De basis instellingen voor actiefotografie

maandag 27 juni 2022, 15:30 door Nando Harmsen | 5.830x gelezen | 0 reacties

Ik ben geen actie fotograaf. De enige actie die ik regelmatig fotografeer is van mijn hond. In dat opzicht ben ik slechts een leek.

In dit artikel wil ik je vertellen welke instellingen ik gebruik om tot mijn geslaagde beelden te komen. Ben jij een fotograaf die dit soort fotografie wil gaan doen, dan is dit volgens mij een goed startpunt.

Een paard, klein in beeld door een grote afstand. De sluitertijd hoeft niet al te snel te zijn, maar 1/500 sec is toch wel een minimum. Canon EOS R5 met EF 70-200mm op 200mm, ISO 100, 1/500 sec, f/2.8
De dingen die ik het meeste fotografeer zijn landschappen, bruiloften en de nodige bedrijfsreportages en portretten. Maar dat wil niet zeggen dat het daarbij blijft. Ook actiefotografie wil ik nog wel eens doen. Wie meer van mijn artikelen gelezen heeft, zal ongetwijfeld de foto's van mijn hond Bruc gezien hebben.

Mijn hond Bruc is dol op water, en wordt zo een dankbaar onderwerp voor mijn fotografie. Sony A9 met FE 100-400mm op 400mm, ISO 1.600, 1/2000 sec, f/5.6
Toch zijn er ook andere actiemomenten die ik vastgelegd heb. Met name met de 'sport' camera's die ik gereviewed heb zijn diverse sporten aan bod gekomen, en ik heb de nodige fotosessies met paarden gehad.

Een snelle sluitertijd en een minder grote lensopening vereist een hogere ISO waarde. Sony A9 met FE 100-400mm op 388mm, ISO 1.600, 1/2000 sec, f/5.6
Dit alles is natuurlijk niets vergeleken met de doorwinterde actie-fotograaf, die waarschijnlijk niets anders doet. Maar mijn resultaten zijn (meestal) naar tevredenheid.

Dit komt deels door de juiste instellingen op de camera, maar ook door het veel oefenen. Het is namelijk niet "een enkele foto maken en klaar is Nando".

In dit bericht wil ik de instellingen delen die ik gebruik voor mijn actiefotografie. Het moet duidelijk zijn dat dit mijn manier is, en niet per definitie de enige juiste manier. Er is namelijk niet één enkele manier om iets te doen, maar meerdere manieren. De een vindt dit prettig, de ander dat.

Focus houden kan een uitdaging zijn. De mogelijkheden van de camera speelt dan zeker een rol. Canon EOS R5 met EF70-200mm op 150mm, ISO 200, 1/2000 sec, f/2.8
Ik noem het een startpunt vanwaar je door oefening en ontdekking verder kunt gaan om je eigen draai en manier te vinden. Onthoudt, dat als je resultaat geslaagd is, je een goede manier van actiefotografie hebt gevonden. Jouw manier.

Panning

Dit is niet zozeer een instelling, dan wel een methode van actiefotografie. Is de beweging voor je camera door, beweeg de camera dan met de beweging mee waarbij je het onderwerp zoveel mogelijk in het midden van het beeld blijft houden.

Meebewegen met de actie heet panning. In dit geval is een langere sluitertijd gekozen om de beweging vast te leggen. Canon EOS 1Dx met EF70-200mm op 200mm, ISO 100, 1/20 sec, f/8
Dit meebewegen heet panning, en dat is erg moeilijk om goed onder de knie te krijgen. Met andere woorden, het vergt oefening, oefening en nog eens oefening.

Zeker als de bewegingen plots van richting kan veranderen is het een uitdaging. Zorg ervoor dat je niet te ver inzoomt, want dat maakt het alleen maar moeilijker. Hou ruimte.

