camera goed en snel kan scherpstellen.
Betekent dit dat je altijd een objectief met een grote lensopening nodig hebt? Natuurlijk niet. Het is alleen maar nuttig als je onder omstandigheden fotografeert waarbij het licht alles behalve optimaal is. Of je houdt van een extreem kleine scherptediepte, want dat kan ook.

Photofacts Academy 11 jaar - Winactie!

Wil jij ontdekken hoe je de mooiste foto's kunt maken? Bekijk dan onze online fotografie cursussen. Meer dan 100 cursussen over fotografie, nabewerking en creativiteit.


We bestaan deze week 11 jaar. Dat vieren we met een gave winactie. Word nu lid van Photofacts Academy en ontvang 70 euro korting, ons gloednieuwe boek de Compositiebijbel én maak kans op meer dan 16.000 euro aan prijzen!

Direct aanmelden met korting + gratis boek + winactie

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

1 reactie

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ook interessant

• 

  Fotograferen met een vintage lens, of een manual lens

  door Nando Harmsen

• 

  Portretfotografie tip: Licht van opzij

  door Elja Trum

• 

  Hoe creëer je diepte en contrast in je modelfotografie (met of zonder lensflare)

  door Frank Doorhof

• 

  Verschillende belichtingsmethoden maken geen betere foto

  door Nando Harmsen

• 

  Review: Smallrig RC 60B COB LED video lamp

  door Nando Harmsen

• 

  De Lichtmeter, hoe lees je hem af?

  door Frank Doorhof

Toon alle artikelen binnen Tips en Truuks