Moet je foto's wel nabewerken?
zaterdag 27 juni 2015, 13:39 door Iris van Liempt | 8.933x gelezen | 18 reactiesIk heb van jongs af aan al een bepaalde interesse voor fotografie gehad. Dat uitte zich vroeger in foto's maken met de spiegelreflex van mijn moeder als we op vakantie waren. Wat later kreeg ik mijn eigen compactcamera.
Pas toen ik achttien was, ben ik me serieus bezig gaan houden met de kunst van fotografie. Ik rolde hier toen in vanwege het contact met een vriend die zelf veel bezig was met fotografie. De vele gesprekken die ik met hem had over fotografie hebben ervoor gezorgd dat ik een passie bij mezelf ontdekte waarvan ik, als ik terugkijk, weet dat hij er van jongs af aan al in zat.
Die vriend van me heeft me veel geleerd: eerst over de functies van de camera, dingen zoals diafragma en het effect van sluitertijd. Daarna liet hij me tot op zekere hoogte de mogelijkheden van nabewerking zien en gaf me de benodigde middelen (lees: destijds een illegale Lightroom download) om mijn eigen foto's te gaan nabewerken.
En zonder nadenken ben ik het altijd zo blijven doen: een foto maken, met nabewerken het maximale eruit halen en dan besluiten of ik tevreden was met het resultaat.
Gaandeweg kwam ik er echter achter dat er fotografen zijn die het anders doen: fotografen die niet nabewerken. De rationale achter het al dan niet nabewerken van een foto is interessant, en alhoewel ik begrip heb voor fotografen die hun foto's niet nabewerken omwille van het bewaren van de integriteit van de foto, ben ik toch een voorstander van nabewerking.
Waarom wel nabewerken
De discussie omtrent het nabewerken van foto's is onherroepelijk verbonden aan de definitie van waar fotografie om draait, en deze kan per persoon verschillen. Het kan het vastleggen van een herinnering zijn, het kan het vertellen van een verhaal zijn, het kan nieuwswaarde zijn, et cetera.
Voor mij persoonlijk is fotografie niet alleen het plaatje dat je schiet. Het is de manier waarop je de wereld om je heen waarneemt. Alsof je de dingen om je heen daadwerkelijk door een andere lens ziet. Het is het herkennen van schoonheid in dingen waar je normaal gesproken straal voorbij zou lopen.
Voeg aan deze blik op de wereld een camera toe, en je hebt een manier om datgene te communiceren wat jij op zo'n moment waarneemt. Wat ik vervolgens fijn vind aan nabewerking is dat het je toestaat om het maximale uit je foto te halen.
Om een voorbeeld te geven: zie de foto van de vrouw met het kind. Dit is een foto die met haast geschoten is: het is een spontane foto en de mensen zijn in beweging. Je hebt dan dus niet de tijd om alles aan de compositie van je foto te regelen.
Uiteindelijk resulteert dit in een foto van een vrouw met een kind- en een hoop andere mensen die niks met het onderwerp van de foto te maken hebben en dus enkel afleiden.
Bewerking stond mij in dit geval toe om alsnog uit de foto te halen wat ik eruit wilde halen, en zo is de foto, in mijn opinie, van vrij irrelevant naar verhaalvertellend gegaan.
Van anderen hoor ik vaak het argument tegen nabewerking om foto's zo dicht mogelijk bij de werkelijkheid te houden. Maar is 'werkelijkheid' niet enorm subjectief? Zoals eerder gezegd zie ik fotografie als een blik op de wereld. Deze blik verschilt echter per persoon.
Zo kan ik precies dezelfde foto maken als mijn buurman, maar er totaal iets anders in zien. Beetje nabewerken en je krijgt twee verschillende foto's, waarin verschillende dingen geaccentueerd worden en die verschillende blikken op de wereld representeren. Is dat dan geen werkelijkheid?
Wat is werkelijkheid?
Dat brengt me meteen tot het volgende punt: is een foto, nabewerkt of niet, uberhaupt wel echt een representatie van de werkelijkheid? Een foto is onvermijdelijk altijd slechts een momentopname.
Alles wat je vastlegt is datgene wat er op het moment van de klik zichtbaar is. Kijk je een halve seconde later, dan kan het beeld compleet veranderd zijn. Is dat wat er op je foto staat dan nog een representatie van de werkelijkheid, of kan er dan gesteld worden dat deze werkelijkheid 'in werkelijkheid' al vervlogen is?
Daarbij komt nog dat op het moment dat je een foto maakt, je camera ook al tal van instellingen toepast om hem zo te krijgen zoals jij wil. Denk hierbij aan dingen zoals witbalans, ISO-waarde, flitsen, en zo voorts.
