Hoeveel opnamen zijn er nodig voor een HDR?

donderdag 2 mei 2024, 14:28 door Nando Harmsen | 1.712x gelezen | 11 reacties

Heb je puur wit of puur zwart in de foto? Dan is het dynamisch bereik van het onderwerp te groot voor je camera. De oplossing is een HDR-foto. Hoeveel opnamen moeten er in het belichtingstrapje gemaakt worden? Is drie genoeg, of vijf? Of kan je ook me twee uit de voeten?

Om een HDR-foto te maken heb je een serie van foto's met verschillende belichtingen nodig. Dit is een belichtingstrapje. Je kan de verschillende belichtingen verdelen over 2, 3, 5, 7 of zelfs 9 foto's. Meer nog als je handmatig de belichtingen instelt.

Veel camera's bieden de mogelijkheid om het aantal foto's in een belichtingstrapje te kiezen. Wat is de beste keuze?
Hoeveel foto's heb je nu eigenlijk nodig? Is drie het beste? Of vijf? Of moet je er zoveel mogelijk maken? Het is moeilijk om daar een sluitend antwoord op te geven. Het hangt af van je camera, van je wensen, en van de situatie.

Een richtlijn is een belichtingstrapje met 1 stop verschil tussen de belichtingen Je kan dit oprekken tot 2 stops, maar liever niet meer dan dat. Hoe groter de stappen zijn, hoe meer ruis er kan ontstaan in de HDR-foto.

Een stop verschil tussen de verschillende foto's is ideaal. Twee kan ook, maar ga liever neit verder.
Is het verschil tussen licht en donker niet zo groot, dan kan je met twee foto's prima aan de slag voor een HDR-foto. Is het verschil groter, dan is drie beter. En zo verder. Het idee is dat de donkerste foto bestemd is voor de lichtste delen, en de lichtste foto voor de donkerste delen.

Je kan dan uitrekenen hoeveel foto's er nodig zijn om het dynamisch bereik te overbruggen. Dat kan met 1 stop verschil, of met twee. Je kan er ook voor kiezen om gewoon standaard vijf foto's te maken en dan altijd 1 stop verschil te kiezen. Dit is voor de meeste situaties meer dan voldoende.

Ik adviseer om een belichtingstrapje van vijf foto's te maken. Dat werkt vrijwel altijd.
Kies je voor vijf foto's betekent het niet dat je altijd vijf foto's voor de HDR-foto moet gebruiken. Is er een te donker of te licht, dan gebruik je die gewoon niet. Zo simpel is het. Kan je camera geen belichtingstrapje met vijf foto's maken? Kies dan gewoon drie foto's.

Meer weten over HDR fotografie?

Bij Photofacts Academy, onze online cursusomgeving voor fotografen, hebben we een complete cursus over HDR fotografie. Je kunt deze cursus twee weken lang volgen met een gratis proeflidmaatschap.

Over de auteur

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 40 jaar. Zijn specialisme ligt bij bruidsreportages en landschapsfotografie. Daarnaast geeft Nando lezingen, workshops, masterclasses, fotoreizen, en maakt regelmatig reviews van nieuwe en leuke apparatuur.

11 reacties

Donald Willemsen schreef op zaterdag 4 mei 2024 om 00:10 | reageer
Nando, de foto van de duinen die je laat zien vind ik mooi, maar heel vaak zie je foto's die je meteen herkent als HDR door het overdreven contrast en de witte randen die je vaak tegenkomt op een HDR foto. Ik vind dat storend.

Nando schreef op zaterdag 4 mei 2024 om 14:48 | reageer
De enige goede HDR-opname is er een die je niet als HDR herkent.
Al die anderen zijn niet zozeer HDR maar extreme tonemapping bewerkingen. HDR is niets meer als de basis daarvoor.

Donald Willemsen schreef op zaterdag 4 mei 2024 om 15:19 | reageer
De eerste zin spreekt boekdelen en ik ben het 100% met je eens!