Autofocus

Ik stel mijn camera in op servo-AF zodat de camera continu kan blijven scherpstellen. Laat de camera kiezen uit de beschikbare AF-punten, zodat de autofocus het onderwerp kan blijven volgen als het door je beeld heen gaat.

Hou je onderwerp zoveel mogelijk midden in beeld, in ieder geval op de plek waar de AF punten zitten. Nikon Z 9 met Z 24-120mm op 48mm, ISO 400, 1/20 sec, f/9
Er zijn veel extra instellingen te vinden in je AF menu, afhankelijk van je type en model camera. Bij het volgen van actie wil je dat de camera de scherpstelling vasthoudt op je onderwerp. Als daar een instelling voor is, zet die daar dan op.

Moderne mirrorless camera's kunnen opties hebben voor het herkennen van personen. Dit soort trucjes helpt natuurlijk enorm bij het scherp houden van het beeld.

Serie opnamen

Een enkel actiefoto maken is onmogelijk, tenzij je veel geluk hebt. Je moet korte series van foto's maken. Zet daarvoor je camera op de serie opname stand, en indien beschikbaar de snelste stand. Dit kan 6 beelden per seconde zijn, of 10 beelden per seconde.

Voetbal is niet mijn ding, maar er is voldoende actie. Met serieopnamen is het mogelijk om het beste moment vast te leggen. Canon EOS R3 met RF 70-200mm @ 200mm, ISO 800, 1/1000 sec, f/5,6
Moderne camera's gaan zelfs tot 20 of 30 beelden per seconde, maar denk niet dat dit garantie is voor een geslaagde actiefoto. Ook met 6 beelden per seconde is dit prima te doen. Meer beelden per seconde geeft je wel meer trefkans op die ene perfect houding van je onderwerp.

Maak korte series van opnamen. Twee, drie of vier seconden lang. Dit betekent veel foto's, maar ja, het is nu eenmaal actie. Hou wel rekening met de schrijfsnelheid van je camera en geheugenkaartje. Het kan even tijd kosten voor al die opnamen opgeslagen zijn.

Belichting

Maak het jezelf niet te moeilijk. Kies voor de T(v) of S stand. Hiermee kies jij een sluitertijd, en laat je de camera zelf de juiste belichting instellen met het diafragma. Kies bovendien auto-ISO, zodat de camera ook de ISO kan gebruiken voor de juiste belichting.

Ik kies mijn sluitertijd, en laat de camera de juiste ISO en diafragma kiezen. Zo concentreer ik me volledig op de actie zelf. Canon EOS R3 met RF 16-35mm op 35mm, ISO 6.400, 1/500 sec, f/3.2
Op deze manier ben je geen onnodige tijd kwijt voor het juist instellen van de belichting. Je sluitertijd die je kiest bepaald of je de beweging laat zien, of dat je beweging bevriest, en voor de rest kun je je concentreren op het volgen van de beweging van je onderwerp.

Wil je echt een bevroren onderwerp, kies dan bij voorkeur een sluitertijd die tussen de 1/1000 en 1/2000 seconde ligt. Wil je de beweging laten zien, dan is het een kwestie van uitproberen. Een sluitertijd van 1/60 is een goed startpunt. Maak het langer of korter naar gelang het resultaat.

Mijn prijswinnende foto, een paard op een grappige manier bevroren in de beweging. Canon EOS 1Dx met EF70-200mm op 200mm, ISO 800, 1/800 sec, f/4.5
Ben je in een omgeving met een constante verlichting? Dan kan de M-stand prima werken want eenmaal de juiste belichting ingesteld, is dat voor elke volgende opname ook goed. Bij wisselende lichtomstandigheden is de T(v) of S stand een betere keuze.

Objectief en brandpunt

Welk brandpunt je moet kiezen is niet eenvoudig te adviseren. Dit ligt eraan hoe ver je van de actie af staat. Meestal werkt een 70-200mm objectief op fullframe heel goed (voor cropsensoren, even omrekenen).