In feit wordt een foto dus al in de camera bewerkt.
Vind je bewerking dus onecht, dan zou eigenlijk elke foto onecht zijn.
Nabewerken geen probleem
Met deze overwegingen in het achterhoofd vind ik het persoonlijk geen enkel probleem om nabewerking te gebruiken om het maximale uit een foto te halen. Ook ik houd van een foto die er natuurlijk uitziet en probeer fotobewerking beperkt te houden.
Maar als nabewerking helpt om een foto naar een hoger niveau te tillen, als het helpt om te laten zien wat je wil dat het laat zien, als het ervoor zorgt dat je foto datgene communiceert wat je in je hoofd had, dan waarom niet?
Wil jij ook gave foto's maken?
Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.14 dagen gratis fotografiecursussen kijken
Over de auteur
Iris fotografeert sinds 2012 en heeft daar een passie in gevonden. Ze volgt daarom een online opleiding aan het New York Institute of Photography. Daarnaast studeert ze psychologie aan de universiteit en houdt ze ontzettend van taal en schrijven.
18 reacties
-
gast schreef op zaterdag 27 juni 2015 om 15:16 | reageer
Een onbewerkte 'zo uit de camera' foto is een gemiste kans!! Corrigeer tenminste helderheid, kleur(zweem) en scherpte. Het beeld wordt er zo veel beter van.
-
Erik schreef op zaterdag 27 juni 2015 om 20:13 | reageer
Er is dan ook een verschil tussen nabewerking en nabewerking. Zoals de vorige reageerder stelt is en aanpassing van witbalans oid prima om je foto iets beter te maken. Het voorbeeld in het artikel laat echter zien dat je de functie van de foto veranderd. Je hebt snel en foto gemaakt en je wilt deze nu aanpassen zodat hij opvalt. Prima, maar dat is dus een verdere aanpassing. Je hebt het over en heel andere vorm (en doel) van nabewerking. Daarbij de opmerking: je stelt dat de foto nu een verhaal verteld, ik ben benieuwd welk verhaal want bij het totstand komen van de foto is gebleken dat je snel een foto schoot. Dus welk verhaal vertrek je nu over deze vrouw na de aanpassing?
M.i. is nabewerking prima, een goede foto kun je er beter van maken. Je moet niet proberen om en slechte foto nog toonbaar te maken. Dit moet je m.i. bij het maken van de foto afvangen. Daarom zie ik ook een helder verschil tussen instellingen doen op je camera vooraf en nabewerking op de computer achteraf. -
gast schreef op zondag 28 juni 2015 om 05:11 | reageer
Ik zie fotograferen als een basis gerecht en bewerken als een extra ingrediënt c.q. sausje. Onbewerkte foto's zie ik als (meestal) als maaltijden zonder zout en peper.
Daar naast, gezien het feit dat ik niet kan schilderen of tekenen, fotografeer ik en bewerk ik het een en ander. -
Charles schreef op zondag 28 juni 2015 om 14:40 | reageer
In de kleurenversie van de foto met de vrouw en haar kind zien we een vrouw die over haar kind heen naar iets buiten het beeldkader kijkt. Haar pupillen lijken net iets uit het midden te staan wat er op wijst dat ze bewust ergens naar kijkt.
In de zwart wit versie verandert haar expressie. Met name door het zwart rond haar ogen. Het idee ontstaat dat de moeder haar kind ‘beschermt’. In de kleurenfoto zien we eerder een moeder die haar kind draagt omdat het moe is van het lopen.
Hoe moet ik deze ogenschijnlijke verandering van de ‘werkelijkheid’ zien? Je zegt dat je met de fotobewerking juist het maximale uit de foto wilt halen.
Je zegt dat je een foto van een vrouw met een kind gemaakt hebt ‘en een hoop andere mensen die niets met het onderwerp te maken hebben’. Die gedachtegang ontgaat mij bij de kleurenfoto al een beetje, maar in de bewerkte zwart wit versie krijgt de omgeving een nog sterkere rol dan in het origineel. De mensen rond haar vormen een drukte of bedreiging die in de zwart wit foto van de vrouw begint af te stralen.
Wat je in een fractie van een seconde naar de camera deed grijpen om deze foto te maken, verraad je ons overigens niet in je verhaal. Tenzij dat moment al vervlogen was door de handling van de camera die aan het nemen van de foto nu eenmaal vooraf gaat, zoals je zelf al suggereert.
