Als je camera teveel custom knoppen heeft

maandag 23 juni 2025, 17:17 door Nando Harmsen | 3.073x gelezen | 15 reacties

De meeste camera's hebben tegenwoordig veel knoppen die je naar wens kan instellen. Wat als je teveel instelbare knoppen hebt? Hoe gebruik je ze dan het beste? Ik heb wat suggesties.

Heb je een nieuwe camera? Dan is het instellen het eerste wat je moet gaan doen. Loop het menu door, stel alles naar je eigen wensen in. Beeldkwaliteit, witbalans, autofocus, beeldsnelheid, meetmethode, gebruikersinformatie.

Veel dingen zijn relatief simpel en eenmalig. Andere dingen verander je naar gelegenheid. Dit zijn bijvoorbeeld witbalans, autofocus en beeldsnelheid, om er een paar te noemen. Soms moet je daarvoor opnieuw het menu induiken.

Trots op je nieuwe camera? Terecht. Nu begint het instellen van de camera naar je eigen voorkeuren.
Camera's bieden echter ook methoden om snel instellingen te wijzigen. Een snelmenu waar een selectie instelmogelijkheden in gezet kan worden, of Mijn Menu. Deze twee vullen elkaar aan zodat alle belangrijke dingen onder handbereik zijn.

Je kan echter ook knoppen een custom functie geven. Een eigen gekozen functie die af kan wijken van wat de fabrikant voor je gekozen hebt. Zo zorg je dat je functies direct onder een knop hebt zitten. Dat is snel en handig.

Wat als je zoveel knoppen ter beschikking hebt dat er een aantal 'overblijven?' Wat doe je daar dan mee? Er zijn een paar mogelijkheden waar je uit kan kiezen.

1. Laat de standaard functie ingesteld staan

Het eenvoudigste is het gebruiken van de standaard functies die de fabrikant voor je heeft gekozen. Kans is dat je ze niet nodig hebt waardoor de knop als het ware nutteloos voor je is.

Het aantal knoppen kan overweldigend zijn. Je kan ze gewoon op de basis functies laten staan.
Staat er een functie onder de knop die je niet gebruikt? Het per ongeluk indrukken kan een wijziging in instellingen veroorzaken. Dat kan zorgen voor mislukte foto's of verkeerde foto's. Stel dat je plots in klein formaat jpeg fotografeert in plaats van raw?

Het kan frustrerend en lastig zijn om uit te zoeken wat er gebeurd is. Zeker omdat je waarschijnlijk vergeten bent wat de fabrikant onder die ene knop heeft gezet.

2. Schakel de knop uit

Het bovenstaande probleem kan opgelost worden door de knoppen met ongewenste functies gewoon uit te schakelen. Als je de knop dan indrukt, gebeurt er niets. Zo voorkom je dat er dingen ingesteld worden die je niet wilt.

Wil je een knop niet gebruiken? Schakel die dan uit. Meestal is daar wel een mogelijkheid voor.
In feite had de knop er dan net zo goed niet op kunnen zitten. Met andere woorden, je maakt geen gebruik van de mogelijkheden die je hebt. Werkt dat voor je, dan is dat natuurlijk geen enkel probleem. Er zijn ook andere mogelijkheden.

3. Kies iets willekeurigs

Je kan de knoppen met ongewenste functies ook een willekeurige andere functie geven. Loop uit de lijst met mogelijkheden, en kies iets wat je handig lijkt.

Je kan de knoppen een functie geven die je interessant vindt. Zeker als de standaard functie nutteloos voor je is.
Gebruik je deze manier, wees kritisch. Kies niet iets wat je in de problemen brengt als de knop per ongeluk ingedrukt wordt. Is het een functie die je vrijwel nooit gebruikt, dan zit je min of meer in dezelfde situatie als bij punt 1.

4. Dezelfde functies gebruiken

Je kan er ook voor kiezen om een veel gebruikte functie onder meerdere knoppen te programmeren. Bijvoorbeeld autofocus onder drie knoppen, zodat je willekeurig welke knop kan gebruiken voor die functie.

Overweeg een knop dezelfde functie te geven als een andere knop, mits de camera je die mogelijkheid geeft.
Op deze manier voorkom je dat er knoppen ongebruikt blijven, of dat er voor jou nutteloze functies onder knoppen zitten. Nadeel is 'muscle memory.' Wanneer je later toch een extra functie onder een knop wilt hebben, kan de gewoonte je parten spelen.

