Review: Cursus HDR en Dynamisch Bereik
vrijdag 2 april 2021, 14:41 door Martin van Rooij | 4.297x gelezen | 0 reactiesKen je dit? Je hebt foto's gemaakt en bent razend benieuwd naar het resultaat. Snel haal je je foto's binnen. Maar als je ze binnenhaalt, vallen ze tegen. Ze zijn flets en geven je totaal niet het gevoel dat je had toen je afdrukte. Wanhoop niet maar bekijk de cursus HDR en Dynamisch Bereik.
Wat ging er nou mis met die teleurstellende foto's? Grote kans dat je foto's hebt gemaakt onder moeilijke lichtomstandigheden, die in feite je camera overvragen. Het dynamisch bereik van je camera schiet tekort. Moet je dan een nieuwe, betere camera kopen? Nee, zelfs de duurste camera's hebben soms problemen met het dynamisch bereik.
Wat verstaan we eigenlijk onder dynamisch bereik van een camera? Het dynamisch bereik is het vermogen van je camera om detail weer te geven in zowel de lichtste als de donkerste delen van je foto.
Meer detail in licht en donker
Stel: je fotografeert recht tegen de zon in. Dan krijg je vaak delen die uitgevreten zijn (helemaal wit, zonder nog enige informatie) én delen die dichtgelopen zijn (volledig zwart, zonder nog enig detail). Maak maar eens foto's van een sneeuwlandschap op een zonnige winterdag. Dan snap je wat ik bedoel.
Bij grote contrasten wordt de foto in feite te lang belicht voor de witte delen en te kort voor de donkere. Zelf zag je het anders. Dat komt omdat ons oog die grote contrasten razendsnel overbrugt. Zodra je naar een donkere partij kijkt, verwijden je pupillen zich en zie je detail. Je oog past in feite het diafragma aan.
Wat is nou het probleem van een foto met grote contrasten en weinig detail? Je kunt in programma's zoals Lightroom en Photoshop toch donkere partijen lichter maken (en de lichte donkerder)?
Ja, dat kan, maar als je donkere partijen lichter maakt krijg je vaak kleurruis. Dat vinden we over het algemeen lelijk. Je kunt deze kleurruis voorkomen door de foto iets te overbelichten: het zogenaamde expose to the right (ETTR), wat verwijst naar een histogram dat naar rechts is verschoven.
Die overbelichte foto maak je vervolgens op de computer donkerder; verdonkeren leidt namelijk niet tot kleurruis.
Analoge filters
Als je het maximale uit je foto's wilt halen, is de cursus HDR en dynamisch bereik een aanrader. Zelf heb ik er veel van opgestoken. Allereerst was ik blij dat Piet ingaat op het gebruik van filters. Het was een vraag waar ik al langer mee worstelde.
Want waarom zou je analoge filters gebruiken als je met Lightroom heel gemakkelijk en precies een gradueel filter kunt maken? Met filters werken is immers best een gedoe. Bovendien zijn goede filters bepaald niet goedkoop.
Neem de set van Bas Meelker, die een prachtige workshop landschapsfotografie heeft gemaakt voor Photofacts Academy.
Die set kost maar liefst 349 euro. En wat heb je dan? Een houder en twee filters...
Daar komt bij dat op mijn Nikon 14-24 mm lens, een bolle groothoek waarbij het glas uit de behuizing steekt, geen filter past.
Je kunt dat filter achteraf ook in Lightroom toepassen, toch? Dat is maar ten dele waar, legt Piet uit. Stel, je hebt een donkere voorgrond én een lichte lucht. Op welk van de twee baseer je dan je belichting?
Als je doortekening wilt in de donkere voorgrond, moet je langer belichten. Gevolg: een uitgevreten lucht. En waar geen informatie in zit, is niks meer te halen, ook niet in Lightroom.
Niet voor niets werken veel professionele landschapsfotografen met analoge filters, onder het motto 'Get it right in the camera'.
.jpg "Mont St.Michel voor en na")
Mooiere flitsfoto's
Piet lost in de cursus ook een veel voorkomend probleem met flitsen op. Als je een portret van iemand maakt met flits wordt het model vaak goed belicht maar de achtergrond erg donker. Het contrast tussen het model en de omgeving wordt te groot.
Piet laat zien hij je dat oplost: door eerst het licht te meten met de flitser uit. Je stelt de belichting dan zo in dat de achtergrond goed belicht is. Vervolgens zet je met dat diafragma de flitser aan om het model uit te lichten. Je weet dan zeker dat je achtergrond correct belicht is; de flitser verandert daar niks aan want die bereikt de achtergrond niet.