Als we ervan uitgaan dat bij mensen de ogen vaak het belangrijkste onderdeel is, dan hebben die onder de fotobewerking wel te lijden, denk ik. Dat geldt niet alleen voor de vrouw, maar ook voor die van de mensen op de achtergrond waarbij de pupillen zelfs verdwijnen in de bewerking. -
Cas van der Voorn schreef op maandag 29 juni 2015 om 11:28 | reageer
Ten eerste: Het is gewoon "bewerken" en niet nabewerken. Dat laatste suggereert dat je ervóór al bewerkt hebt.
Ten tweede: Het is een zinloze discussie als je je realiseert dat een foto in elke digitale camera al stevig bewerkt is vóórdat hij op je computer komt. Dat geldt voor JPG's maar zeker ook voor RAW. De tijd dat een RAW opname echt ruwe data bevatte ligt al lang achter ons. Hoe dan ook zul je een RAW opname altijd willen bewerken.
Zogenaamde puristen die zich erop beroepen dat de integriteit van hun foto's 100% is omdat ze niet bewerken zouden er beter aan doen zich eens te verdiepen in wat hun camera zelf toevoegt. Dat geldt ook door de dino's die nog analoog werken. Geen enkele film geeft een 100% natuurgetrouwe weergave.
Ten derde is fotografie per definitie een interpretatie van wat je ziet. Het menselijk oog neemt een scene heel anders waar dan een camera. En het ene oog doet dat weer heel anders dan het andere. Door veroudering en andere effecten krijgen ogen een kleurzweem. Je opa ziet dus andere kleuren dan jij.
Ofwel: Natuurgetrouw en 100% integer bestaat niet in de fotografie. -
Tiba schreef op maandag 29 juni 2015 om 11:42 | reageer
Ik vond de titel van dit artikel erg interessant - het is een vraag die ik mezelf bij veel foto's stel: moet ik deze foto nabewerken? Het artikel zelf mist volgens mij wat aspecten:
- in het 'analoge tijdperk' werd er in feite ook wel aan nabewerking gedaan. Professionals deden dit zelf in hun doka (dmv filters, doordrukken en zo nog wat technieken) voor de gewone amateurfotograaf was dit (zeker voor kleurenfoto's) wat lastiger. In de afdrukcentrales werd er bij het afdrukken van foto's standaard meestal wel wat gecorrigeerd (op licht, witbalans, contrast). Misschien wel vergelijkbaar met wat de camera zelf doet als je in jpeg fotografeert ipv RAW.
RAW moet natuurlijk altijd nabewerkt worden.
- dan kom je op het aspect van het al dan niet 'weergeven van de werkelijkheid'. Ik ben het met Iris eens dat je bij het maken van een foto eigenlijk altijd een enigszins 'gekleurde blik' geeft op de 'werkelijkheid'. Dat is ook de bedoeling van fotografie, wat mijn docent er bij mij heeft ingestampt als fotograaf is om ernaar te streven de 'registratie te ontstijgen', door middel van bijvoorbeeld standpunt, focus, uitsnede etc. Dat kun je door middel van nabewerking verder benadrukken of uitwerken. Maar dan moet de foto op zich wel 'goed' zijn.
- ik zie echter heel veel foto's op internet die op zich niet erg boeiend zijn, maar die de (amateur)fotograaf door middel van nabewerking toch nog boeiend of interessant probeert te maken. Rare kleurbewerkingen, overdreven vignettering, zwart/wit-bewerkingen of juist veel kleurverzadiging, en ook veel HDR-foto's lijden m.i. onder dit fenomeen. De bewerkingen proberen iets aan de foto toe te voegen ipv het omgekeerde want ook in de fotografie geldt volgens mij 'less is more'.
Dat laatste gebeurt voor mij niet bij de zwart-witbewerking van de vrouw met het kind: er is geprobeerd iets 'dramatisch' te maken van dit beeld maar ik vind de bewerking erg grof, de vrouw is er lelijker op geworden en ik zou er persoonlijk bezwaar tegen hebben als ik op deze manier zou worden geportretteerd terwijl ik nietsvermoedend met mijn gezin een middagje liep te winkelen... (Met een telelens is het 'goedkoop' portretjes maken van anonieme omstanders, als fotograaf is het goed om hier af en toe toch bij stil te staan). Die omstanders in deze foto doen er wel degelijk toe, je legt een vrouw in een menigte vast, en probeert er op deze manier heel geforceerd een portretfoto van de maken. Als fotograaf is het ook de kunst om bij het terugkijken voor jezelf vast te stellen dat het aspect wat jij wilde vastleggen niet zo sterk is overgekomen zoals jij wenste. En dat de foto dus niet gelukt is zoals je hem bedoeld had. Dat gebeurt mij heel vaak (zeker bij straatfotografie) zoals dat bij de meeste fotografen het geval is. Heel soms is zo'n foto dan toch geslaagd, maar op een andere manier.