Niets is definitief

Hoe je de 'ongebruikte' knoppen ook instelt, of uitschakelt, er is niets definitief. Naarmate je de camera meer en meer gebruikt ontwikkel jij je als fotograaf. Je ontdekt manieren of instellingen die het beste voor jouw fotografie werken.

Zoveel knoppen, zoveel functies. Wat je ook instelt, het is nooit definitief. Je kan altijd nog wijzigen.
Dat betekent dat een functie die nu nutteloos voor je lijkt, later onmisbaar kan worden. Met andere woorden, functies die je programmeert kan je later altijd wijzigen. De instellingen worden zo steeds meer gepersonaliseerd. Gun het wel tijd.

Hoe stel jij je knoppen in?

Het instellen van een camera is heel persoonlijk. Wat de een fijn vindt, kan voor de ander niet werken. Er is geen goed en fout, alleen voorkeuren.

Gebruik knoppen, snelmenu en Mijn Menu om je camera helemaal naar je eigen wensen in te stellen.
Het is natuurlijk altijd leerzaam om te zien hoe anderen de knoppen hebben geprogrammeerd. Zo ontdekt je misschien mogelijkheden waarvan je het bestaan niet wist. Gebruik de ervaring en kennis voor je eigen voordeel.

Heb jij knoppen ingesteld voor specifieke functies? Vertel er dan van in een reactie onder dit bericht. Noem je camera, de functie en de knop. Zeg ook waarom het voor je werkt. Zo leren we allemaal van elkaar.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

15 reacties

Edwin schreef op dinsdag 24 juni 2025 om 11:27 | reageer
Mooie tip gelijk wat knoppen een eigen functie gegeven

MacBigfoot schreef op dinsdag 24 juni 2025 om 11:39 | reageer
Ik heb een Olympus OM-D E-M-1 (mark II).
Daarop zitten 3 customknoppen.

Afhankelijk of ik de volgende dag een speciale shoot ga doen (landschappen, recentelijk roofvogels) kies ik een aantal scenario's waarvoor ik dan de instellingen programmeer.

Zo heb ik voor de roofvogels gekozen voor een portretstand, een burstmodus zonder tracking en een borstmodus met tracking. Tijdens de shoot hoef ik voor wisselende situaties alleen maar snel aan de c-knop te draaien.

Het enige lastige is dat ik na een tijdje niet meer precies weet wat ik onder c-knoppen heb zitten, of in welke volgorde. Ik maak daarom vaak een spiekbriefje op mijn telefoon met datum en onderwerp waar de instelling voor bedoeld is.

Daarnaast kan ik nog een afzonderlijke functie toekennen aan bepaalde knoppen. Denk aan backfocus i.p.v. AEL. De videoknop heb ik recent toegewezen aan het beoordelen van de scherptediepte m.b.v. focus-speaking.

Donald Willemsen schreef op dinsdag 24 juni 2025 om 12:05 | reageer
De volgende knoppen heb ik aangepast:

Ontspanknop->lichtmeting
BBF knop-> autofocus
Mfn knop-> snel wisselen onshot/servo
*knop-> oogdetectie aan/uit
Afpuntselectieknop-> rawburstmodus
DoFknop-> peak aan/uit

Er komen misschien nog aanpassingen van knoppen indien de ervaring dat wenselijk maakt.

Donald Willemsen schreef op dinsdag 24 juni 2025 om 15:21 | reageer
Uiteindelijk de DoFknop toch nog aangepast naar H (highspeed opnames).

ed van Hoof schreef op dinsdag 24 juni 2025 om 17:52 | reageer
Zo heb ik onder een knop de instellingen voor als ik met statief werk, en onder een andere knop de instellingen als ik bijv. vogels fotografeer. Dan heb ik gelijk al de goede standaard en kan ter plaatse afhankelijk van licht en weer de rest bijstellen.

ed van Hoof schreef op dinsdag 24 juni 2025 om 17:53 | reageer
Ik zou ook nog graag een knop hebben voor het tweede gordijn, maar daar ben ik nog niet helemaal uit.

Nando schreef op woensdag 25 juni 2025 om 00:59 | reageer
Tweede gordijn? Bedoel je voor de flits?

