Verschillende belichtingsmethoden maken geen betere foto

maandag 23 september 2024, 17:17 door Nando Harmsen | 881x gelezen | 12 reacties

Vroeger was het eenvoudig. Je had een belichtingsmeter en die mat het aanwezig licht. Tegenwoordig heb je meerdere meetmethoden. Welke moet je gebruiken voor het beste resultaat. Het antwoord zal je verbazen: het maakt niet uit.

Je kent ze wel: matrixmeting, spotmeting, centrum gewogen gemiddelde meting, en deelmeting. Misschien zijn er nog andere namen, maar dit omvat de soorten wel een beetje. Er wordt beweert dat de ene meting betere resultaten oplevert dan de andere. Niets is minder waar.

Een belichtingsmeter doet niets meer als het volgende: de hoeveelheid licht meten en een waarde geven waarbij de gemiddelde helderheid van het gemeten deel overeenkomt met 18% gereflecteerd licht. Jawel, dit is 50% grijs.

De grijskaart. Jouw belichtingsmeter zorgt ervoor dat de gemiddelde hoeveelheid licht zo ingesteld staat dat dit 18% gereflecteerd licht is: 50% grijs.
Elke meetmethode doet dit, ongeacht of je matrixmeting doet, deelmeting, of spotmeting, of hoe ze ook genoemd worden. Er wordt altijd een waarde gegeven die zorgt voor 50% grijs als gemiddelde helderheid van het gemeten deel.

De verschillende meetmethoden werken dus exact hetzelfde, alleen het deel van de foto waarop gemeten wordt is anders.

De meetmethoden die je hebt vertellen op welk deel de belichting gemeten wordt. Van dat deel wordt de instelling gekozen die 18% gereflecteerd licht oplevert: 50% grijs. Dat is het oranje deel in deze voorbeelden.
Een matrixmeting meet het gemiddelde over de hele foto. Dat is 100% van de foto. Een deelmeting doet dat van slechts 10% (of daaromtrent) van de foto. Een spotmeting meet slechts op 6% (of daaromtrent) van de foto.

Een andere belichtingsmethode levert geen betere foto op. Het levert wel een andere waarde voor de hoeveelheid aanwezig licht op. Maar dat betekent niet dat je met die andere belichtingsmethodes dan geen goede foto kan maken.

Meet je gemiddeld over het hele beeld: dan regelt de belichtingsmeter dat dit 50% grijs is (18% reflectie). Meet je op een spot, dan hangt de waarde af van waar je meet. Van dat kleine deel wordt ook 18% reflectie gemeten en ingesteld.
Als je weet wat gemeten wordt, en ziet wat het licht doet, kan je anticiperen. Zo kan je door inzicht te krijgen direct de belichting goed krijgen. Het maakt dan niet uit welke meetmethode je gebruikt. Het maakt zelfs niet uit of je in de M of Av-stand werkt.

De ene instelling levert geen betere resultaten op dan de andere. Je moet kiezen wat jij het prettigste vind werken. Dat is het enige wat telt.
Het enige verschil is de manier van werken. Vind jij dat je met een bepaalde methode het snelste een gewenst resultaat behaalt, gebruik die dan. Iemand anders zal dit misschien met een andere meetmethode bereiken. Het eindresultaat is hetzelfde.

Bedenk dus, de meetmethode is geen manier om een betere belichting te krijgen. Het is een manier van werken. Gebruik de manier die jij prettig vindt.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

12 reacties

Gina Heynze schreef op maandag 23 september 2024 om 17:27 | reageer
Dat vind ik nou toch wel een beetje "shocking". Als ik tegen de zon in fotografeer en ik dwing met spotmeting mijn camera naar het onderwerp, dan geeft dat toch beter resultaat dan wanneer ik dat niet doe. Als is anders meet dan krijg ik alleen maar een silhouet. Ik ben dus best in verwarring nu.

Nando schreef op maandag 23 september 2024 om 22:55 | reageer
Als je spotmeting gebruik stelt de camera de belichting op gemiddeld 50% grijs (18% gereflecteerd licht) van het deel in je spot. De rest van de foto wordt door de belichtingsmeter genegeerd.
Stel je metingmethode voor meting van het hele beeld in, dan is het resultaat 50% grijs (18% reflectie) van het hele beeld. Dat levert inderdaad een andere waarde op - in jouw geval een silhouet. Is de meting niet naar je zin, kies je een belichtingscorrectie.
Als ik een donker object tegen een lichte lucht zie, kies ik geen spotmeting maar stel mijn belichtingscorrectie in op +2EV of zelfs +3EV.
Dus, je kan elke meetmethode gebruiken, zo lang je maar het licht leest en compenseert zodat jouw gewenste belichting verkregen wordt.

Donald Willemsen schreef op maandag 23 september 2024 om 17:39 | reageer
Verbeter mij als ik het mis heb. Welke meetmethode je ook kiest, het is altijd vanuit het midden van het beeld ook al is het focuspunt ( dat deel waar je op scherpstelt) niet in het midden. Dat betekent dat je het midden moet richten naar je onderwerp om te meten om daarna de compositie te bepalen.

Nando schreef op maandag 23 september 2024 om 22:57 | reageer
Dat ligt aan je camera. Is de spotmeting gekoppeld aan het AF-punt, dan is de plek van meting waar je het AF-punt hebt.
In de meeste gevallen zal het echter in het midden zijn, net zoals in mijn grafische weergaven.