Ik bewerk zelf de meeste van mijn foto's toch iets na, meestal om wat kleur en licht te corrigeren en uit te snijden. De term 'bewerken' is veelomvattend en iedere fotograaf bepaalt hier voor zichzelf zijn grenzen in. Persoonlijk houd ik meer van subtiel en 'natuurlijk', in die zin dat de meeste mensen bij het bekijken niet in de gaten hebben dat de foto bewerkt is. Een heel enkele keer gebeurt dat me ook: dat ik een foto tref waarbij elke bewerking afbreuk doet aan de foto. Less is more! -
Rita schreef op maandag 29 juni 2015 om 14:43 | reageer
Een foto is al een "bewerking van de werkelijkheid". Je laat niet het geheel zien alleen jouw beeld. De journalistiek weet exact hoe dat werkt. In de tijd dat we film rolletjes gebruikten bepaalde de ontwikkeling, het film type, het afdruk papier, doordrukken, etc. wat het resultaat zou worden. Daarin kon je heel ver gaan. Bewerking was in die tijd niet zo bekend. Omdat tegenwoordig iedereen een "doka" in de computer heeft weet men ervan. Wil je een mooie foto maken dan is het een aaneenschakeling van beeld en bewerking. Wil je nieuws en realiteit onder de mensen verspreiden hou het dan zeer beperkt.
-
ruudt schreef op dinsdag 30 juni 2015 om 16:19 | reageer
bewerking (in PS of lightroom) vind ik nodig , al is het maar het niveau, witbalans, en als je in raw werkt, veel,... daarvoor is het raw, Ik vergelijk het met de doka waar je uren bezig was met aanpas. en vooraf bepalen van filmkeuze ,ontwijktijd ed.
Heel veel wordt er te snel gezegd...ohhh dat is geshopt!
Het zijn dan vaak degenen die niet echt weten wat fotografie en werken naar een afdruk toe is.
prima artikel vr groet ruudFons Bitter schreef op dinsdag 30 juni 2015 om 16:23 | reageerEen oeverloze discussie die al zo lang bestaat als de fotografie bestaat.
De opname gemaakt met een camera is slechts een onderdeel van een totaal proces. Een voortschrijdend proces een technisch en creatief proces die uiteindelijk een verbeelding zal opleveren. Een fotografie is pas klaar als de createur van de foto dat vind en als zodanig heeft besloten. . .Punt!
Het gebeurt echte veelvuldig dat na verloop van tijd en met het voortschrijden van het fotografische inzicht dat oorspronkelijke beeld weer opnieuw kan worden aangepast. Dat is het recht van de createur en eigenaar van het beeld.
Als dat nabewerken is, dan is dat goed en kan nooit ter discussie staan. Je kan er een mening over hebben maar dat is dan ook de enige optie.
Fons Bittergast schreef op dinsdag 30 juni 2015 om 20:19 | reageerBeetje onzin discussie. Je kunt met je camera ook beelden maken die je ook niet met blote oog ziet. Zie bijv. het artikel over lange sluitertijden.
Mij maakt het niet uit hoe een plaatje tot stand komt, maar of het plaatje mooi is.John de G. schreef op dinsdag 30 juni 2015 om 21:09 | reageerAls het om een artistiek resultaat gaat is alles toegestaan. Een camera is slechts een hulpmiddel net als bewerkingsprogramma's dat zijn. Hardware en software voor hetzelfde doel.
Als het om realistische, dus waarheidsgetrouwe beelden gaat is het een ander verhaal. Maar dan is bewerken meestal ook nodig, alleen het doel is een andere.Frank schreef op dinsdag 30 juni 2015 om 23:20 | reageerEigenlijk wil je dat de foto die je maakt, meteen goed belicht is, goed ingekaderd is en de juiste witbalans heeft. Uit de camera. En dat je dan geen bewerking er voor hoeft te doen. Ga maar proberen, je wordt er alleen maar beter van in het vangen van beeld. Het geeft niet als het niet meteen lukt, je kunt altijd een aanpassing doen voor de betreffende opname.
Edu@rt schreef op woensdag 1 juli 2015 om 01:06 | reageerIk heb helemaal niets met deze over de top bewerking.
