Creativiteit en orginaliteit: nabootsen versus inspiratie

Er was eens een muzikant met een zeer succesvol album. Een collega muzikant was van mening dat er plagiaat was gepleegd en stapte naar de rechter. Tijdens de rechtszaak vroeg de beklaagde of hij mocht tonen hoe hij muziek componeert. De rechter stemde toe en tijdens de demonstratie zag men een geïnspireerd persoon gepassioneerd zijn instrumenten bespelen en hoe hij tot zijn compositie was gekomen. De rechter stelde de beklaagde in zijn gelijk. Het was waar, er waren herkenbare melodieën en ritmes aanwezig, maar er was volgens de rechter geen sprake van plagiaat. De man had zich laten inspireren, maar maakte op zijn eigen manier gebruik van zijn instrumenten en inspiratie. Ook hier geldt, wat maakt een kunstwerk een kopie. Is het de melodie, het ritme, of de instrumenten?

Als iemand er bewust voor kiest om iets exact na te maken, dan is het zeker een kopie. Als iemand zich laat inspireren en vervolgens op geheel eigen wijze een eigen versie creëert, dan wordt het een grijs gebied. De wereld zit vol met voorbeelden.

Als iemand een foto van mij als inspiratie gebruikt, dan vind ik dat zelf erg inspirerend en probeer het bij de volgende nog beter te doen en onderscheidend te maken. Het geeft mij zeker een gevoel van trots.

Nou is mijn niveau nog lang niet goed genoeg om als inspiratie gezien te worden en ik moet ook toegeven dat ik mijn boterham er niet mee verdien.
Ik kan mij het dilemma van Marije goed voorstellen. Het enige wat ik hoop is dat mijn collega fotograven, amateur en pro, zich niet laten verleiden tot plat kopiëren. Denk in ieder geval na waarom je een bestaande foto als inspiratie gaat gebruiken en doe dan je eigen ding.

 EdC schreef op dinsdag 1 maart 2011 om 22:04  | reageer

Ik neem aan dat iedere fotograaf een foto die hem/haar aanspreekt zal analyseren. Wat maakt nou dat die foto mij aanspreekt? Hoe heeft de fotograaf dat voor elkaar gekregen. En iedereen zal proberen dat een keer na te doen, misschien zelfs heel nauwkeurig. Daar is niets mis mee. Het probleem ontstaat als je de kopie als origineel eigen werk publiceert of verkoopt.

In geen enkel creatieve functie is het werk van epigonen te voorkomen. Architecten, bladenmakers, adverteerders, televisiemakers en ook fotografen nemen iets van collega's over. Hoeveel mensen zullen niet door workshops van Martin Hoogenboom dezelfde ideeën en technieken overnemen? Als je naar een workshop gaat, dan wil je doen wat de meester doet. En met dat resultaat wil je graag kunnen pronken. Of neem je aan een fototocht met Johannes Klapwijk deel om libellen heel anders dan hij dat doet in beeld te brengen?

Er is net vandaag een Duitse minister over plagiaat gevallen. Je moet wel opletten als je het werk van anderen je eigen maakt. Kopieer, maar gebruik het om snel een eigen stijl en visie te ontwikkelen

Je kunt geen inspiratie hebben zonder een werkelijk beeld of geluids ervaring te hebben meegemaakt. Een eigen mening is er eigenlijk ook niet want je bent door het leven gemaakt door je omgeving en welke mening daar ook uitkomt die is weer afkomstig uit het eerdere. Het artikel zegt me daarom ook eigenlijk ook niet veel en het is een discussie zonder einde maar ook zonder begin. Nutteloos eigenlijk maar ja die mening is dan ook weer gebaseerd op dit artikel dus eigenlijk ook nutteloos.

  Thomas Dral schreef op woensdag 2 maart 2011 om 12:32  | reageer

Ik vind dat je een foto van een collega fotograaf wel mag bekijken en goed mag bestuderen. Daar kun je zoals je zelf al aangeeft van leren, maar volledig namaken vind ik eigenlijk niet netjes. Je moet er dan wel je eigen draai aan geven en je eigen creativiteit in leggen.

Voor een fotocursus die ik gevolgd heb heb ik ook wel eens een foto na moeten maken uit een magazine, dat het ik ook gedaan maar heb wel de foto voorzien van mijn eigen creatieve draai door de foto in spiegelbeeld te maken en ook de licht opstelling iets anders neer te zetten. Heb bij het publiceren uiteraard wel netjes de credits vermeld van de fotograaf waar de foto van afgeleid is. Dat voorkomt een heleboel gezeur waar je geen zin in hebt.

Ik bekijk ook heel veel foto's van collega fotografen en geef daar zo nu en dan ook mn op en aanmerkingen op. En sommige sla ik ook op als inspiratie in mijn inspiratie album om nog eens een keer iets mee te doen.

  Thomas Dral schreef op donderdag 3 maart 2011 om 11:23  | reageer

@Marijeweterings Veel is al een keer gedaan, maar als je je eigen draai aan de foto geeft dan is het in ieder geval nog een eigen foto en niet een exacte kopie van een foto die een collega fotograaf al gemaakt heeft.

@Harry Natuurlijk mag je een foto maken in het water maar je moet niet een 1 op 1 copie maken van een foto die al gemaakt is. Je moet er wel je eigen stijl / draai aan geven.

Ik denk dat deze discussie een beetje in rondjes draait en ieder het wel eens is maar de klemtoon net iets anders legt. Nabootsen om te leren mag mijns inziens, iets laten doorgaan voor je eigen werk zonder referentie naar het origineel niet. Het wordt helemaal leuk als iemand er zijn eigen touch aan geeft, zo bestaat een serie foto's waarbij historische foto's worden nagespeeld met lego.