Lichtende Nachtwolken fotograferen

Gedurende enkele maanden per jaar, rondom midzomernacht, kunnen ze zichtbaar worden; lichtende nachtwolken. Ze zijn relatief zeldzaam, hoewel ze de laatste jaren steeds vaker te zien lijken te zijn.

De afgelopen weken waren de omstandigheden weer geschikt voor de vorming van deze bijzondere wolken. Reden om nog niet naar bed te gaan.

Lichtende nachtwolken, in het Engels Noctulucent Clouds (afgekort NLC) zijn de hoogste wolken in onze atmosfeer. Ze vormen net onder de mesopause, het deel van de atmosfeer dat op 80-85 kilometer hoogte begint en waar de temperaturen tussen half mei en half augustus dalen tot -160°C.

Dan vormen zich minuscule ijskristallen op stofdeeltjes die waarschijnlijk afkomstig zijn van meteorieten en vulkanisme. Deze ijle wolken zijn onzichtbaar, behalve als ze in de donkere wordende avondschemering verlicht worden door de zon, die dan al ver onder de horizon verdwenen is.

Als er lichtende nachtwolken zijn, zijn ze pas vanaf een uur na zonsondergang te zien in West-Noorwestelijke richting. Ze hangen redelijk laag aan de horizon. Na middernacht zijn ze in de richting van Noordoost te zien.

Lichtende nachtwolken fotograferen is redelijk simpel. Je moet bij voorkeur een statief gebruiken, want het is immers al donker. Kies ook een mooie plek uit, die je tevoren bepaald hebt. Op het moment dat ze verschijnen nog een plek vinden is mogelijk, maar niet makkelijk.

Als instellingen adviseer ik het volgende:
• Brandpunt tussen de 24mm en 70mm voor overzichten,
• Brandpunt tusssen de 70mm en 200mm voor meer detail,
• Witbalans rond de 4000-5000K,
• Fotografeer in RAW,
• Beeldstabilisatie uit,
• Diafragma tussen de f/4 en f/8,
• Sluitertijd tussen de 2 en 10 seconden,
• Regel belichting met de ISO, die vaak tussen de 400 en 1600 komt,
• Gebruik selftimer of een remote,
• Hou je histogram in het oog voor de correcte belichting,
• Maak eventueel een extra belichting voor de voorgrond

Probeer een redelijk korte sluitertijd aan te houden en regel de juiste belichting met je ISO waarde. De wolken bewegen redelijk snel, waardoor patronen en ribbels in de wolken veranderen. Een te lange sluitertijd zal die details laten vervagen.

Het voorspellen van lichtende nachtwolken is heel moeilijk. Vaak kan er alleen een kans gegeven worden, hoewel er speciale radarmetingen van de atmosfeer zijn die een indicatie kunnen geven. Gelukkig is er internet, en sociale media geven vaak al een goede indicatie of er iets te zien is.

Wil je lichtende nachtwolken gaan fotograferen? Zorg dan dat je een of meerdere geschikte locaties weet te vinden, en kijk vanaf een half uur na zonsondergang, in de richting van de zonsondergang, regelmatig naar de lucht. Pas vanaf een uur nadat de zon onder is gegaan weet je het zeker.

En het moet natuurlijk helder weer zijn. Hangt er een dik pak wolken, dan weet je zeker dat ze niet te zien zullen zijn, en hoef je er geen rekening mee te houden.

Wil jij ook gave foto's maken?

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

5 reacties

Deel jouw mening

Ook interessant