Bart Bart Rijvers schreef op dinsdag 24 juni 2025 om 18:06 | reageer
Ik gebruik met mijn Sony A7R4 en back button focus en heb ook een paar lenzen zonder autofocus. 1 van de knoppen is daarom 100% zoom en ook focus peaking staat in mijn snel menu. Meestal schiet ik in Av mode met auto ISO. 1 knop heb ik ingesteld of de sluitertijd snel of langzaam moet zijn. De camera compenseert de focal lengte met die sluitertijd en past ISO automatisch aan voor de juiste belichting.
Verder gebruik ik 2 custom standen van de mode selector:
1 = landschap Av mode, f/9 ISO 100 single shot
2 = sports mode 1/1250s mid speed burst ISO auto
Als ik landschappen fotografeer en er komen net een paar vogels aan die ik ook wil fotograferen hoef ik maar van 1 naar 2 te schakelen en alle instellingen staan al meteen goed.

Fritsflow schreef op dinsdag 24 juni 2025 om 23:11 | reageer
Ik hou het zo simpel mogelijk. Wat ik gebruik is sluitertijd en diafragma. ISO hoort eigenlijk niet eens in de belichtingsdriehoek thuis. Verder 1 autofocuspunt, burst en VR onder een knopje. Dat is het.

Nando schreef op woensdag 25 juni 2025 om 00:55 | reageer
Waarom vind je dat ISO niet in de belichtingsdriehoek thuis hoort? Het is immers een gereedschap om je belichting goed te krijgen.

Edwin schreef op woensdag 25 juni 2025 om 09:16 | reageer
Ik vind juist ISO zeer belangrijk in de belichtingsdriehoek

Fritsflow schreef op woensdag 25 juni 2025 om 10:34 | reageer
Diafragma bepaalt naast de lichtdoorlaat ook de scherptediepte. Sluitertijd regelt naast de hoeveelheid licht ook hoe je beweging vastlegt. ISO hou je het beste op de basis, meestal 100. Elke verstelling heeft een nadelige invloed op de beeldkwaliteit. Verhogen van ISO is niks meer dan het electronisch versterken van het sensor signaal. En dat heeft nou eenmaal geen artistiek effect. In de analoge tijd verstelden we de ISO ( ASA) ook niet bij elke opname.

MacBigfoot schreef op woensdag 25 juni 2025 om 14:36 | reageer
Analoog verstel je inderdaad niet voor iedere foto de ISO. Het kan wel per rol, dat heet dan pushen, en dat gebeurt regelmatig. En dat pushen gebeurt vaak genoeg om een “artistiek” effect te bereiken, bijvoorbeeld voor een ander contrast.
Daarnaast zal de korrel zichtbaarder worden, vergelijkbaar met de ruis die bij een digitale opname groter wordt bij verhoging van de ISO.

Over wat artistiek is en wat niet, wil ik niet discussiëren, over smaak valt niet te twisten, men kan een pindakaasvloer zelfs artistiek vinden, of niet.

Nando schreef op woensdag 25 juni 2025 om 20:13 | reageer
De ISO op de basis houden limiteert je in je creativiteit. Je kiest de ISO om de combinatie diafragma en sluitertijd mogelijk te maken. De kwaliteit gaat alleen achteruit als je de ISO hoger zet dan wat de camerasensor aan kan.
Kortom, als je de ISO dwangmatig op 100 wilt houden, wordt het niet langer mogelijk om bijvoorbeeld een heel snelle sluitertijd voor actie te gebruiken, of een hele grote scherptediepte gebruiken bij het fotograferen uit de hand.
Vasthouden aan wat het analoog was, is niet logisch. We fotograferen niet meer analoog.
Bovendien, Je koos destijds ook een gevoelige film als je snelle sluitertijden wilde gebruiken. 400ASA, of zoals al gezegd, 400ASA belichten als 800ASA of 1600ASA en geforceerd ontwikkelen. Ook toen was de gevoeligheid een gereedschap voor de belichting.

Donald Willemsen schreef op woensdag 25 juni 2025 om 11:32 | reageer
Edwin, alhoewel de discussie geheel buiten het onderwerp valt: de iso is tot op zekere hoogte hèt ruiskanon van elke camera????.
Maar je hebt wel gelijk Edwin.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Masterclass Landschapsfotografie met Bas Meelker

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

43.592 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Als je camera teveel custom knoppen heeft

1. Laat de standaard functie ingesteld staan

2. Schakel de knop uit

3. Kies iets willekeurigs

4. Dezelfde functies gebruiken

Niets is definitief

Hoe stel jij je knoppen in?