Donald Willemsen schreef op maandag 23 september 2024 om 23:17 | reageer
Dank voor jouw reactie Nando, dan zat ik er niet ver naast. Ik heb overigens een Canon Eos R7. Deze camera zal overeenkomen met jouw grafische weergaven. Bijvoorbeeld bij veel tegenlicht en je wilt het onderwerp goed belicht hebben, moet je de meting doen met het midden gericht op het onderwerp (eventueel met spotmeting). Een ander oplossing is natuurlijk een losse lichtmeter gebruiken.

Wim Vanparijs schreef op dinsdag 24 september 2024 om 08:09 | reageer
Daar ben ik dus maar deels mee eens.
Dit is correct zo lang je volledig manueel werkt.
Als je automatisch of semi automatisch of manueel met Auto iso werkt ga je bij een donker onderwerp op een heldere achtergrond (of helder onderwerp op donkere achtergrond) een groot verschil in belichting hebben tussen meervlaksmeting en deelmeting of spotmeting op het onderwerp.
Een studiofotograaf die met een aparte lichtmeter werkt gaat ook het licht meten zo dicht mogelijk bij het onderwerp.
Je kan inderdaad kijken wat er gebeurt en hierop anticiperen als het onderwerp niet te snel beweegt.
Bij een vogel in de vlucht is dit niet zo eenvoudig en als de baan van de vlucht dan ook nog eens een verandering in de lichtinval veroorzaakt werk ik toch liever met spotmeting of deelmeting.

Nando schreef op dinsdag 24 september 2024 om 09:45 | reageer
De belichting wordt op dezelfde manier gedaan: gemiddeld over het oppervlak dat de meting bestaat. Dat oppervlak is per meting anders. Weet je hoe het oppervlak is, kan ik anticiperen en extra of minder belichten om op de gewenste waarde uit te komen.
Ik kan die vliegende vogel uit je voorbeeld net zo goed fotograferen met matrixmeting. Ik hou alleen rekening met het licht en gebruik belichtingscorrectie. Ik zal die vogel echter nooit met spotmeting fotograferen, want als die spot er maar een klein beetje naast zit is de belichting compleet anders.
Het is een kwestie van voorkeur welke meting je gebruikt. Je kan elke meting gebruiken, zo lang je maar weet wat de camera meet. Dan kan je erop anticiperen.

Mac schreef op dinsdag 24 september 2024 om 08:45 | reageer
Toch niet helemaal juist.
Het ligt er toch wel aan welke meting je gebruikt of je wel of niet een goede foto krijgt. Zeker als je theater etc fotografeerd. Want als er een spot staat op de spelers en je maakt een overzichtsfoto met matrix meting, gegarandeerd dat je foto overbelicht is.

Nando schreef op dinsdag 24 september 2024 om 09:46 | reageer
Ik heb meer dan een decennium concerten gefotografeerd. Dat heb ik altijd met matrix meting gedaan. Dat heeft nooit problemen opgeleverd, zo lang je maar anticipeert op het licht.

kok.f@ziggo.nl schreef op vrijdag 27 september 2024 om 10:49 | reageer
Nando heeft helemaal gelijk. Je kunt met verschillende instellingen wel verschillende resultaten krijgen, maar dat is het gevolg van het gebied waarop gemeten wordt. De meting is echter altijd 18% middengrijs. Als je jezelf aanleert oog te hebben voor de contrasten ben je inderdaad in de praktijk veel sneller met een meting op een breed gebied en gebruik te maken van de + of - compensatie. Spotmeting heb je dan maar zelden nodig en zeker met bewegende onderwerpen voorkom je dan dat je er met je spotmeting ‘naast’ zit.

Arthur Wittendorp schreef gisteren om 15:01 | reageer
Beste Nando, Volgens mij is het issue van verschillende lichtmetingen bij de nieuwe generatie systeem camera's helemaal geen issue meer. Zowel op het display als door zoeker zie bij deze camera's niet meer wat 'normaal' ziet, maar je ziet in feite al hoe de foto gaat worden. Als je daar al niet tevreden bent met de belichting van je foto kan je deze nog naar eigen inzicht aanpassen middels de belichtingsdriehoek. Bij de 'oude' DSLR camera's kan ik mij voorstellen dat je afhankelijk van je doel en onderwerp wel specifieke belichtingsmethode kiest.

Donald Willemsen schreef gisteren om 17:28 | reageer
@Arthur, dat je door de zoeker of LCD ziet hoe een foto eruit gaat zien is bij de systeemcamera een instelling die je kan aan-of uitzetten. Als je deze instelling uitzet, dan zie je hetzelfde heldere beeld als bij de spiegelreflex. Dan kan je m.i. nog beter uitgaan van het histogram dat je ook zichtbaar kan maken in de zoeker of op de LCD nog voor je de foto maakt.
Maar daar gaat het niet zo zeer om. Je moet de lichtmeter aangeven WAT hij moet meten om een correct belichte foto te krijgen zoals jij dat wilt. Voorbeeld: je zet een model voor een lichte achtergrond en past een integraalmeting toe, dan zit het er dik in dat het model te donker wordt. Je moet de lichtmeter dus aangeven dat het licht van het model terugkomt gemeten moet worden.
Die lichtmeter zal altijd 18% grijs meten met welke lichtmeetmethode dan ook en jij moet zelf bepalen waar die moet meten.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Masterclass Landschapsfotografie met Bas Meelker

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.728 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Verschillende belichtingsmethoden maken geen betere foto