Belichtingstrapje zonder statief

zondag 31 augustus 2025, 22:44 door Nando Harmsen | 1.242x gelezen | 2 reacties

Soms is het verschil tussen lichte en donkere delen zo groot, dat de camera dat niet in één opname kan vastleggen. Het dynamisch bereik is te groot. Dan is een belichtingstrapje de oplossing. Wat als je geen statief bij je hebt?

Een belichtignstrapje is een serie foto's met verschillende belichtingen. Dit gebruik je wanneer het verschil tussen de lichtste delen in een foto, en de donkerste delen, te groot is. Een foto heeft dan ofwel veel 'dichtgelopen' zwart in de foto, of 'uitgebeten' wit.

Ojee, dit krijg ik niet goed belicht in één enkel foto.
Een belichtingstrapje lost dit op. Hiermee maak je een serie foto's met een belichting voor de lichtste delen, en een voor de donkerste delen. Daartussenin maak je ook nog één of meerdere beelden. Dit allesvoeg je later samen tot een HDR-foto.

Een belichting op de lichtste delen: de lucht

Een belichting precies tussen die van de lucht en voorgrond in.
Een belichtingstrapje vereist dat de foto's in de serie exact op elkaar passen. Met andere woorden, een statief is daarin bijna een vereiste. Maar wat als je aan het wandelen bent en je hebt geen statief bij je? Wat dan?

Er is een oplossing. Dat is een belichtingstrapje uit de hand maken. Hierbij maak je gebruik van de AEB instelling (Automatic Exposure Bracketing), serieopnamen of de zelfontspanner, en een stabiele houding.

Het werkt als volgt. Je stelt de AEB in op het gewenste aantal opnamen en de stops tussen de opnamen. Je kiest voor de snelste continu-opname instelling, of een 2-seconde zelfontspanner.

De AEB instelling van een Canon. Andere camera's hebben dit ook, het ziet er alleen wat anders op het scherm uit.
Je stelt de basis belichting midden tussen het lichtste en het donkerste deel in. Zorg dat de langste belichtingstijd nog steeds snel genoeg is om uit de hand een scherpe foto te maken. Gebruik een hogere ISO-waarde als dat nodig is.

Neem een stabiel houding aan. Dat is belangrijk want dat helpt om de foto's zo goed mogelijk op elkaar aan te laten sluiten.
Neem een uitermate stabiele houding aan en drukt de ontspanknop in. Met continu-opname hou je de knop ingedrukt tot de camera klaar is. Hij stopt waarschijnlijk vanzelf na het belichtingstrapje. Met de zelfontspanner zal de camera automatisch het belichtingstrapje maken na de vertraging.

De foto's zullen niet perfect op elkaar aansluiten, maar het zal niet veel schelen. De software waarmee je het belichtingstrapje samenvoegt tot een HDR-opname heeft de optie om de foto's uit te lijnen. Gebruik die optie.

Het resultaat van de drie belichtingen, samengevoegd tot één enkele HDR-opname met bewerking naar smaak.
Het resultaat is een HDR-foto waarbij je geen uitgebeten wit of dichtgelopen zwart hebt. Ook zonder statief.

Meer weten over HDR fotografie?

Bij Photofacts Academy, onze online cursusomgeving voor fotografen, hebben we een complete cursus over HDR fotografie. Je kunt deze cursus twee weken lang volgen met een gratis proeflidmaatschap.

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

2 reacties

Martin schreef op dinsdag 2 september 2025 om 16:19 | reageer
Wat was de onderlinge stapgrootte, Nando?

Nando schreef op dinsdag 2 september 2025 om 16:54 | reageer
Ik kies altijd 1 stop tussen de opnames in.
Ik adviseer altijd om zeker niet meer dan 2 stops te doen.
Wat je kiest is afhankelijk van de situatie, en het aantal opnames dat je gaat maken.

Deel jouw mening

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

43.298 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Belichtingstrapje zonder statief