Dat uiteindelijke resultaat had je kunnen proberen te vangen, dat is voor mij fotografiepeter nadort schreef op woensdag 1 juli 2015 om 10:24 | reageerHallo Iris, (jouw naam was al voorbestemd😀
Vroeger waren wij tot soms een uur bezig om 1 mooie foto te maken en dan ook later in de doka nog na te bewerken. Gelukkig is het met de digitalisering nu zo dat wij uiteraard in RAW fotograferen en daarna de mogelijkheden hebben en die zijn er veel meer dan vroeger, om onze foto na te bewerken. Een beperkte keuze (maar dat verschilt per camera) met instellingen in de camera maakt al dat je aan het bewerken bezig bent. Maar JPG heeft dan toch nog enorme beperkingen.
Dus het is een keuze, of met alle camerainstellingen in 1 keer een goede JPG foto maken en laten we dan maar uitgaan van een 1/2 uur, of met RAW met z'n ontelbare instellingen die direct op het scherm zichtbaar zijn de foto te "verfraaien" ook in een half uur. De keuze is aan jullie.
groet, peter nadortBrian Dragtstra schreef op donderdag 2 juli 2015 om 12:01 | reageerAltijd weer een grappige discussie dit.
Iedereen heeft een eigen mening hierover en dat is goed, want iedereen fotografeert op een andere manier, met een ander doel en met een ander medium in gedachte om het resultaat te tonen.
Een foto NIET bewerken is net zo geweldig als een foto niet maken. Op het moment dat je een foto maakt heb je namelijk al een keuze gemaakt tussen RAW of JPG en als je voor dat laatste gekozen hebt, dan heb je ook al de nodige instellingen in je camera gemaakt. Het gebruik van de sluitertijd was trouwens ook al een bewerking. Denk aan een stukje bewegingsonscherpte in een fietser zodat je de snelheid ziet, of een bevroren dan wel een mooie zachte waterval.
Puur technisch heb je ook een probleem als je niet bewerkt. De gemiddelde camera van tegenwoordig kan overweg met 12 tot 13 stops verschil tussen licht en donker. Een beeldscherm kan hiervan 7 stops weergeven en papier net iets minder dan 5 stops. Je zult de foto dus moeten aanpassen aan het medium waarop je de foto bekijkt. Contrast aanpassing is dit. Het trekt de details in de schaduwen open en geeft kleur in de lucht. Doe je dit niet, dan heb je de essentie van het weergeven wat je gezien hebt niet echt begrepen.
Een laatste aspect is natuurlijk gewoon smaak. Ik persoonlijk vind de zwart/wit foto die je laat zien way over the top, en daarmee gewoon lelijk. Bedenk wel, dat is mijn smaak en dus geen keiharde waarheid. Jij vind het mooi, dus je doel is bereikt, namelijk dat je een mooie foto hebt. En laat dat vooral zo blijven. Laat iedereen op zijn of haar eigen manier foto's maken en weergeven. En gelukkig hoeven we niet alles van elkaar mooi te vinden.ruudt schreef op donderdag 2 juli 2015 om 13:52 | reageerBrian Dragtstra, als ik dit lees, dan kan ik alleen maar zeggen, Laat deze tekst graveren in een gedenkplaat en hang het op, ergens waar de "fotografen" komen die zich moe lullen over ...geshopt..bewerkt..na bewerkt.. heb je photoshop programmaatje... is dit een echte foto enz...Geweldige uitleg, daar heb je wat aan, ik ga het verspreiden waar nodig!!! met naams vermelding ok. groet ruud van de steeg
info@trigona.nl schreef op maandag 16 december 2019 om 09:40 | reageerIk denk dat inmiddels nabewerken toch wel bij de "fotografie" hoort. Helaas wordt het nog steeds veel te ver doorgevoerd. Hierdoor krijg je overdreven beelden, die niet meer prettig kijken. Vooral beginnende fotografen vallen in deze valluik. Ik wil een scherpe foto, dus ik schuif de scherpte lekker naar rechts. ....
Deel jouw mening
Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Ook interessant
-
9 fouten die portretfotografen maken in hun nabewerking
door Elja Trum
-
Waar ligt de grens bij nabewerking van portretten?
door Elja Trum
-
Discussie: Fotografie en Photoshop
door Marit Hilarius
-
Kijk mee in Photoshop #1: Olifanten shoot
door Marit Hilarius
-
Video tutorial: Fashion foto nabewerken
door Piet van den Eynde
Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox
44.430 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via
Elja Trum
Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!
Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over PhotofactsGratis eBook: Fotograferen van Kinderen
Mis dit niet: Tips voor adembenemende familiekiekjes!
Ontdek 25 praktische tips waardoor je prachtige foto's van je (klein)kinderen kunt maken. Je krijgt van mij ook wekelijks nieuwe fotografietips per mail.