Viviane schreef op dinsdag 7 mei 2024 om 14:04 | reageer
Dank u Nando voor de duidelijke uitleg, de donkerste foto ifv de lichtste delen en omgekeerd. Ook uw advies van #5 en de te donkere of de te lichte te skippen is een goed advies. Ik ga er dan van uit dat de ‘automatische samenvoeging’ uit staat.

Nando schreef op woensdag 8 mei 2024 om 10:47 | reageer
Indien je de HDR-functie van je camera gebruikt, heb je meestal maximaal drie foto's in het belichtingstrapje. Het eindresultaat komt dan altijd als JPEG foto uit de camera.
Het belichtingstrapje waarover ik het heb zijn altijd losse foto's. Deze worden nooit automatisch in de camera samengevoegd. Dat samenvoegen tot een HDR-foto is dan altijd met software op de computer.

Donald Willemsen schreef op woensdag 8 mei 2024 om 11:43 | reageer
Nando, als je de camera automatisch de HDR foto laat samenstellen uit bijvoorbeeld 3 foto's, krijg je inderdaad een JPG als eindresultaat. Maar als je in RAW fotografeert heb je ook de 3 afzonderlijke foto's die je naar beleven nog kan nabewerken om zelf de HDR te maken. Je hebt dus niet alleen de JPG. Tenminste zo is het bij mijn Canon camera.
Zo werkt het ook met de automatische focusstack van de R7. Stel je maakt een focusstack van 30 foto's in RAW dan zal de camera ze samenvoegen tot één JPG. Je hebt echter ook de 30 RAW bestanden.

Nando schreef op woensdag 8 mei 2024 om 11:51 | reageer
Niet iedereen heeft een Canon

Paul van Aken schreef op woensdag 8 mei 2024 om 16:15 | reageer
Mijn ervaring is, dat je slechts zelden HDR nodig hebt, in Adobe raw en in Photoshop zitten functies die uit een goed belichtte opname zowel in de hooglichten als in de schaduwen voldoende kunnen corrigeren, hoewel er natuurlijk altijd extreme situaties zijn.

Nando schreef op woensdag 8 mei 2024 om 16:25 | reageer
De hoeveelheid die je kan corrigeren hangt af van zoveel factoren. Hooglichten uitgebeten zijn absoluut niet te corrigeren. Donkere delen wel, maar teveel zorgt voor een toename van ruis. Bovendien zijn er meer nadelen van het oplichten, zoals verminderde kleurweergave. En juist op deze punten levert een HDR-opname de meerwaarde op.
Is het niet nodig, dan is er geen reden voor een belichtingstrapje. Maar weet je vooraf dat de donkere delen opgelicht moeten worden, dan weet je dat dit ruis oplevert en dat de HDR-bewerking dit volledig voorkomt.

Paul van Aken schreef op woensdag 8 mei 2024 om 17:08 | reageer
Dat bedoelde ik ook met m'n eerste zin.
Felle zon aan een kant en een donkere grot aan de andere kant ( heb ik meen keer gehad) redt je niet, maar over het algemeen zijn de contrasten niet zo extreem, bovendien, het moet wel realistisch blijven, vind ik.
Bij het scannen van mijn oude zw/w en kleuren negatieven werd ik verrast door de hoeveelheid informatie die daaruit te halen is, onvoorstelbaar dat we dat deden met tegenhouden en doordrukken!

Nando schreef op woensdag 15 mei 2024 om 09:30 | reageer
Negatieven stonden bekend om het grote dynamisch bereik. Ik herinner me een Agfafilmpje, waarvoor je als verkoper een hele strip foto's met over- en onderbelichting ter beschikking had om de klant te laten zien hoeveel stops de negatieffilm aankon. Dat was een selling-point.
Diafilm had daarentegen een exteem klein dynamisch bereik. Misschien zelfs vergelijkbaar met de digitale sensor (van een aantal jaren geleden).

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Masterclass Landschapsfotografie met Bas Meelker

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

44.432 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts

Hoeveel opnamen zijn er nodig voor een HDR?