Is het model onder- of overbelicht? Dan verhoog of verlaag je het flitsvermogen of plaats je de flitser dichterbij of verder weg van het model. Je mengt dan kunstlicht met natuurlijk licht wat – Piet laat dat overtuigend zien – prachtige effecten kan opleveren.
Leerzaam is ook het deel over HDR ofwel high dynamic range. Je hebt vast wel eens een foto gemaakt die onder- of overbelicht is. Je ziet dan op je display bepaalde vlakken knipperen, een teken dat de foto op die plek 'uitgevreten' of overbelicht is, ook wel clippen genoemd, of onderbelicht, ook wel dichtgelopen genoemd.
Op die plaatsen zit er geen informatie meer en die kun ook niet (helemaal) terughalen in een fotobewerkingsprogramma.
Belichtingstrapjes
Hoe maak je dan een foto die zowel in de lichte als de donkere partijen informatie biedt? Dat doe je door belichtingstrapjes te maken - ook wel 'bracketing' genoemd. Drie (of vijf of nog meer) foto's: 1 onderbelicht, 1 correct belicht en 1 overbelicht.
In een programma zoals Lightroom leg je die foto's als het ware op elkaar. De overbelichte plekken worden gevuld met informatie uit de onderbelichte foto en andersom. Zijn de foto's eenmaal samengevoegd, dan heb je vaak een schitterende plaat.
In één opzicht verschilt de cursus Dynamisch Bereik en HDR wezenlijk van alle andere cursussen op Photofacts Academy. De cursus beperkt zich niet tot bijvoorbeeld één softwarepakket maar behandelt zo'n beetje alle denkbare technieken om tot een groter dynamisch bereik te komen: de camera-instellingen, de mogelijkheden die flitsen en filters bieden, Lightroom en Photoshop en zelfs enkele plug-ins.
Ik heb veel van de cursus opgestoken. De belangrijkste lessen waren voor mij:
- Fotografeer in RAW
- Expose to the right
- Gooi nooit foto's weg
Een RAW-bestand biedt namelijk meer mogelijkheden om informatie uit heel donkere en heel lichte partijen te halen dan een jpg. En naarmate de tijd verstrijkt en programma's zoals Lightroom nieuwe functionaliteiten krijgen kun je van foto's die aanvankelijk tegenvielen nog heel aardige platen maken.
Tot slot: zelf ben ik er nu van overtuigd dat foto's maken maar een deel is van het verhaal. De camera(techniek) kan het (nog) niet helpen dat de RAW-file vaak niet is wat je ervan had gehoopt. Dat is het slechte nieuws.
Het goede nieuws is: alles wat je meende te hebben gezien toen je de foto maakte zit ingebakken in het RAW-bestand. Je moet het alleen nog tevoorschijn zien te toveren in de post-processing.
Een RAW-bestand is een foto die in de grondverf staat. Aan jou de taak om hem af te lakken. Dus bekijk de cursus, duik een paar mindere foto's op in je archief en leef je uit!
» Bekijk direct: cursus HDR en dynamisch bereik
Wil jij ook gave foto's maken?
Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.14 dagen gratis fotografiecursussen kijken
Over de auteur
Martin is een freelance tekstschrijver die ooit door een uitgever werd gevraagd interviews te combineren met portretfotografie. Die uitgever was tevreden over zijn foto's, hij niet. Martin ging cursussen volgen en investeerde in apparatuur en software.
0 reacties
Er zijn nog geen reacties op dit artikel.
Deel als eerste jouw mening over dit onderwerp!
Deel als eerste jouw mening over dit onderwerp!
Deel jouw mening
Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Ook interessant
-
Lange sluitertijden aan de Opaalkustdoor Nando Harmsen
-
Hoeveel opnamen zijn er nodig voor een HDR?door Nando Harmsen
-
Kijk eens wat meer naar schaduwendoor Nando Harmsen
-
Flitsfotografie tip: Zorg voor kleurfiltersdoor Elja Trum
-
Welke grijsfilters kies je als beginner?door Nando Harmsen
-
Last van een flare in je HDR foto? Haal het weg met je vingerdoor Nando Harmsen
Toon alle artikelen binnen Workshop en opleiding
Photofacts wordt mede mogelijk gemaakt door
Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox
44.431 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via 
Facebook.
Elja Trum
Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!
Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over PhotofactsGratis eBook: Fotograferen van Kinderen
Mis dit niet: Tips voor adembenemende familiekiekjes!
Ontdek 25 praktische tips waardoor je prachtige foto's van je (klein)kinderen kunt maken. Je krijgt van mij ook wekelijks nieuwe fotografietips per mail.