Hou je het onderwerp te groot in beeld, dan kan het wel eens mis gaan. Canon EOS 1Dx met EF70-200mm op 200mm, ISO 800, 1/800 sec, f/4.5
Het is belangrijk om je onderwerp niet te groot in beeld te houden, want dat maakt het moeilijker om de actie te volgen. Hou ruimte zodat je nog kunt croppen, bijvoorbeeld om de horizon recht te zetten want dat kan in de actie wel eens mis gaan. Is je 70-200mm te lang, kies dan voor een 24-70, bijvoorbeeld.

Indien je de mogelijkheid hebt, gebruik dan een objectief met een grootste lensopening van f/2.8 (of groter). Die laat zoveel licht door dat het makkelijker wordt om snelle sluitertijden te gebruiken.

Dit betekent niet dat een f/4 of f/5.6 objectief niet werkt, maar je moet dan vaker uitwijken naar een hogere ISO waarde.

In een omgeving met minder licht kan een grote lensopening veel profijt opleveren. De ISO hoeft dan niet zo hoog om de snelle sluitertijd te halen. Reken maar uit wat de ISO zou worden als de sluitertijd 1/2000 sec had moeten zijn. Nikon Z 9 met Z 100-400mm op 400mm, ISO 1.250, 1/400 sec, f/5.6

Oefenen, oefenen en nog eens oefenen

Dit zijn tips die helpen om de actiefotografie te doen, zoals ik die doe. Anderen zullen misschien andere instellingen gebruiken, adviseren, of zelfs beweren dat het anders moet. Ik bereik mijn resultaten op deze manier. Dit werkt voor mij, en het kan ook voor jou werken. Probeer het gewoon eens uit.

Verder is het een kwestie van veel doen. Gooi je mislukte resultaten ook niet te snel weg, maar bestudeer ze om te ontdekken waarom iets mislukt is. Daar leer je veel van, en het geeft een aanwijzing wat je de volgende keer anders kunt doen.

Mijn hond Bruc in het water, een echte zee-hond. Sony A9 met FE 100-400mm op 324mm, ISO 800, 1/2000 sec, f/7.1
De camera die je gebruikt speelt ook mee, natuurlijk. Sommige camera's zijn beter geschikt voor snelle actie dan andere camera's. Maar dit betekent niet dat je geen actie kunt fotograferen als je zo'n camera niet in bezit hebt. Je moet er alleen rekening mee houden dat het wat moeilijker kan gaan.

Heb jij nog tips voor geslaagde actiefotografie? Deel jouw manier van actiefotografie en instellingen in een reactie onder dit bericht. Vertel hoe jij tot je geslaagde resultaat komt. Ik kijk uit naar jouw manier van actiefotografie.

Bekijk ook de cursus sportfotografie op Photofacts Academy

Sportfotografie is een uitdagende bezigheid. Je moet op het juiste moment dé foto maken en die moet ook technisch goed zijn. Hoe je deze uitdagingen kunt tackelen ontdek je in onze cursus sportfotografie.

» Direct naar de cursus Sportfotografie

De cursus wordt gegeven door professioneel fotograaf Nico Delmeire. Nico heeft meer dan 12 jaar ervaring als sportfotograaf en heeft in die tijd meerdere belangrijke wedstrijden en finales mogen fotograferen, zowel op landelijk als internationaal niveau.

Ontdek nu onze nieuwste cursus sportfotografie met professioneel sportfotograaf Nico Delmeire.

» Bekijk de cursus Sportfotografie op Photofacts Academy

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

0 reacties

Er zijn nog geen reacties op dit artikel.
Deel als eerste jouw mening over dit onderwerp!

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Cursus Natuurfotografie in Nederland met Rob Dijkstra

Cursus Naaktfotografie met Danyel Weideman

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.432 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

De basis instellingen voor actiefotografie

Panning

Autofocus

Serie opnamen

Belichting

Objectief en brandpunt

Oefenen, oefenen en nog eens oefenen